လက်ရှိဖြစ်ခြင်းကြောင့်ပိုင်ရှင်မြောက်ခြင်း(Part Two)

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

လက်ရှိဖြစ်ခြင်းကြောင့်ပိုင်ရှင်မြောက်ခြင်း(Part Two)

————————————————-

2 LBR (1903-1904) 134 

MAUNG THA ZAN AND ANOTHER 

                      V.

U SAN WIN.

Before Mr. Justice Fox.

အမှုမှာ၊လမ်းသွားလာခွင့်နှင့်ပတ်သက်သည်။

၁၈၇၇ခုနှစ်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၆အရဆုံးဖြတ်ခဲ့သောအမှုဖြစ်သည်။

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၁၃၄တွင်၊အင်္ဂလိပ်တရားသူကြီး Fox ကအောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“The distinction between public ways and private ways is important, because the remedies for obstruction to them are not the same.”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၁၃၅တွင်၊စီရင်ထုံးတရပ်ကိုရည်ညွှန်း၍အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“The acquisition of a private right-of-way by prescription is in this province determinable by reference to section 26 of the Indian Limitation Act.

To acquire such right there must have been a peaceable and open enjoyment of the way by the person who claims it as an easement and as of right without interruption, and for twenty years up to some date within two years of any suit brought to contest the claim.

The, words "as of right” have recently been authoritatively defined to mean-

"A right to exercise the right claimed against the will of the person over whose property it is sought to be exercised.

It does not and cannot mean a user enjoyed from time to time at the will and pleasure of the owner of the property over which the user is sought." 

[Vide The Lord Chancellor's Judgment in Gardner v. Hodgson's Kingston Brewery Company (2)(1903) 19 Times L. R., 458.]”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၁၃၅နှင့်၁၃၆တွင်၊အိန္ဒိယစီရင်ထုံးတရပ်ကိုကိုးကား၍အောက်ပါအတိုင်းဆက်လက်သုံးသပ်သည်-

“A person who has acquired a private right-of-way may sue for the removal of any obstruction to it or for any interference with his right, but a course of decisions of the Indian High Courts have adopted the English rule that no one can sue for the removal of an obstruction to public way or for interference with it unless he can show that he has sustained or, sustains special injury by reason of the obstruction or interference. 

See Abzul Miah v. Nasir Mahommed (1). (1895) I. L, R., 22 Cal., 551.

A member of the public who has not sustained special injury is not without remedy, for he may give information to a Magistrate on which action may be taken under Chapter X of the Code of Criminal Procedure.

In the present case the plaintilf based his claim upon the footpath  being a public way.

He, in my opinion, proved that the footpath had been used by himseIf and others generally for a lengthened period without interruption by the owners of the land which now belongs to the defendant, consequently a dedication to the public of the land on which the footpath is as a right-ot-way must be presumed, and it must be held to be a public way.

The question then is whether the plaintiff proved that he sustained more injury than the public generally by reason of the closure of the footpath.”

—————————————-

4  LBR (1907-1908) 246 

PO KIN  V. MAUNG LA.

Before Mr. Justice Irwin, C.S.I., Officiating Chief Judge.

၁၈၇၇ခုနှစ်ကာလစည်းကမ်းသတ်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၆အရဆုံးဖြတ်ခဲ့သောအမှုဖြစ်သည်။

(မလွဲမသွေလိုအပ်၍သုံးစွဲခွင့်)(easement necessity)နှင့်ပတ်သက်သည်။

A ၏လယ်သို့ရောက်ရန် B ၏လယ်ကိုဖြတ်ပြီး”ထွန်နှင့်ရေ”သယ်ယူခွင့်ကိုတောင်းဆိုခြင်းဖြစ်သည်။

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၂၄၆၌၊အင်္ဂလိပ်တရားသူကြီး Irwin ကအောက်ပါအတိုင်းပြဆိုသည်-

“Basis of claim to easement-Easement of necessity -Presumptive right to easement-Indian Limitation Act, 1877, s. 26 (2).

An easement of necessity cannot arise in any other way than on severance of tenements.

Where A claimed the right to take plough and water through B's land, and there was no allegation of severance.

Held, -that A's claim could be based only on clause (2) of section 26 of the Limitation Act.

Morgan v. Kirby, (1878) I.L.R. 2 Mad.,. 46, followed.

Tha Zan v. U San Win, 2 L.B R., 134, referred to.”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၂၄၆တွင်အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“In the present case there is no allegation of severance.

Defendant's holding, which plaintiff alleges is the servient tenement, lies between two holdings belonging to plaintiff.

The alleged dominant tenement is the eastern holding, No. 395, which plaintiff says he inherited from his father.

The western holding, No. 398, plaintiff says he bought, in his first examination 12 years ago, in his second examination 20 years ago.

In his plaint he alleged that since the time of the Burmese Government he had exercised the rights of taking his ploughs and conducting water across defendant's holding.

He cannot base his claim to easements on necessity.

