1956 BLR ( H C ) 5

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

တရားမမှုများတွင်ခေတ်စားသောထုချေချက်တရပ်မှာ၊တရားပြိုင်ဖက်မှအမှုပုံစံမမှန်ဟုထုချေခြင်းဖြစ်ပါသည်။

မိမိအလိုရှိသောသက်သာခွင့်ရရန်အမှုပုံစံမှန်ဖို့လိုသည်။

တရားပြိုင်အားကျူးကျော်သူအဖြစ်နှင်ထုတ်ပေးရန်စွဲဆိုသောအမှုတွင်တရားပြိုင်ကမိမိသည်အိမ်ငှါးဖြစ်ပြီးကျူးကျော်သူမဟုတ်၍၊အမှုကိုလက်ရှိပုံစံအတိုင်းစွဲဆိုခွင့်မရှိဟုထုချေသောအမှုများကိုတွေ့ရဖူးပါသည်။

တရားလိုကအဆိုလွှာတွင်အချင်းဖြစ်ပစ္စည်းမှာ၎င်းပိုင်ဖြစ်သည်သို့မဟုတ်လက်ရှိဖြစ်သည်။

တရားပြိုင်သည်ထိုဥပစာတွင်နေထိုင်ပိုင်ခွင့်မရှိဟုအဆိုပြုကာကျူးကျော်သူအဖြစ်ဖယ်ရှားပေးရန်စွဲဆိုသောအမှုသည်ပုံစံမှားရန်အကြောင်းမရှိပေ။

အဆိုပြုသည့်အတိုင်းကျူးကျော်သူဟုတ်မဟုတ်မှာသီးခြားကိစ္စဖြစ်သည်။

အမှုပုံစံနှင့်မဆိုင်။

ကျူးကျော်သူမဟုတ်၍အမှုရှုံးခြင်းသည်စွပ်စွဲချက်မမှန်ကန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ပုံစံမမှန်ခြင်းကြောင့်မဟုတ်ချေ။

သို့ဖြစ်၍အမှုပုံစံမမှန်ဟုဇွတ်မှိတ်ငြင်းခုံနေကြခြင်းသည်အကျိုးမရှိနိုင်။

တရားမမှုတမှုစွဲဆိုမည်ဆိုပါကအဖက်ဖက်မှစဉ်းစားရန်လိုပါသည်။

တဖက်မှထိုးနှက်လာမည့်စစ်မျက်နှာအရပ်ရပ်ကိုကြိုတင်ခန့်မှန်း၍ပြင်ဆင်ထားရန်လိုပါသည်။

တရားလိုတောင်းဆိုသောသက်သာခွင့်ရနိုင်ရန်အကြောင်းလုံလောက်မှုရှိမရှိစိစစ်ရန်အထူးအရေးကြီးပါသည်။

အချက်အလက်ပြည့်ပြည့်စုံစုံမစုဆောင်းဘဲ၊ဥပဒေအချက်အလက်သဘောတရားများကိုစုံစုံစေ့စေ့မလေ့လာဘဲလွယ်လွယ်တရားစွဲဆိုသည့်အတွက်ရှုံးနိမ့်သွားသောအမှုအများအပြားရှိပါသည်။

——————————

စာရေးသူသည်၁၉၇၉ခုနှစ်တွင်တရားရေးအကြံပေး(ပြစ်မှုတရားစီရင်ရေး)အဖြစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး၊၁၉၈၂ခုနှစ်တွင်တရားရေးအကြံပေး(တရားမတရားစီရင်ရေး)အဖြစ်ပြောင်းလဲတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၄ခုနှစ်ကျမှတရားရေးအကြံပေး(တရားမ)(ညွှန်ကြားရေးမှုး)တာဝန်ကိုစတင်ထမ်းဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

