ဒေါ်စောရွှေပါ၂ နှင့် ဒေါ်မှန်၊စီရင်ထုံးပါအဆုံးအဖြတ်ကိစ္စ(Part Two)

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

1971 BLR ( S B ) 62 

ဒေါ်စောရွှေပါ၂ နှင့် ဒေါ်မှန်စီရင်ထုံးပါအဆုံးအဖြတ်ကိစ္စ(Part Two)

————————————————-

1971 BLR ( S B ) 62 

ဒေါ်စောရွှေပါ၂ နှင့် ဒေါ်မှန်

တရားသူကြီးချုပ်ဒေါက်တာမောင်မောင်၊တရားသူကြီးဦးကျော်ဇံဦးနှင့်တရားသူကြီးဦးသက်ဖေတို့ရှေ့တွင်

စီရင်ထုံးကိုပေါ်ပေါက်စေသောအဆိုလွှာတွင်၊စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၆၄၊ပထမစာပိုဒ်၌ဖော်ပြထားသောအောက်ပါအကြောင်းခြင်းရာများမပါ။

“စာချုပ်အတိုင်းမြေကိုပိုင်းခြား၍လွှဲပြောင်းပေးရမည်ဆိုလျှင်ဒေါ်စောရွှေလက်ရှိနေသောအိမ်တဝက်နှင့်နောက်အိမ်တလုံးပါနေသဖြင့်ဖျက်ကာပြောင်းရွှေ့ပေးရမည်၊ရေတွင်းကိုလည်းအလားတူဖျက်ပေးရမည်။အိမ်တန်ဘိုး၄၀၀၀ကျပ်ခန့်နှင့်ရေတွင်းတန်ဘိုး၄၀၀ကျပ်ခန့်ရှိသည်။ထိုအချက်တို့ကိုစာချုပ်ချုပ်စဉ်ကဂရုမပြုခဲ့၍သာဒေါ်စောရွှေတို့ကငွေ၃၅၀၀ကျပ်မျှနှင့်မြေကိုရောင်းရန်သဘောတူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။တဖက်တချက်အသာအနာကိုချိန်၍ကြည့်ရန်တရားရုံးတွင်သီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၂အရတာဝန်ရှိသည်။ပဋိညာဉ်အတိုင်းဆောင်ရွက်စေရန်အမိန့်ချမှတ်လျှင်၊ဒေါ်စောရွှေတို့ဖက်မှနစ်နာမှုများမည်။ထို့ကြောင့်ဒေါ်မှန်တောင်းသောဒီကရီကိုမပေး၊လျော်ကြေးဖြင့်လုံလောက်သင့်မြတ်မည်ဆိုကာ၊ဒေါ်မှန်အားဒေါ်စောရွှေတို့ကလျော်ကြေးပေးစေဟုဆုံးဖြတ်သည်။”

(အမှန်စင်စစ်ချေလွှာ၌လည်း၊အထက်ဖော်ပြပါအကြောင်းခြင်းရာများကိုဖော်ထုတ်ပြီးတောင်းဆိုသောသက်သာခွင့်မရနိုင်ဟုထုချေသည်မဟုတ်။အမှုစစ်မှပေါ်ထွက်လာသောအကြောင်းခြင်းရာများဖြစ်သည်။)

မူလမှုကိုစာရေးသူကစစ်ဆေးခဲ့ရာ၊အနှစ်ငါးဆယ်ကျော်သော်လည်းယနေ့တိုင်မှတ်မိလျက်ရှိသည်။

တရားလိုမည်သည့်သက်သာခွင့်ရထိုက်သနည်းဟူသောငြင်းချက်ကိုဖြေဆိုရာ၌၊သီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၂ပါ-

“Where the circumstances under which the contract is made are such as to give the plaintiff an unfair advantage over the defendant,though there may be no fraud or misrepresentation on the plaintiff’s part.”