If he has a right to the easements he claims it must be under the second clause of section 26 of the Limitation Act:

“Where any way or water-course, or the use of any water, or any other easements (whether affirmative or negative) has been peaceably and openly enjoyed by any person claiming title thereto as an easement and as of right, without interruption, and for twenty years, the right to such way, water -course, , or other easement shall be absolute and indefeasible.”

The period of twenty years must have ended within two years next before the institution of the suit.”

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၂၄၇တွင်၊မောင်သာဇံစီရင်ထုံးကိုရည်ညွှန်း၍အောက်ပါအတိုင်းဆုံးဖြတ်သည်-

“I refer to the lower Appellate Courl the issue,”Have the easements claimed by the plaintiff been peaceably and openly enjoyed as of right, without interruption, by the plaintiff and his predecessors in title, for twenty years ending within two years next before the date of institution of this suit? "

An authoritative definition of the term "as of right" will be found in the report of Maung Tha Zan v. U San Win (2). 2 L.B R., 134,

The District Court will either try the issue itself or refer it for trial to the Court of first instance.

In the latter case the Township Court will record a finding on the issue.

The District Court will also, record a finding.

The proceedings will then be returned to this Court.”

———————————

“Prescription”ကို”Desai Naroton”ပြုစုသော”A Dictionary of Law Terms and Phrases”ကျမ်း(၁၉၁၆ခုနှစ်ထုတ်)စာမျက်နှာ၂၉၆၌-

“Rules produced and authorized by long usage. Title by prescription arises from a long continued and uninterrupted possession of property”

ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်နှင့်ပူးတွဲဖတ်ရှုနားလည်နိုင်သည်။

“Prescription”ဟူသည်၊မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းကို၊သမနိကြာရှည်စွာ(ပုဒ်မ၂၆တွင်နှစ်၂၀သတ်မှတ်ထားသည်)အဆက်မပြတ်သုံးစွဲခြင်းမှရရှိသောအခွင့်အရေးဆိုင်ရေးဆိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာဥပဒေသဖြစ်သည်။

ထိုသို့အနှစ်၂၀ကြာသုံးစွဲရာမှ၊သုံးစွဲမြဲအတိုင်းသုံးစွဲခွင့်ရရှိစေသည့်”Law of prescription”အင်္ဂလိပ်ဥပဒေကို၊ပုဒ်မ၂၆တွင်ပြဌာန်းဥပဒေအဖြစ်ပြဌာန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းကို၁၂နှစ်ကြာတဆက်တည်းဆန့်ကျင်သုံးစွဲခြင်းကြောင့်ရရှိသောအခွင့်အရေးကို”prescriptive title”ဟုခေါ်သည်။

ပိုင်ရှင်မှန်၏ပိုင်ဆိုင်ခွင့်သည်ကာလစည်းကမ်းသတ်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၈အရကုန်ဆုံးပြတ်စဲသွားသည့်အခါလေတွင်ပျောက်ကွယ်သွားရန်အကြောင်းမရှိနိုင်။

မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာတဦးကွယ်လွန်သည့်အခါအမွေစားအမွေခံကျန်ရစ်ခြင်းမရှိလျှင်၊နိုင်ငံတော်ပိုင်ဖြစ်စေရမည်ဟူသောဥပဒေမျိုးကိုထိုအက်ဥပဒေတွင်ပြဌာန်းခြင်းမပြုသဖြင့်နိုင်ငံတော်ပိုင်အဖြစ်သို့မရောက်ရှိနိုင်။

ထိုသို့ပြဌာန်းလျှင်လည်းအခန်း၄၏”လက်ရှိဖြစ်ခြင်းကြောင့်ပိုင်ရှင်မြောက်ခြင်း”ခေါင်းစီးနှင့်ရှေ့နောက်ညီညွတ်မည်မဟုတ်။

“ပိုင်ရှင်မဲ့ပစ္စည်း”ဟူ၍လည်းရှိကောင်းသည်မဟုတ်။

ဤအခြေအနေတွင်ပိုင်ရှင်အဟောင်း၏ပိုင်ဆိုင်ခွင့်သည်၊ဆန့်ကျင်လက်ရှိထားသူထံသက်ရောက်သည်ဟုကောက်ယူခြင်းသည်သဘာဝယုတ္တိရှိသည်ဟုဆိုရပါမည်။

သတ်မှတ်ကာလအတွင်းတဦးတယောက်သောသူက၊ဆန့်ကျင်အကျိုးခံစားခြင်းသည်၊၎င်းအားပစ္စည်းတွင်ပျက်ပြားခြင်းမရှိသော(indefeasible)ဆိုင်ရေးဆိုင်ခွင့်ရရှိစေသည်။

ကာလစည်းကမ်းသတ်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၆ပါ”absolute and indefeasible”ကို၊အကန့်အသတ်မရှိသည့်အပြင်၊ပျက်ပြားခြင်းလည်းမရှိသောဟုဘာသာပြန်ထားသည်ကိုသတိပြုပါ။