စီရင်ထုံးများတွင်ယခင်စီရင်ထုံးများကိုကိုးကား၍

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

စီရင်ထုံးများတွင်ယခင်စီရင်ထုံးများကိုကိုးကား၍-

လိုက်နာသည်( followed )

သဘောတူလက်ခံသည်( approved )

မလိုက်နာသို့မဟုတ်လိုက်နာခြင်းမပြု( not followed )

လက်ခံခြင်းမပြု( disapproved )

သဘောကွဲလွဲသည်( dissented )

သဘောကွဲလွဲရာရောက်သည်( dissented protanto )

ပယ်ဖျက်သည်( overruled )ဟုဖော်ပြတတ်သည်။

အချို့စီရင်ထုံးများမှာ-

သဘောကွဲလွဲခြင်း၊ပယ်ဖျက်ခြင်းခံရပြီးကာမှတရားသူကြီးဦးရေများသောခုံအဖွဲ့ကပြန်လည်အတည်ပြု( reaffirmed )ခြင်းခံရ၍ပြန်လည်အသက်ရှင်လာကြပါသည်။

ရှေးအခါကအမြင့်ဆုံးတရားရုံးမှာအင်္ဂလန်နိုင်ငံရှိပရီဗွီကောင်စီဖြစ်သည်။

တရားလွှတ်တော်တွင်တရားသူကြီးအနည်းဆုံးသုံးဦးရုံးထိုင်စီရင်သောအဖွဲ့ကိုစုံညီခုံရုံးအဖြစ်သတ်မှတ်သည်။

အချို့ခုံအဖွဲ့ကိုမူအထူးခုံရုံး( Special Bench )ဟုသတ်မှတ်သည်။

တရားသူကြီးနှစ်ဦးပါသောခုံအဖွဲ့ကို( Division Bench )ဟုခေါ်သည်။

တရားလွှတ်တော်၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုပရီဗွီကောင်စီ၊တရားလွှတ်တော်ချုပ်၊တရားလွှတ်တော်တွင်ဆက်လက်အယူခံနိုင်ရာ၌ပယ်ဖျက်သောအခါ( reversed )ဟူသောစကားရပ်ကိုသုံးသည်။

ပယ်ဖျက်( overruled )နှင့်သဘောချင်းမတူသည်ကိုသတိချပ်ရန်လိုပါသည်။

အမှုတမှုတွင်ချမှတ်သောထုံးဖွဲ့မှုတရပ်မှားယွင်းကြောင်းတွေ့ရ၍၊အလားတူပြဿနာပေါ်ပေါက်သောနောက်တမှုတွင်၊မတူသောပြဿနာကိုစဉ်းစားပြီးပထမစီရင်ထုံးကို( overruled )လုပ်ခြင်းသည်၊တမှုတည်းတွင်ချမှတ်သောဆုံးဖြတ်ချက်ကိုအယူခံတွင်ပြောင်းပြန်ပြန်လိုက်ခြင်းနှင့်ကွဲပြားပါသည်။

ကိုးကားသောစီရင်ထုံးများဆုံးဖြတ်ရမည့်အမှုဖြစ်ရပ်နှင့်မတူလျင်မတူကြောင်းရှင်းပြရသည်။

ထိုအခါခြားနားပြသည်( distinguished )ဟုဖော်ပြသည်။

ကိုးကားသောစီရင်ထုံးကိုရည်ညွှန်းရုံမျှသာအသုံးချလျှင်( referred )ဟုဖော်ပြသည်။

ပယ်ဖျက်ခြင်းလည်းမဟုတ်၊ကွဲလွဲခြင်းလည်းမဟုတ်လျင်၊သုံးသပ်ချက်ကိုပြင်ဆင်သတ်မှတ်ပေးခြင်း( modify )ဟုခေါ်သည်။

ပယ်ဖျက်ခြင်းမဟုတ်၊သဘောကွဲလွဲခြင်းလည်းမမည်လျင်၊ဒုတိယစီရင်ထုံးကလွှမ်းမိုး( supersede )သည်ဟုသုံးနှုန်းသည်။