ဟူသောပြဌာန်းချက်များကို၊ကိုးကားပြီးစီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၆၄၊ပထမစာပိုဒ်၌ဖော်ပြသောအထက်ပါအကြောင်းခြင်းရာတို့သည်တရားလိုအားမမျှမတ၊မတရားအသာစီးရစေသည်ဟုအကြောင်းပြကာ၊ပုဒ်မ၁၂ပါတရားရုံး၏သဘောအတိုင်း(in its discretion)ဟူသောပြဌာန်းချက်များကိုနှလုံးမူပြီးအကြောင်းပြဆုံးဖြတ်ခြင်းဖြစ်သည်။

တရားပြိုင်ဘက်မှစာရေးသူဆင်ခြင်သည့်ဥပဒေအရ၊တရားလိုသည်တောင်းဆိုသောသက်သာခွင့်ကိုမရထိုက်ဟုချေလွှာ၌ထုချေခြင်းမပြုသော်လည်း-

အမှုတွဲတွင်ပေါ်ပေါက်သည့်အတိုင်းသီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၂ပါပြဌာန်းချက်များနှင့်အညီ၊သီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၁၂ကအပ်နှင်းထားသောဆင်ခြင်တုံတရား(discretion)ကိုသုံးစွဲရန်ဖြစ်ကြောင်း-

A I R 1930 Rangoon 264 စီရင်ထုံးကိုကိုးကားသည်။

A I R 1930 Rangoon 264 စီရင်ထုံးအရအမှုနှင့်သက်ဆိုင်သည့်သီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၂နှင့်ပုဒ်မ၁၂တို့ပါ၊”ဥပဒေအခန်းကဏ္ဍ”(legal aspects of the case)ကိုဆင်ခြင်သုံးသပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

—————————————————————-

A. I. R. 1930 Rangoon 264

Po Hte Maung and others- -Appellants.

                      vs.

Ma Bwin -Respondent.

DOYLE, J.

အမှုတွင်၊အင်္ဂလိပ်တရားသူကြီး DOYLE ကအောက်ပါအတိုင်းမြွက်ဆိုသည်-

“( b )Practice--Duty of Court-Legal aspect  must be considered though not specifically pleaded.

The Court is in duty bound to consider the legal aspect of the case as appear on the record whether specificially pleaded or not.”

—————————————————————

သီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၁၂၏ရှင်းလင်းချက်ပါဥပဒေအခန်းကဏ္ဍကိုလည်းမျက်ကွယ်ပြု၍ရသည်မဟုတ်။

ပြဿနာမှာထိုရှင်းလင်းချက်နှင့်သီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၂ပါပြဌာန်းချက်များဝိရောဓိဖြစ်၊မဖြစ်၊ဖြစ်ခဲ့လျှင်မည်သည့်ပြဌာန်းချက်များအရတရားစီရင်ရန်ဖြစ်သည်ဟူသောပြဿနာမှာငြင်းခုံစရာဖြစ်ခဲ့သည်။

“သီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၂က၊တရားရုံးအားအပ်နှင်းထားသောအာဏာသည်အက်ဥပဒေပြဌာန်းချက်များကိုလွှမ်းခြုံသည်။

ရှေ့ကလာသောသီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၁၂ကိုလည်းလွှမ်းခြုံသည်။

သီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၁၂တွင်ပါရှိသောရှင်းလင်းချက်အရအချင်းဖြစ်ကိစ္စသည်မြေစသည့်မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းဖြစ်လျှင်ပစ္စည်းကိုပင်၊မပေးမနေပေးအပ်စေရမည်ဆိုလျှင်၊တရားရုံးအားသီးခြားသက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၂၂ကအပ်နှင်းသောအာဏာသည်သည်အဓိပ္ပာယ်မရှိ။

အချည်းနှီး(မြန်မာစာအဖွဲ့ကပြုစုသောမြန်မာစာအဘိဓာန်အကျဉ်းချုပ်အတွဲ၅၊စာ၂၇အရပြင်ထားသည်)ဖြစ်လိမ့်မည်”ဟု 1971 BLR ( S B ) 62 စီရင်ထုံးတွင်အထူးခုံရုံးကအဆုံးအဖြတ်ပေးသည်။

တုတ်ထမ်းငြင်းရမည့်ပြဿနာတရပ်ကို၊အရောင်းအဝယ်ပဋိညာဉ်အတိုင်းဆောင်ရွက်ပေးစေလိုမှုများနောက်ပိုင်း၌အစီအရီမပေါ်ပေါက်မီကာလတွင်၊တရားရုံးချုပ်(၁၉၆၂-၁၉၇၃)အထူးခုံရုံးကအငြင်းပွါးမှုကိုချုပ်ငြိမ်းစေခဲ့သည်။

