8 LBR 501 ( FB ) စီရင်ထုံးအကြောင်း

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

8LBR501( F B )အမှုတွင်၊ တသက်တာအကျိုးခံစားပိုင်ခွင့်( life interest )ဟူသောစကားရပ်မှာဝေဖန်စရာဖြစ်နေကြောင်းညွှန်ပြပြီးနောက်၊ဓမ္မသတ်များကိုကိုးကားကာအမွေဆက်ခံခွင့်ရှိသည့်ဩရသသားသမီးရှိလျှင်၊မုဆိုးဖို၊မုဆိုးမသည်၊လင်မယားပူးတွဲပိုင်ခဲ့သည့်ပစ္စည်း​၏လေးပုံသုံးပုံကိုလည်းကောင်း၊(ကျန်လေးပုံတပုံကိုဩရသသားသမီးကရရှိသည်)အမွေဆက်ခံခွင့်ရှိသည့်ဩရသသားသမီးမရှိလျှင်၊မုဆိုးဖို၊မုဆိုးမသည်မိမိနှင့်ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးဖြစ်သောဇနီး၊ခင်ပွန်းတို့ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည့်၊ပစ္စည်းတရပ်လုံးကိုလည်းကောင်း၊ အကြွင်းမဲ့ထုခွဲခွင့်ရှိသည်ဟုဆုံးဖြတ်သည်။

သတိချပ်ရန်အချက်မှာရုံးတော်သဟာယအဖြစ်ဆောင်ရွက်သောဦးမေအောင်၊ကိုးကားလျှောက်လဲတင်ပြချက်များကိုစီရင်ချက်၌ဖော်ပြမထားခြင်းဖြစ်သည်။ရုံးတော်သဟာယ( Amicus Curiae )အဖြစ်၊တကူးတကဖိတ်ခေါ်ကြားနာသောဦးမေအောင်သည်ဓမ္မသတ်များကိုအနည်းနှင့်အများကိုးကားပြီး၊မိမိ​၏အမြင်များကိုထုတ်ဖော်လျှောက်လဲမည်မှာနားလည်ပြီး( understood )ဖြစ်သည့်အလျောက်၊ဖော်ပြရန်မလိုသဖြင့်မဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

ကျစ်လစ်သိပ်သည်းခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဆွေးနွေးရန်ကိစ္စတရပ်ရှိသည်။ဖော်ပြခဲ့သော 8 LBR 501 ( F B )အမှု၌၊ရုံးတော်သဟာယဦးမေအောင်က၊စောဒကမှုတွင်တင်ပြအဆုံးအဖြတ်ခံယူသောပြဿနာမှာ wider than the facts of the case warrant ဟုတင်ပြပါသည်။

warrant ကို၁၉၅၉ခုနှစ်တပ်မတော်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၁၆(၁)တွင်၊ ခွင့်ပြုသည် ဟုဘာသာပြန်ချက်မှာမြန်မာသာအဖွဲ့ကပြုစုသောအင်္ဂလိပ်-မြန်မာအဘိဓာန်စာမျက်နှာ၁၅၆၅ပါဘာသာပြန်ချက်ဖြစ်သော၊ အကြောင်းခိုင်လုံစေသည် လုံလောက်စေသည် ဆီလျော်စေသည်ထက်ပို၍ အဓိပ္ပာယ်ပေါ်လွင်စေသည်ဟုသဘောရပါသည်။

ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၂၅၃(၁)ပါ " would warrant his conviction "ဟူသောစကားရပ်ကို၊တရားရုံးချုပ်ကထုတ်ဝေသောပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေစာမျက်နှာ၉၇၌၊တရားခံအားပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံထိုက်သည့် ဟုဘာသာပြန်သည်ကိုတွေ့ရပါသည်။ သည့် မှာ would ​၏အဓိပ္ပာယ်မဖြစ်နိုင်။ မည့် ကိုပုံနှိပ်ရာတွင်မှားယွင်းပုံပေါ်သည်။

