ဒေါ်မြမြ နှင့် ဦးဟန်ရွှေပါ၂ စီရင်ထုံးအဆုံးအဖြတ်ကိစ္စ

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

ဒေါ်မြမြနှင့်ဦးဟန်ရွှေပါ၂

(၂၀၁၄ခုနှစ်၊မြန်မာနိုင်ငံတရားစီရင်ထုံးများ၊စာ၁၄၀ )စီရင်ထုံးပါအဆုံးအဖြတ်ကိစ္စ။

အမှုတွင်အယူခံတရားလိုအယူခံတရားပြိုင်တို့ကိုကြားနာခြင်းပြုရန်လိုမလို၊ပြဌာန်းချက်မည်သို့မည်ပုံရှိကြောင်းလေ့လာခြင်းရှိဟန်မတူပါ။

တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့် ၄၁၊နည်း၁၆ ( ၁ ) တွင်-

"  On the day fixed , or on any other day to which the hearing may be adjourned , the appellant shall be heard in support of the appeal  " 

ဟူသောပြဌာန်းချက်၌  shall  ဟူ၍သုံးထားသဖြင့်အယူခံတရားလိုကိုကြားနာရမည်ဆိုသည်ကိုသိထားဖို့လိုပါသည်။

အယူခံတရားလိုမလာလျှင်ဆောင်ရွက်ရမည့်ဥပဒေကို

တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့် ၄၁၊နည်း ၁၇ ( ၁ ) တွင်-

 "  Where on the day fixed , or on any other day to which the hearing may be adjourned , the appeallant does not appear when the appeal is called on for hearing , the Court may make an order that the appeal be dismissed  " 

ဟုပြဌာန်းထားရာမှာ  may  ဟုသုံးထားသဖြင့်  shall ကဲ့သို့လုပ်ကိုလုပ်ရမည့်ပြဌာန်းချက်မျိုးမဟုတ်ပါ။

တရားမကြီးမှုနှင့်သက်ဆိုင်တဲ့၊တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့် ၉၊နည်း၈မှာတော့ တရားလိုမလာလျှင်  "  the Court shall make or order that the suit dismissed " ဟုပြဌာန်းထားရာတွင်  shall ဟုသုံးထားတာကိုလည်းသိထားဖို့လိုပါတယ်။

အယူခံမှုတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့စီရင်ထုံးတွေကိုလေ့လာလျှင်၊တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေကို မပြင်ခင်၁၈၈၂စီရင်ထုံးတွေကာလကအယူခံတရားလိုမလာလျှင် shall dismissed  ဟုသုံးထားပြီး၊တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေတွင်အချို့ပုဒ်မများကိုအမိန့်တွေအဖြစ်ပြောင်းလဲပြဌာန်းလိုက်သည့်အချိန်တွင်မှ  may အဖြစ်ပြဌာန်းထားတာတွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။

နည်း ၁၆ ( ၂ ) ကိုဆက်ဖတ်ရင်-

"  The Court shall then , if it does not dismiss the appeal at once , hear the respondent against the appeal . " 

ဟုပြဌာန်းခဲ့ပါသည်။

သို့ဖြစ်၍အယူခံတရားလိုမလာလျှင်  against the appeal  ဆိုတဲ့ကိစ္စမရှိနိုင်ပါ။

အထက်ကပြဿနာမှာ၊နည်း ၁၇ ( ၁ )မှာအယူခံတရားလိုမလာလျှင်  may make လို့ ပြဌာန်းထားတာကိုအဓီပ္ပာယ်မသိဘူးဖြစ်နေတယ်။

ဆက်ဖတ်ရင်၊နည်း၁၇( ၂ ) မှာတော့အယူခံတရားပြိုင်မလာရင် shall be heard ex parte လို့ရေးထားတာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်အယူခံတရားလိုမလာတဲ့ကိစ္စနှင့်၊အယူခံတရားပြိုင်မလာတဲ့ကိစ္စ၊လုပ်ထုံးလုပ်နည်းခြင်းမတူဘူးဆိုတာစဉ်းစားကြရမယ်။

အခုပြဿနာကအယူခံမှုကိုမပယ်ရင်ဘာလုပ်မလဲ ? 

