4 BLJ 250 ( Part 2 )

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

4 BLJ 250

Ma Mo  vs. Ma Set 

Present - Heald and Chari , JJ .

စီရင်ထုံး၌၊ယခင်အမှုတွင်ချမှတ်သောကောက်ယူဆုံးဖြတ်ချက်တရပ်သည်၊ပူးတွဲတရားပြိုင်များအချင်းချင်း၌မီးသေရန်-

(၁)ပူးတွဲတရားပြိုင်များအချင်းချင်းတွင်အကျိုးသက်ဆိုင်ခွင့်များဝိရောဓိဖြစ်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍၊အဆုံးအဖြတ်ပေးရန်လိုအပ်ရမည်။

(၂)တရားလိုအားသင့်မြတ်သည့်သက်သာခွင့်တရပ်ရပ်ပေးရန်အလို့ငှာ၊ယင်းဝိရောဓိဖြစ်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍၊အဆုံးအဖြတ်ပေးရန်လိုအပ်ရမည်။

(၃)ထိုအမှုတွင်တရားလိုများ​၏အခွင့်အရေးနှင့်တာဝန်များကိုအမှန်တကယ်အဆုံးအဖြတ်ပေးရမည်ဟူသောအချက်သုံးရပ်နှင့်ပြည့်စုံရမည်ဟုဖြေဆိုပြီးနောက်၊အောက်ပါအတိုင်းဆက်လက်ဆုံးဖြတ်သည်-

"ယခင်အမှု(မှတ်ချက်။ ။အပေါင်ရွေးနုတ်လိုမှု)တွင်၊ရွေးနုတ်သည့်ငွေကိုမဆက်နှင့်မမိုးတို့နှစ်ဦးအနက်မည်သူရထိုက်ကြောင်းဝိရောဓိဖြစ်ခဲ့ဦးတော့(မှတ်ချက်။  ။ထိုငွေကိုအပေါင်ခံသူမဆက်ကရထိုက်စေလား၊မဆက်ထံမှပစ္စည်းဝယ်သူဆိုသောမမိုးကရထိုက်စေလားအငြင်းပွားစေဦး)တရားလိုများအားသင့်တော်သည့်သက်သာခွင့်(မှတ်ချက်။  ။ရွေးနုတ်ခွင့်)ပေးရန်အလို့ငှာ၊ထိုဝိရောဓိကိုအဆုံးအဖြတ်ပေးရန်မလို။

တရားလိုများကပေါင်သူများအနေဖြင့်တရားစွဲဆိုရာ၌၊ပေါင်ကြေးငွေကိုပေးဆပ်ကာအပေါင်ခံမြေကိုရွေးနုတ်ခွင့်ပြုသ၍ကာလပတ်လုံး၊မည်သူသည်ထိုငွေကိုရမည်မှာ၎င်းတို့(တရားလိုများ)အတွက်ထူးခြားသည်မဟုတ်။

ပထမအမှုတွင်မဆက်ကမမိုးအားရောင်းချခြင်းသည်၊သဘောရိုးဟုတ်မဟုတ်မှာ၊ပေါင်နှံသူတို့​၏အခွင့်အရေးကိုတနည်းနည်းဖြင့်အကျိုးသက်ရောက်စေမည်မဟုတ်၍၊ထိုသို့သဘောရိုးဖြင့်ဝယ်ခြင်းဟုတ်မဟုတ်ပြဿနာကိုအဆုံးအဖြတ်မပေးဘဲထားနိုင်သည်။အပေါင်တည်မြဲဆဲဖြစ်သည်။

ပေါင်သူကအပေါင်ရွေးနုတ်ခွင့်ရှိသည်ဟုဆုံးဖြတ်သည်နှင့်တပြိုင်နက်၊တရားရုံးကဝယ်သူအား၊ပေါင်ကြေးငွေကိုတရားရုံးတွင်ပေးသွင်းရန်အမိန့်ချမှတ်ပြီး၊မဆက်နှင့်မမိုးတို့အားထိုပေါင်ကြေးငွေကိုမည်သူရထိုက်ကြောင်း၊တရားတထုံးစွဲဆိုစေရန်ဖြစ်သည်။

