အယူခံဝင်ခွင့်ပြုကြောင်းချမှတ်သောအမိန့်မခိုင်လုံလျှင်၊အထူးအယူခံမှုမှာတရားမဝင်[ incompetent ]ခြင်း။

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

အယူခံဝင်ခွင့်ပြုကြောင်းချမှတ်သောအမိန့်မခိုင်လုံလျှင်၊အထူးအယူခံမှုမှာတရားမဝင်( incompetent )ခြင်း။

——————————————

စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသောဥပဒေပြဿနာတရပ်ကိုဆက်လက်ဆွေးနွေးလိုသည်။

ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်က၂၀၁၄ခုနှစ်တရားမအထူးအယူခံမှုအမှတ်၁၀ကိုအပြီးသတ်ကြားနာသည့်အခါ၊အယူခံတရားပြိုင်များ​၏ရှေ့နေကအယူခံတရားပြိုင်ဒေါ်အေးကွယ်လွန်ခြင်းအတွက်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခွင့်မရနိုင်ကြောင်း၊တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)တင်သွင်းထားစဉ်ကာလအတွင်းဒေါ်အေးကွယ်လွန်သွားခြင်းကြောင့်တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)လျှောက်ထားမှုမှာရပ်စဲသွားပြီဖြစ်ကြောင်း၊သို့ဖြစ်၍ဤတရားမအထူးအယူခံမှုသည်လည်းရပ်စဲသွားပြီဖြစ်ကြောင်းဦးစွာလျှောက်လဲတင်ပြရာ၊ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်ကအောက်ပါအတိုင်းဆုံးဖြတ်သည်-

"အယူခံတရားပြိုင်များ​၏ရှေ့နေကအယူခံတရားပြိုင်ဒေါ်အေးကွယ်လွန်ခြင်းအတွက်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခွင့်မရှိတော့ကြောင်းဦးစွာတင်ပြချက်မှာ၊ကွယ်လွန်သူဒေါ်အေး​၏နေရာတွင်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခွင့်ပြုရန်သင့်မသင့်ကြားနာဆုံးဖြတ်စဉ်ကတင်ပြခဲ့၍အဆုံးအဖြတ်ပေးပြီးဖြစ်သောကြောင့်ယခုထပ်မံတင်ပြရန်မလိုအပ်ဘဲတင်ပြခြင်းဖြစ်၍လက်ခံရန်အကြောင်းမရှိချေ။"

ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်ကအဆိုပါအထူးအယူခံတွင်ချမှတ်သော၂၃-၆-၂၀၁၄ရက်စွဲပါအမိန့်၊စာမျက်နှာ၃တွင်ဖြစ်စဉ်ကိုအောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထားသည်-

"မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော်၂၀၁၁ခုနှစ်၊တရားမကြီးမှုအမှတ်၅၉၇တွင်ဒေါ်အေးကဒေါ်အကျင်အပေါ်ပစ္စည်းခွဲဝေပေးစေလိုမှုစွဲဆိုရာအမှုပလပ်ခံရသဖြင့်၊ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့၂၀၁၃ခုနှစ်၊တရားမအယူခံမှုအမှတ်၁၈တွင်အယူခံဝင်ရောက်သည်။

ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်ကအယူခံမှုကိုခွင့်ပြုပြီး၊အချင်းဖြစ်မြေနှင့်မြေပေါ်ရှိနှစ်ထပ်တိုက်ဒေါ်အကျင်ကထက်ဝက်ခွဲဝေပေးစေရန်၂၄-၆-၂၀၁၃နေ့တွင်ပဏာမဒီကရီချမှတ်ခဲ့သည်။

ထိုပဏာမဒီကရီချမှတ်ပြီးနောက်

ဒေါ်အကျင်ကအထူးအယူခံဝင်ခွင့်ရရှိရန်၂၀၁၃ခုနှစ်၊တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)အမှတ်၂၄၄တွင်၁-၈-၂၀၁၃နေ့၌လျှောက်ထားရာ၊၁၄-၁၁-၂၀၁၃နေ့တွင်လျှောက်လဲချက်ကြားနာခဲ့ပြီးနောက်၊၂၃-၁-၂၀၁၄နေ့တွင်အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့်ဤတရားမအထူးအယူခံမှုကို၄-၂-၂၀၁၄နေ့တွင်ဖွင့်လှစ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။"