ဦးမေအောင်​၏တင်ပြချက်ကိုသင်ခန်းစာယူကာ၊ရှေ့နေရှေ့ရပ်တို့သည်အမှုသွားအမှုလာအရလိုအပ်သလောက်ကျစ်ကျစ်လစ်လစ်လျှောက်လဲအပ်သည်။တရားသူကြီးများသည်စီရင်ချက်ရေးရာ၌ကျစ်လစ်သိပ်သည်းမှုကိုဆောင်ပုဒ်အဖြစ်လိုက်နာအပ်သည်။

8 LBR 501 ( F B )အမှုတွင်ဆုံးဖြတ်ရန်ပြဿနာမှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

" What right of disposal has a Myanmar ( Burmese ) Buddhist widow in the joint property of herself and her late husband? "

( မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာမုဆိုးမသည်၊မိမိနှင့်ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးသောခင်ပွန်းတို့ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်ခဲ့သောပစ္စည်းကိုထုခွဲရန်မည်သည့်အခွင့်အရေးရှိပါသနည်း။ )

စောဒကအမှုတွင်ဥပဒေပညာရှင်အကျော်အမော်ဦးမေအောင်(နောက်ပိုင်းတွင်တရားလွှတ်တော်ကိုတည်ထောင်သောအခါတရားဝန်ကြီးဖြစ်လာသူ)အား၊ရုံးတော်သဟာယ( Amicus Curiae )အဖြစ်ဖိတ်ခေါ်ကြားနာသောအခါ၊ဦမေအောင်ကကြားနာရန်ပြဿနာမှာ၊အမှုအကြောင်းခြင်းရာကခွင့်ပြုသည်ထက်(အမှုအကြောင်းခြင်းရာအရလိုအပ်သည်ထက်)ပို၍ကျယ်ပြန့်နေကြောင်းတင်ပြသဖြင့်၊စုံညီခုံရုံးက၎င်းအကြံပြုသည့်အတိုင်း၊အောက်ပါပြဿနာကိုပြင်ဆင်ထုတ်နှုတ်ကြားနာသည်-

" What right if disposal has a Myanmar ( Burmese ) Buddhist widow in the joint property of herself and her late husband as against the children born of their marriage? "

( မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာမုဆိုးမသည်မိမိနှင့်မိမိ​၏ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးသောခင်ပွန်းတို့ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်ခဲ့သောပစ္စည်းကို၊မိမိတို့​၏အိမ်ထောင်တွင်ထွန်းကားသောသားသမီးများ​၏အကျိုးစီးပွားနှင့်ဆန့်ကျင်လျက်ထုခွဲရန်မည်သည့်အခွင့်အရေးရှိပါသနည်း။ )

အထက်ပါပြဿနာနှစ်ရပ်ကိုယှဉ်ဖတ်ပါက၊စောဒကအမှုတွင်ကြားနာရန်တင်ပြသောပြဿနာမှာကျယ်ပြန့်လွန်းသဖြင့်ဖြေရန်အခက်ကြုံရမည်ဖြစ်သည်။

ရုံးတော်သဟာယဦးမေအောင်တင်ပြသည့်ပြဿနာမှာတိကျမှုရှိသဖြင့်အဖြေထုတ်(ဖော်ထုတ်)ခြင်းကိုလွယ်ကူစေသည်။ဝါးလုံးရှည်နှင့်ရမ်းသောပြဿနာမျိုးမဟုတ်။

ဦးဆောင်စီရင်ချက်ရေးသူတရားသူကြီး( Mr . Justice Twomey )က၊စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၅၀၅မှ၅၁၄အထိလည်းကောင်း၊အခြားတရားသူကြီး( Mr . Justice Parlett )က၊ စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၅၁၄မှ၅၁၆အထိလည်းကောင်း၊ဆိုင်ရာဓမ္မသတ်များကိုအကျယ်တဝင့်စိစစ်ရေးသားပြီးနောက်၊မုဆိုးဖို၊မုဆိုးမတို့သည်အမွေရခွင့်ရှိသောဩရသသားသမီးရှိလျှင်၊အချင်းဖြစ်ပစ္စည်း​၏လေးပုံသုံးပုံကိုလည်းကောင်း၊ထိုဩရသသားသမီးမရှိလျှင်၊ပစ္စည်းအားလုံးကိုလည်းကောင်းထုခွဲခွင့်ရှိကြောင်းဆုံးဖြတ်လိုက်ရာ၊ယင်းအဆိုအမိန့်မှာ အခြေကျလျက်ရှိသောတရားဥပဒေ ( settle law )ဖြစ်လျက်ရှိသည်။