ယခင်အမှုတွင်မမိုးသည်အပေါင်ကိစ္စကိုသိရှိကြောင်းဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်ဖြစ်ရာ၊တန်ရာတန်ကြေးပေးကာသဘောရိုးဖြင့်ဝယ်သူဖြစ်ဦးတော့၊တရားလိုများကအပေါင်ရွေးနုတ်လိုမှုစွဲဆိုခြင်းကိုမမိုးကအောင်မြင်စွာခုခံနိုင်သည်မဟုတ်။

သို့ဖြစ်ရာမဆက်နှင့်မမိုးတို့အချင်းချင်းပြုလုပ်ခဲ့သည့်အမှုကိစ္စ(ရောင်းချသည်ဆိုသောကိစ္စ)နှင့်စပ်လျဉ်းသည့်ယခင်အမှုတွင်အပေါင်မှုကိုဆုံးဖြတ်ရန်အလို့ငှာ၊ထိုအငြင်းပွားမှုကိုဆုံးဖြတ်ရန်အလို့ငှာ၊ထိုအငြင်းပွားမှုကိုဆုံးဖြတ်ရန်လိုအပ်သည်မဟုတ်၍နောက်အမှု၌၊တရားလိုမဆက်နှင့်တရားပြိုင်မမိုးတို့အချင်းချင်းတွင်မီးမသေနိုင်။"

4 BLJ 250 စီရင်ထုံး၊စာမျက်နှာ၂၅၂နှင့်၂၅၃တွင်၊အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်ဆုံးဖြတ်သည်-

"As regards the point of res judicata Ma Set and Ma Mo were co-defendants in the first suit. The principle on which the bar of res judicata is applied as between co-defendants in the prior suit are well settled.

In order to make a finding in a prior suit res judicata between co-defendants it is essential 

(1)that there should be a conflict of interest between the co-defendants ;

(2)that it should be necessary to adjudicate on that conflict in order to give appropriate relief to the plaintiff ;

(3)that the judgement should , in fact , determiine the rights and liabilities of the defendants in that proceeding .

The learned Judge , by his funding on one of the issue , did determine or purport to determine the rights of the deefendants in respect of the sale deed. It is , however , difficult to hold that there was any conflict of interest between the defendants so far as the plaintiffs ' claim in that suit was concerned and even if , in a sense , there was a conflict of interest between the two defendants as to who is entitled to the redemption money , it was not necessary to adjudicate on that conflict in order to give appropriate relief to those plaintiffs .

Those plaintiffs , Mg. Po Maung and his wife sued as mortgagors and so long as they are allowed to redem the land on payment of the mortgage money it is a matter of indifference to them who gets that money .

The learned Judge of the Sub-divisional Court might well have declined to decide thd question as to whether the sale by the first defendant in that suit in favouf of the third was or was nof bona fide without in any way affecting the rights of the mortgagors .

As soon as he came to the conclusion that there was a subsisting mortgage and that the mortgagor was entitled to exercise his right of redemption , he could have ordered Mg. Po Maung to pay the money into Court and have left the first and third deefendants to fight out their resppective rights in a sepearate suit properly framed for that purpose .

It may be argued that the defence raised by Ma Mo , the third defenddant in the prior suit , that she was a bona fide purchaser for value from the ostensible owner without notice of the plaintiffs ' title , being a defence raised by the third defendant against the plaintiffs ' claim , it was necessary to decide whether Ma Mo was or was not bona fide purchaser for purpose of arriving at a decision regarding that defence which affects the plaintiffs ' right .

The learned Judge , however , raised on this point two seperate issues

(1)whether Ma Mo was a mere benamidar or purchaser for value ; and

(2)whether Ma Mo had notice of the mortgage .

On the latter issue , he held that Ma Mo had notice of the mortgage. That finding was sufficient to enable the Judge to dispose of the suit since Ma Mo could not resist the plaintiffs ' suit for redemption even if she were a bona fide purchaser for value .

The finding , therefore , in the former suit regarding the nature of the transaction between Ma Set and Ma Mo being unnnecessary for the decision of that case , csnnot operate as res judicata between the plaintiff and , the defendant in the present case."