—————————-

စာရေးသူတရားရေးအကြံပေး(တရားမ)(ညွှန်ကြားရေးမှုး)အဖြစ်တာဝန်မထမ်းဆောင်မီ၊လွန်ခဲ့သော(၂၈)နှစ်၊၁၉၅၆ခုနှစ်ဩဂုတ်လ(၂၃)ရက်နေ့တွင်တရားဝန်ကြီးဦးစံမောင်ကအင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့်ရေးသားဆုံးဖြတ်သော၊ 1956 BLR ( H C ) 5 စီရင်ထုံးတွင်၊အမွေဆိုင်အချင်းချင်းအကြားပစ္စည်းခွဲဝေပေးစေလိုမှုမစွဲဆိုနိုင်၊အမွေစီမံခန့်ခွဲပေးစေလိုမှုစွဲဆိုရန်ဖြစ်ကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍၊အမှုပုံစံအမှန်သည်မည်သို့၊အမှုပုံစံအမှားသည်မည်ပုံဖြစ်ကြောင်းခွဲခွဲခြားခြားရှင်းလင်းပြဆိုခဲ့သည်။

1956 BLR ( H C ) 5 

DAW DAW SHIN AND TWO OTHERS (APPELLANTS)

                         V.

U AUNG PE AND TWO OTHERS (RESPONDENTS).

Before U San Maung, J.

အမှုတွင်၊ဦးအောင်ဖေနှင့်ဒေါ်စိန်ပိုတို့သည်ဒေါ်နှင်းနွဲ့ထံမှ၊ဒေါ်နှင်းနွဲ့၏ကွယ်လွန်သူခင်ပွန်းဦးဖိုးလှိုင်ပိုင်မြေတကွက်ကိုဝယ်ယူ၍၊ဒေါ်ဒေါ်ရှင်၏ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်နေထိုင်သည်ဆိုသောဦးစိုးမောင်နှင့်မကျင်မြိုင်တို့အပေါ်မြေကိုလက်ရောက်ရလိုမှုစွဲဆိုသည်။

အမှုကိုစစ်ဆေးကြည့်သောအခါဒေါ်နှင်းနွဲ့နှင့်ဒေါ်ဒေါ်ရှင်တို့မှာဦးဖိုးလှိုင်၏မယားပြိုင်များဖြစ်ကြောင်းတွ့ရှိရသည်။

အယူခံတွင်ဒေါ်ဒေါ်ရှင်တို့ဘက်မှ၊မောင်ဘတူ နှင့် မသက်စု(ရန်ကုန် အတွဲ၅ စာ၇၈၅)စီရင်ထုံးအရဦးဖိုးလှိုင်ကျန်ရစ်သောအမွေပစ္စည်းများကိုစီမံခန့်ခွဲမှုမပြုရသေးမီအငြင်းပွါးလျက်ရှိသည့်မြေတွင်ဒေါ်နှင်းနွဲ့၏ဝေစုမှာမသတ်မှတ်ရသေးသည့်အခြေအနေတွင်ရှိနေမည်ဖြစ်၍တရားလိုများသည်မြေကိုလက်ရောက်ရရှိခွင့်ရှိမည်မဟုတ်ကြောင်းစီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၇နှင့်၈တွင်အောက်ပါအတိုင်းတင်ပြသည်-

“In the present appeal by Daw Daw Shin, U Soe Maung and Ma Kyin Myaing, it was urged that the learned Judges of the lower Courts had erred in law in not holding that the suit as framed was not maintainable in law.

On the authority of the ruling in the case of Maung Ba Tu v. Ma Thet Su (1) 5 Ran. p.785. it was pointed out that until and unless a suit for administration had been decided, Daw Hnin Nwe's share in the particular piece of property now in dispute remains indeterminate and that therefore no suit for possession such as that filed by the plaintiffs can be maintained.”