ဒေါ်အေးသည်၂-၁၁-၂၀၁၃နေ့တွင်ကွယ်လွန်သည်ဟုအထက်ပါအမိန့်၊စာမျက်နှာ၄၌ဖော်ပြထားရာ၊ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်၂၀၁၃ခုနှစ်၊တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)အမှတ်၂၄၄တွင်၊#လျှောက်လဲချက်ကြားနာသည့်၊၁၄-၁၁-၂၀၁၃နေ့မတိုင်မီ၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်လျှောက်ထားသည့်အမှုမပြီးပြတ်မီကွယ်လွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမှုမပြီးပြတ်မီအမှုသည်တဦးဦးကွယ်လွန်သွားရာ၌တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခြင်းမရှိစေကာမူအမှုရပ်စဲခြင်းမရှိဟု၊အမိန့်၂၂၊နည်း၆တွင်အောက်ပါအတိုင်း(မြန်မာဘာသာပြန်ဖြစ်သည်)ပြဌာန်းထားသည်-

"အထက်ပါနည်းဥပဒေများတွင်မည်သို့ပင်ပါရှိစေကာမူ၊တရားစွဲဆိုနိုင်ရန်အကြောင်းကျန်ရှိသည်ဖြစ်စေ၊မကျန်ရှိသည်ဖြစ်စေ၊အမှုကြားနာခြင်းအဆုံးသတ်ပြီးနောက်စီရင်ချက်မချမှတ်မီအတွင်း၊တဘက်ဘက်သောအမှုသည်သေဆုံးခြင်းကြောင့်အမှုရပ်စဲခြင်းမရှိစေရ၊ယင်းအမှုတွင်ထိုသို့သေဆုံးစေကာမူစီရင်ချက်ချမှတ်နိုင်သည်။ထို့ပြင်ယင်းစီရင်ချက်သည်မသေဆုံးမီချမှတ်သကဲ့သို့အတည်ဖြစ်၍အကျိုးသက်ရောက်စေရမည်။"

———————————————

1946 RLR 225 

Ma Hla Yi  v.  Ma Than Sein and others. 

Before Sir Ernest H . Goodman Roberts , Kt. , Chief Justice , and Mr . Justice Dunkley. 

အမှုတွင်ရှေ့နေရှေ့ရပ်များ​၏၊လျှောက်လဲချက်များကိုကြားနာပြီးသောအခါအမှုကြားနာခြင်းအဆုံးသတ်သွားသည်ဟုပြဆိုထားရာ၊

၂၀၁၃ခုနှစ်၊တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)အမှတ်၂၄၄တွင်

၁၄-၁၁-၂၀၁၃နေ့၌လျှောက်လဲချက်ကြားနာသောအခါ၊လျှောက်ထားခံရသူဒေါ်အေးသည်၂-၁၁-၂၀၁၃နေ့ကပင်ကွယ်လွန်ပြီးဖြစ်သည်။

တနည်းအားဖြင့်အမှုကြားနာခြင်းအဆုံးမသတ်မီဒေါ်အေးကွယ်လွန်သွားခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

သို့ဖြစ်၍၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုကြောင်း၊၂၃-၁-၂၀၁၄နေ့တွင်၊ချမှတ်သောအဆုံးအဖြတ်သည်အမိန့်၂၂နည်း၆အရခိုင်လုံသည်ဟုမဆိုနိုင်တော့။

——————————————————

1938 RLR 629

Mathura Prasad v. R. A. Philips.

Before Mr. Justice Sharpe.