၂၀၁၄မတစ၁၄၀စီရင်ထုံးမှာ6Ran612ကိုကိုးကားထားပေမဲ့၊စီရင်ထုံးမှာရေးထားတဲ့  it enables the Court to adjourn a case it thinks fit  သင့်သည်ထင်ရင်ရွှေ့ဆိုင်းရမယ်လို့ဆုံးဖြတ်ရာမှာ  it  ဆိုတာအမိန့် ၄၁၊နည်း ၁၇ ( ၂ ) ကိုဆိုလိုရင်းဖြစ်တယ်ဆိုတာ မှတ်ထားပါ။

အမိန့် ၄၁ ၊ နည်း ၁၇ ( ၁ ) မှာအယူခံကိုမပယ်ရန်မည်သို့ဆောင်ရွက်ရမည်ဆိုတာကို ပြဌာန်းထားခြင်းမရှိလို့မြန်မာနိုင်ငံတရားဥပဒေများ ပုဒ်မ ၁၃ ( ၁ ) အရ ဆုံးဖြတ်ရမည့်ကိစ္စဖြစ်ပါသည်။

အတွဲ၉အောက်မြန်မာပြည်စီရင်ထုံးများစာ၁၁၄( ၁၃၆ )မှာ-

"  The principles of equity which are universal . " 

equity ဟူသောမူသဘောတရားကိုကမ္ဘာအနှံ့( တလွှား )သုံးကြပါတယ်လို့ပြဆိုထားပါတယ်။ 

အခုပြဿနာမှာequityဆိုတာဘာလဲသိဖို့လိုပါလိမ့်မယ်။

မြန်မာပြည်မှာသုံးနေတဲ့အင်္ဂလိပ်မြန်မာအဘိဓာန်တွေမှာအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ထားတာမတွေ့ရဘူး။

ဦးမြစိန်ကတော့သူ့ရဲ့မြန်မာဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေမှာသာနာညီမျှမှုဟုဘာသာပြန်ထားတာတွေ့တယ်။

မြန်မာအဘိဓာန်ကိုလှန်ကြည့်ပြန်တော့လည်းသာနာညီမျှမှုဆိုတဲ့စကားမရှိပြန်ဘူး။

Black's Law Dictionary  စာမျက်နှာ ၃၀၀တွင် equity ကို fairness , impartiality  (  တရားမျှတရမယ်၊ဘက်မလိုက်ရဘူးလို့ဆိုတာသွားတွေ့တယ်။ )

သို့ဖြစ်၍အထက်ပါအမှုကိုအယူခံတရားလိုမလာလျှင် equity  အရ စဉ်းစားကြည့်မယ်ဆိုလျှင်အယူခံမှုကိုရွှေ့ဆိုင်းရန်သာရှိပါသည်။

ဥပဒေကအယူခံတရားလိုကိုကြားနာပြီးမှအယူခံတရားပြိုင်ကိုကြားနာရမယ်လို့ဆိုထားတာဘဲ။ဘယ်လိုစဉ်းစားစဉ်းစားအယူခံတရားလိုမလာလျှင်အယူခံတရားပြိုင်ကို မကြားနာနိုင်ဘူးဆိုတာလောက်တော့သိထားဖို့လိုပါတယ်။

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၁၅၀တွင်6Ran612စီရင်ထုံးကိုညွှန်ပြပြီးတဲ့နောက်မှာ " သို့ဖြစ်၍ အယူခံတရားလိုမလာရောက်၊ပျက်ကွက်ခြင်းကြောင့်အယူခံမှုကိုအမှုသွားအမှုလာအရပလပ်ခြင်းမပြုနိုင်သော်လည်းအယူခံမှုကိုအမှုသွားအမှုလာအရခွင့်ပြုခြင်းမပြုနိုင်ဟုဆိုလိုချင်းမဟုတ်ပေ " လို့ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ၊ဘယ်လောက်ထိမှားသွားလဲဆိုတာတွေးကြည့်ပါ။