အဆိုပါတင်ပြချက်ကိုအယူခံရုံးကလက်ခံ၍စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၈တွင်အောက်ပါအတိုင်းအကြောင်းပြပြီးဦးအောင်ဖေတို့ကိုအရှုံးပေးသည်-

“Although no doubt the plaintiffs U Aung Pe and Daw Sein Po had purchased the right title and interest of Daw Hmin Nwe one of the widows of the deceased U Po Hlaing, what interest they have acquired in this particular piece of land must remain indeterminate until the whole of the property. belonging to the estate of the deceased U Po Hlaing has been brought to account.

If for instance, it is proved that Daw Hnin Nwe had taken more out of° the estate than what she was entitled to obtain her share in the remaining property including the suit land will be nil. 

If, on the other hand, Daw Daw Shin has taken more out of the estate than what she is entitled to her share in the remaining property including the suit land will be nil and Daw Hnin Nwe will be entitled to receive the whole of the suit land.”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၆တွင်၊ထုတ်နုတ်ထားသောငြင်းချက်(၃)ရပ်ကိုအောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြသည်-

“(a) whether Daw Hnin Nwe or Daw Shin or both were the legal wives of the deceased U Po Hlaing ?

(b) whether the registered deed of sale Exhibit B executed between Daw Hnin Nwe's agent U Thu and the plaintiff U Aung Pe is valid and enforceable, and

(c) to what relief, if any are the plaintilfs entitled ?”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၇တွင်၊ပခုက္ကူခရိုင်တရားမတရားရုံးကဖြည့်စွက်ငြင်းချက်တရပ်ထပ်မံထုတ်နှုတ်ပေးပြီးမူလအမှုစစ်တရားရုံးသို့တွေ့ရှိချက်ကိုပြန်လည်တင်ပြရန်ညွှန်ကြားချက်ကို၊တရားဝန်ကြီးဦးစံမောင်ကအောက်ပါအတိုင်းပြဆိုသုံးသပ်သည်-

“On appeal by the plaintiffs to the District Court U AUNG Pr of. Pakôkku, the learned District Judge by his order dated the 4th of April 1953 in his Civil Appeal No.2-of 1952 remanded the case to the trial Court under Order XLI, Rule 25 of the Civil Procedure Code for the. trial of the following additional issues:

“If Daw Shin and Daw Hmin Nwe are the legal wives of U Po Hlaing, what is the status of each, and what would be her respective share in the house.”

The Subdivisional Judge accordingly submitted a finding to the effect that the respective share of each wife would be half of the suit land or house site as the wives were of equal status.

When. the case came up again before the successor of the learned District Judge who had previously remanded it under Order XLI, Rule 25, the learned Judge passed an order declaring that the plaintiffs were entitled to half the disputed land.

He however, refused to give a direction for the removal from the land of the house built by the defendants U So Maung and Ma Kvin Myaing.”

အချင်းဖြစ်မြေကွက်သည်ဦးဖိုးလှိုင်ပိုင်ဖြစ်ကြောင်းအငြင်းမပွါးချေ။

ဒေါ်နှင်းနွဲ့သည်ဦးဖိုးလှိုင်၏ဇနီးဖြစ်၍ယင်းမြေကွက်တွင်ပိုင်ရေးပိုင်ခွင့်ရှိမည်ဟုထင်မှတ်ဖွယ်ရာရှိသည်။

သို့ရာတွင်ဦးဖိုးလှိုင်တွင်အခြားဇနီးဒေါ်ဒေါ်ရှင်လည်းရှိရာအောက်ပါအတိုင်းအခြေအနေသုံးရပ်ရရှိနိုင်သည်-