အမှုတွင်၊လူမွဲအဖြစ်တရားစွဲဆိုခွင့်ပြုရန်လျှောက်လွှာနှင့်အတူစွဲဆိုလိုသည့်အဆိုလွှာကိုပူးတွဲတင်ပြရန်အမိန့်၃၃၊နည်း၂( ၁ )တွင်ပြဌာန်းထားသည်။

နည်း၂( ၂ )တွင်အဆိုလွှာနှင့်လျှောက်လွှာကိုလျှောက်ထားသူကတင်သွင်းရန်ပြဌာန်းထားသည်။

ထိုလျှောက်လွှာကိုပယ်ပြီးနောက်တရားရုံးကပုဒ်မ၁၄၉အရသတ်မှတ်ပေးသောကာလအတွင်းရုံးခွန်ကိုထမ်းဆောင်လျှင်၊အဆိုလွှာကိုလူမွဲလျှောက်လွှာတင်သွင်းစဉ်ကပင်စွဲဆိုသည်ဟုမှတ်ယူရန်ဖြစ်ကြောင်းခုံရုံးကပြဆိုထားသည်။

———————————————

အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်လျှောက်လွှာနှင့်ပူးတွဲတင်ပြရသည်ဖြစ်ရာ၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုသည့်အမိန့်ချမှတ်ပြီးနောက်၊အထူးအယူခံအတွက်ရုံးခွန်ထမ်းဆောင်သောအခါ၊အထူးအယူခံကိုလျှောက်လွှာတင်သွင်းသည့်နေ့တွင်တင်သွင်းသည်ဟုမှတ်ယူရန်ဖြစ်သည်။

အထူးအယူခံမှုကိုဖွင့်သောအခါအယူခံဝင်သောဒီကရီအပေါ်အယူခံဝင်ခွင့်မှာကာလစည်းကမ်းသတ်ကျော်သည်မှန်သော်လည်း၊အထူးအယူခံကိုလက်ခံကြားနာဆောင်ရွက်ခြင်းက၊ကာလစည်းကမ်းသတ်မကျော်ဟုမှတ်ယူရာရောက်သည်ကိုထောက်ချင့်ပါက၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်လျှောက်ထားသည့်နေ့တွင်အထူးအယူခံလွှာကိုတင်သွင်းရာရောက်သည်။

အမိန့်၃၃အရလူမွဲအဖြစ်အယူခံတင်သွင်းခြင်းနှင့်သဘောသဘာဝချင်းတူသည်ကိုသတိပြုပါ။

တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)အမှုရပ်စဲသွားလျှင်၊ထိုလျှောက်လွှာမှာပြိုလဲသွားသဖြင့်ထိုလျှောက်လွှာနှင့်ပူးတွဲတင်သွင်းသောအထူးအယူခံမှုမှာလည်းပြိုလဲသွားသည်။

အထူးအယူခံဝင်ခွင့်မပြုလျှင်အထူးအယူခံမှုဖွင့်ရန်အကြောင်းမရှိ။

အထူးအယူခံဝင်ခွင့်မပြုဘဲလျှောက်လွှာကိုပယ်လျှင်၊အထူးအယူခံမှုကိုမဖွင့်ခြင်းမှာလျှောက်လွှာပြိုလဲသွားခြင်းကြောင့်၊အထူးအယူခံလွှာမှာလည်းမြေခသွားသဖြင့်၊အထူးအယူခံမှုဖွင့်ရန်မလိုတော့ဟူသောဥပဒေသဘောတရားအပေါ်အခြေခံသည်။

ထိုဥပဒေသဘောကိုလက်ခံပါလျှင်၊ပျက်ပြယ်သောအထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုသည့်အမိန့်အရဖွင့်သောအထူးအယူခံမှုမှာတရားမဝင်ကြောင်းဆက်လက်ဆင်ခြင်ရန်မှာခက်ခဲသည်မဟုတ်။

တဦးတည်းသောလျှောက်ထားခံရသူသေဆုံးသွားခြင်းကြောင့်၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုသောအမိန့်ပျက်ပြယ်သွားကြောင်းအထူးအယူခံဖွင့်ပြီးမှသိရလျှင်၊မှားယွင်းဖွင့်မိသောအယူခံကိုပိတ်ရန်ဖြစ်သည်။ပလပ်ရန်အကြောင်းမရှိ။