အထူးတရားရုံးကSJLB378ကို7April1886(သီပေါမင်းနန်းစွန့်ပြီးတနှစ်မပြည့်မီခန့်)နေ့တွင်ချမှတ်ပြီးအနှစ်သုံးဆယ်ခန့်အကြာ 10August1905နေ့၌ 8LBR501( F B )အမှုတွင်ပယ်ဖျက်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍၊တရားသူကြီးချုပ်( Mr . Sir Charles Fox , Chief Justice )ကရှင်းပြရာ၌၊ယခင်တရားသူကြီးများထက်နောက်တရားသူကြီးများကမြန်မာစာပို၍ကျွမ်းကျင်ကြပုံ၊ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း​၏ဓမ္မသတ်ပေါင်းချုပ်ကိုလေ့လာစူးစမ်းဆင်ခြင်ခွင့်ရ၍တပန်းသာပုံတို့ကိုရည်ညွှန်းပြီးနောက်၊ ယခင်စီရင်ထုံးနှင့်ကွဲလွဲဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိကြောင်းစီရင်ချက်စာမျက်နှာ၅၁၆၌အောက်ပါအတိုင်းရေးသားဖော်ပြခြင်းမှာမှတ်သားဖွယ်ဖြစ်သည်-

" Under the circumstances I do not think we are offending against any principle or rule of law in reconsidering the question decided in that case.

The exhaustive examination of the texts in the judgment of my learned colleagues justifies departure from a ruling which , although given nearly thirty years ago and followed in Lower Myanmar ( Burma ) ever since , is now shown not to be accurate in all respects. "

မည်သည့်အခါယခင်စီရင်ထုံးများကိုပယ်ဖျက်ရန်မသင့်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ 1948 BLR 1( F B )အမှု၌၊စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၁၇နှင့်၁၈တို့တွင်ပြဆိုထားချက်များနှင့်ယှဉ်ဖတ်ပါ။

ထုံးသာဓကများကိုပယ်ဖျက်ရာ၌ဆင်ခြင်ရသောသဘောတရား

1948 BLR 1 ( FB )

Maung San Bwint and one  v.  Ma Than Sein.

Before Sir Ba U , Acting Chief Justice , Mr. Justice E Maung and Mr. Justice Kyaw Myint.

အမှုတွင်၊စာမျက်နှာ၁၇၌ကိုးကားထားသောစီရင်ထုံးတရပ်[ L. R. (1908) A. C. 6. ]တွင်၊တရားဝန်ကြီးချုပ်(Lord Chancellor)က၊မည်သည့်အခါချမှတ်ထားပြီးသောစီရင်ထုံးကိုပယ်ဖျက်ရကြောင်း၊အောက်ပါအတိုင်းပြဆိုထားပါသည်-

"But where they are plainly wrong and especially where the subsequent course of judicial decisions has disclosed weakness in the reasoning on which they were based and practical injustice in the consequences that must flow from them , I consider it is the duty of this House to overrule them , if it has not lost the right to do so by itself expressly affirming them."

ထိုစာမျက်နှာ၁၇မှာပင်၊အခြားတရားသူကြီး(Lord Blackburn)က၊ယခင်စီရင်ထုံးများကိုပေါ့ပေါ့တန်တန်ပယ်ဖျက်ရန်မဟုတ်ကြောင်း၊မိမိအမြင်ကိုအောက်ပါအတိုင်းမြွက်ဆိုသည်-

"Looking at the reasons for those decisions , I think they were founded on a mistake , but we ought not lightly to overrule them."