(၁)ဦးဖိုးလှိုင်တွင်အချင်းဖြစ်မြေကွက်အပြင်အခြားအမွေပစ္စည်းများကျန်ရစ်ခဲ့ရာဒေါ်နှင်းနွဲ့သည်မိမိရရန်ရှိသောဝေစုထက်တန်ဖိုးကြီးသောအမွေပစ္စည်းများကိုလက်ဝယ်ရရှိပြီးဖြစ်ပါမူအမွေစီမံခန့်ခွဲမှုစွဲဆိုကာဒေါ်နှင်းနွဲ့နှင့်ဒေါ်ဒေါ်ရှင်တို့၏ဝေစုများကိုခွဲဝေလျင်ဒေါ်နှင်းနွဲ့သည်ယင်းမြေကွက်တွင်ရရန်တစုံတရာရှိမည်မဟုတ်ချေ။ထိုသို့ဆိုလျင်ဒေါ်နှင်းနွဲ့ထံမှဝယ်သူဦးအောင်ဖေတို့သည်မြေကွက်တွင်တစုံတရာရပိုင်ခွင့်ရှိမည်မဟုတ်၍လက်ရှိဖြစ်သူထံမှလက်ရောက်ရခွင့်ရှိမည်မဟုတ်ချေ။

(၂)ဦးဖိုးလှိုင်တွင်အချင်းဖြစ်မြေကွက်အပြင်အခြားအမွေပစ္စည်းများကျန်ရစ်ခဲ့ရာဒေါ်ဒေါ်ရှင်သည်မိမိရရန်ရှိသောဝေစုထက်တန်ဖိုးကြီးသောအမွေပစ္စည်းများကိုလက်ဝယ်ရရှိပြီးဖြစ်ပါမူအမွေစီမံခန့်ခွဲမှုစွဲဆိုကာဒေါ်နှင်းနွဲ့နှင့်ဒေါ်ဒေါ်ရှင်တို့၏ဝေစုများကိုခွဲဝေလျင်ဒေါ်နှင်းနွဲ့သည်ယင်းမြေကွက်ကိုအမွေဝေစုအဖြစ်ရမည်ဖြစ်၍၎င်းထံမှမြေကွက်ကိုဝယ်ယူသူဦးအောင်ဖေတို့သည်လက်ရှိဖြစ်သူများထံမှလက်ရောက်ရခွင့်ရှိပေလိမ့်မည်။

(၃)ဦးဖိုးလှိုင်၏အမွေကိုအမွေစီမံခန့်ခွဲမှုတွင်ခွဲဝေရာ၌အချင်းဖြစ်မြေကွက်ကိုဒေါ်နှင်းနွဲ့နှင့်ဒေါ်ဒေါ်ရှင်တို့နှစ်ဦးစလုံးအားခွဲဝေပေးရန်ဖြစ်ပါမူဦးအောင်ဖေတို့သည်မြေတကွက်လုံးကိုရခွင့်မရှိနိုင်။အချို့အဝက်သာရခွင့်ရှိနိုင်၍လက်ရှိဖြစ်သူများထံမှမြေတကွက်လုံးကိုလက်ရောက်ရလိုကြောင်းစွဲဆိုခွင့်ရှိမည်မဟုတ်ချေ။

ဒေါ်နှင်းနွဲ့နှင့်ဒေါ်ဒေါ်ရှင်တို့အမွေခွဲဝေပြီးမှအချင်းဖြစ်မြေကွက်တွင်ဒေါ်နှင်းနွဲ့ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရှိမရှိ၊ရှိလျှင်မည်မျှဖြစ်သည်ကိုသိနိုင်မည်ဖြစ်ရာအမွေခွဲဝေခြင်းမပြုရသေးပါဘဲလျက်ဦးအောင်ဖေတို့သည်မြေကိုဒေါ်နှင်းနွဲ့ထံမှဝယ်ယူသည်ကိုအကြောင်းပြုပြီးလက်ရောက်ရလိုမှုစွဲဆိုခြင်းမှာမှားယွင်းသည်။

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၉တွင်၊တရားဝန်ကြီးဦးစံမောင်ကအောက်ပါအတိုင်းဆုံးဖြတ်သည်-

“For these reasons I consider that the suit for possession of the land in dispute is not maintainable in law. 

In the result the appeal succeeds, the judgment and decree of the District Court of Pakôkku appealed against are set aside and the plaintiffs' suit dismissed with costs throughout.

Advocate's fee in this Court, 3 gold mohurs.”

——————————-