ကွဲလွဲခြင်း( dissention  )အမျိုးမျိုးရှိပါသည်။

အတိအလင်းကွဲလွဲခြင်းရှိသည်၊ဆန့်ကျင်ကွဲလွဲရာရောက်သော( dissented protanto )စီရင်ထုံးများလည်းရှိသည်။

အလားတူပင်ပယ်ဖျက်ရာရောက်သော( overruled protanto )စီရင်ထုံးများလည်းရှိပါသည်။

တရားသူကြီးတဦးထက်ပို၍ပါဝင်သောခုံအဖွဲ့တွင်အများစုချမှတ်သောစီရင်ထုံးကိုပယ်ဖျက်ခြင်း၊သဘောကွဲလွဲခြင်းမရှိသော်လည်းအချို့၏အမြင်မှာမမှန်ဟုဝေဖန်သောစီရင်ထုံးများလည်းရှိပါသည်။

(1910-13) UBR 30 စီရင်ထုံးသည်၊ 5 LBR 114 စီရင်ထုံးနှင့်တစိတ်တဒေသကွဲလွဲ( partly dissented )သည်။

————————-

( 1910-13 ) Upper Burma Rulings 30 

Nga Chit Nyo v. Mi Myo Tu.

Before G. W. Shaw , Esq., C. S. I.

အမှုတွင်အင်္ဂလိပ်တရားသူကြီး၊ G. W. Shaw ကအောက်ပါအတိုင်းဆုံးဖြတ်သည်-

“Held, - that a suit for bare divorce without and as distinct from partition of property will not lie under Buddhist Law.”

Mi Lon Ma Gale v. Nga Pe , 5 L. B. R. 114 . partly dissented from.

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၃၃တွင်၊တရားသူကြီး G. W. Shaw ကအောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“I hold therefore,as it is necessary to come a new decision,that a suit for bare divorce without and as distinct from partition of property will not lie under Buddhist Law. This overrules Nga Pye v. Mi Me on this point,supersedes Tha So v. Mi Min Gaung, and partly dissents from Mi Lon Ma v. Nga Pe.

In view of this findings,the question whether O.II,r.2,bars or does not bar a second suit has been brought for bare divorce,cannot arise,and it is unnecessary to decide,whether,as Sir C. Fox held in the Lower Burma case last cited,the cause of action in a subsequent suit for partition is the same as that in the first suit for bare divorce,”

“The position is not the same as that in Mi Lon Ma’s case,which had to do with the subsequent suit,or as that in Mi Gyan’s case. Here no subsequent suit has been brought,and the new Code of Civil Procedure has introduced a wider rule for the amendment of a plaint.”

၁၉၁၀ မြန်မာနိုင်ငံတော်အထက်ပိုင်းစီရင်ထုံးများ

စာမျက်နှာ - ၆၅ မှ ၇၀ အထိ

ဂျီ။တဘလယူ။ရှောသခင် C. S. I. ရှေ့တော်။

ငချစ်ညို နှင့် မိမျိုးတူ။

အယူခံတရားလိုအတွက်-မစ္စတာသာကြွယ်။

အယူခံတရားခံအတွက်-မစ္စတာစံဝ။

အမှုတွင်ဆုံးဖြတ်ချက်မှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

ဆုံးဖြတ်ချက်။  ။ပစ္စည်းကိုမခွဲဝေဘဲ။လင်မယားရှင်းကွာရန်သန့်သန့်။ဗုဒ္ဓဘာသာတရားဥပဒေအရ။အမှုမစွဲဆိုနိုင်ကြောင်း။