တရားဝင်ဖွင့်ထားသောအယူခံကိုသာပလပ်ရန်ဖြစ်သည်။

မှားယွင်းဖွင့်မိသောအထူးအယူခံမှုမှာတရားမဝင်သည်ဖြစ်၍ပိတ်ရန်မှတပါးအခြားနည်းမရှိနိုင်။

အထူးအယူခံကိုအထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်လျှောက်လွှာတင်စဉ်ကပင်တင်သွင်းရာရောက်သည်ဟူသောဥပဒေသဘောတရားကိုလက်ခံလျှင်လျှောက်လွှာတင်သွင်းစဉ်ကတဦးတည်းသောလျှောက်ထားခံရသူသေဆုံးကြောင်းမသိသဖြင့်၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည့်ကိစ္စ၌၊ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်၊၂၀၁၄ခုနှစ်၊တရားမအထူးအယူခံမှုအမှတ်၁၀ကိုဖွင့်ပြီးမှသိသည့်ကိစ္စတွင်၊အမှားကိုကုစားနိုင်ရန်နည်းလမ်းရှိရပါမည်။

တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၁၅၁၌ရည်ညွှန်းထားသောမူလဘူတအာဏာကိုပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်ကသုံးစွဲခွင့်ရှိရပါမည်။

အထူးအယူခံမှုမှာတရားမကျင့်ထုံးဥပဒေနှင့်အကျုံးမဝင်သဖြင့်ထိုအာဏာကိုသုံးစွဲခွင့်ရှိမည်မဟုတ်ဟုစောဒကတက်ပါကခိုင်လုံမည်မဟုတ်။

ပုဒ်မ၁၅၁တွင်ပြဌာန်းထားသည့်အတိုင်းအမှုတွင်တရားမျှတမှုဖြစ်စေရန်လိုအပ်သည့်အမိန့်ကိုချမှတ်ခွင့်ရှိရမည်သာဖြစ်သည်။

သို့ဖြစ်၍၎င်းပုဒ်မ၁၅၁ပါအာဏာကိုတရားရုံးတွင်ရှိမြဲရှိသည့်အခွင့်အာဏာဟုရည်ညွှန်းထားခြင်းဖြစ်သည်။

တရားရုံး၏အာဏာကိုအကုန်အစင်ပြဌာန်းနိုင်မည်ဟုမျှော်လင့်နိုင်မည်မဟုတ်၍၊တရားမျှတမှုဖြစ်စိမ့်သောငှါထိုအခွင့်အာဏာရှိရစမြဲဖြစ်သည်။

1998 BLR 177 ( F B )အမှုတွင်အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်တင်သွင်းသောလျှောက်လွှာသည်ရပ်စဲသွားသည်ဖြစ်၍၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုကြောင်းချမှတ်သည့်အမိန့်သည်၊စီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာမရှိဘဲချမှတ်သောအမိိန့်ဖြစ်၍အတည်မဖြစ်နိုင်။

တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)မှုခင်းမှလျှောက်ထားသူကအမှုရပ်စဲသည့်အမိန့်ကိုအမိန့်၂၂၊နည်း၉( ၂ )အရပယ်ဖျက်ပြီး၊လျှောက်ထားခံရသူ၏နေရာတွင်၎င်း၏တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ကိုထည့်သွင်းပြီးလျှောက်လွှာကိုပြန်လည်ကြားနာအဆုံးအဖြတ်ပေးရန်လျှောက်ထားနိုင်သည်။

အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုကြောင်းထပ်မံအမိန့်ချမှတ်လျှင်ဖွင့်ထားပြီးသောအထူးအယူခံမှုကိုဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်သည်။

သို့မဟုတ်မှားယွင်းဖွင့်မိသောအထူးအယူခံမှုကိုပိတ်၍၊အထူးအယူခံမှုအသစ်ဖွင့်လှစ်ဆောင်ရွက်ခြင်းကပို၍သင့်မြတ်သည်။