မိလုံမကလေး နှင့် ငဘေ။အောက်မြန်မာပြည်စီရင်ထုံး၅။စာမျက်နှာ၁၁၄။အချို့အဝက်သဘောမတူ။

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၆၆တွင်၊အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“ယခုအမှုကိုစီရင်ရန်ပညာရှိရှေ့နေများကအကြောင်းသစ်တစုံတရာပြ၍မထောက်မပံ့နိုင်ကြ။သို့ရာတွင်အောက်ပြည်စီရင်ထုံးကိုထောက်၍။၎င်းပြဿနာကိုထပ်မံဆွေးနွေးဆင်ခြင်မှသင့်လျော်မည်။”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၆၇တွင်၊အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“ဤကဲ့သို့သောအချက်များကိုထောက်၍အယူခံတရားလိုတို့သည်။ကွာခြားရန်သက်သက်ကိုစွဲဆိုသောအရာမှာ။မှားယွင်းသောအရာဖြစ်သည်ဟူ၍အဆုံး၌ဆုံးဖြတ်ရလေသည်။အချင်းဖြစ်အကြောင်းအရာတရပ်တည်းဖြစ်သည်ဟူ၍သဘောရရှိကြောင်းနှင့်အယူခံတရားလိုမ၏ပညာရှိရှေ့နေကဖြောင့်ဆိုဝန်ခံသောကြောင့်။အယူခံတရားလိုမကတရားနည်းလမ်းအတိုင်းကွာခြားရန်နှင့်ပစ္စည်းခွဲဝေရန်နှစ်ရပ်လုံးအတွက်စွဲဆိုရန်ဖြစ်လေသည်။”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၆၈တွင်၊အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“အမှုများကိုခွဲ၍စွဲဆိုခြင်းမှာ။တရားမကျင့်ထုံးကိုဓဥပဒေပုဒ်မ၄၂ပြဌာန်းချက်များနှင့်ဆန့်ကျင်လေသည်။၎င်းပုဒ်မအရမှာအမှုအရပ်ရပ်တို့ကိုအချင်းဖြစ်အကြောင်းအရာတို့နှင့်စပ်လျဉ်း၍။နောက်ထပ်မံတရားဖြစ်ပွါးမရှိစေရန်အပြီးအပြတ်စီရင်ဆုံးဖြတ်နိုင်အောင်စီစဉ်နိုင်သမျှစီစဉ်ရန်ဖြစ်လေသည်။”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၆၉တွင်၊အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“သို့ဖြစ်သောကြောင့်ကျွန်ုပ်ကအသစ်ထပ်မံဆုံးဖြတ်သည်မှာ။ဗုဒ္ဓဘာသာတရားအရပစ္စည်းမခွဲမဝေဘဲလျက်။လင်မယားရှင်းကွာရန်သက်သက်တရားမစွဲမဆိုနိုင်ဟုဆုံးဖြတ်သည်။၎င်းအချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ငဖြေနှင့်မိမေတို့အမှုစီရင်ထုံးနှင့်။သာဆိုးနှင့်မိမင်းခေါင်တို့အမှုစီရင်ထုံးများကိုနုတ်သိမ်းသည့်ပြင်။မိလုံမနှင့်ငဘေတို့အမှုစီရင်ထုံးကိုလည်းအချို့အဝက်သဘောမတူ။

ယခုအမှု၌မည်သည့်နည်းလမ်းကိုလိုက်ရမည်ကိုဆင်ခြင်ရန်ဖြစ်သည်။

ယခုအမှုသည်မိလုံမအမှုနှင့်လည်းမတူ။မိကြမ်းအမှုနှင့်လည်းမတူ။နောက်ထပ်တရားစွဲဆိုခြင်းမရှိ။တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေသစ်အမိန့်၆။နည်းဥပဒေ၇အရမည်သည့်အခါမဆိုရုံးတော်ကအမှုကိုပြင်ဆင်စေနိုင်သည်။

ပစ္စည်းခွဲဝေရန်လျှောက်တောင်းချက်ကိုဖြည့်သွင်းရန်မူလတရားလိုအယူခံတရားခံအားကျွန်ုပ်ကခွင့်ပြုသည်။

အယူခံလွှာကိုပြင်ဆင်ပြီးပြီ။”