ချေပခြင်းမပြုပါဘဲလျက်မူလတရားရုံးကမိမိသဘောအလျောက်ဖော်ထုတ်ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည်ဥပဒေနှင့်မညီဟု၊အယူခံတရားပြိုင်ဘက်မှနာမည်ကြီးဝတ်လုံတော်ရရှေ့နေဦးမြင့်စိုးကအငြင်းပွါးသည်ဟုစီရင်ချက်၌ဖော်ပြထားခြင်းမရှိ။

အထူးခုံရုံးကလည်းဥပဒေဘောင်ကိုကျော်သည်ဟုမြွက်ဆိုခြင်းမပြု။

မူလတရားရုံးကိုးကားသော A I R 1930 Rangoon 264 စီရင်ထုံးပါအဆိုအမိန့်ကိုလက်ခံရာရောက်သည်။

—————————————————————

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၆၅တွင်၊အထူးခုံရုံးကအောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

“အယူခံတရားပြိုင်အတွက်ရှေ့နေကြီးဦးမြင့်စိုးကမြေအစားငွေဖြင့်ပေးလျော်၍မရကြောင်းပုဒ်မ၁၂၏ရှင်းလင်းချက်နှင့်၊မောင်ဖေ နှင့် ကင်လောက်[ ၁၈၉၇-၁၉၀၁၊အထက်မြန်မာနိုင်ငံစီရင်ထုံးများအတွဲ၂၊စာ၅၃၉။]ရှေးထုံးတို့တွင်ပေါ်လွင်ပါသည်။မြေကိုအမှုမဖြစ်မီကမတိုင်းမိ၍အန္တရာယ်ကိုမမြင်မသိဆိုစေကာမူဒေါ်စောရွှေ၏မြေလွတ်မှာကျယ်ဝန်းလှသည်မဟုတ်ရာ၊ပေ၃၀ x ပေ၃၀ခွဲ၍ပေးရလျှင်အိမ်နှင့်ရေတွင်းပါမည်ကိုသိကောင်းပါသည်။သိလျက်နှင့်စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်၍ယင်းစာချုပ်အတိုင်းသာလျှင်တိကျစွာဆောင်ရွက်စေသင့်ပါသည်ဟုလျှောက်လဲသည်။

မောင်ဖေအမှုတွင်မြေပိုင်ရှင်ကအကြောင်းကောင်းမပြဘဲမြေကိုရောင်းချလွှဲအပ်ပေးရန်ငြင်းဆန်ခြင်းဖြစ်၏။ဤအမှုတွင်ဒေါ်စောရွှေဘက်မှရောင်းဖိုးငွေ၃၅၀၀ကျပ်မျှအတွက်၄၀၀၀ကျပ်ခန့်တန်သောအိမ်၂လုံးနှင့်၄၀၀ကျပ်ခန့်တန်သောရေတွင်းတတွင်းနစ်နာရမည်လိုဖြစ်နေသည်။အိမ်ကိုဖျက်၍ရွှေ့၍ရသည်၊ရေတွင်းကိုဖို့၍အသစ်တူး၍ရသည်ဆိုစေကာမူ၊စရိတ်စကနစ်နာမှုများကားနည်းပါးမည်မဟုတ်။ဒေါ်မှန်ဖက်မှကြည့်လျင်မြေမရ၍မကျေနပ်ဖွယ်ဖြစ်၏။မြေရလျင်၎င်း၏ဝင်းခြံကိုချဲ့၍ရသည်၊ကျယ်ဝန်းမည်မှန်၏။သို့ရာတွင်မူလရုံးကညွှန်ပြသည့်အတိုင်း၊၎င်းတွင်လည်း၊လက်ရှိဝင်းနှင့်အိမ်နှင့်။”

—————————————————————

(1897-1901) 2 UBR 539 

MAUNG PE vs. (1) KIN KAUK.

                           (2)MAUNG PO TIN.

Before G. D. Burgess, Esq., C.S.I.

အမှုတွင်အင်္ဂလိပ်တရားသူကြီး G. D. Burgess ကအောက်ပါအတိုင်းဆုံးဖြတ်သည်-

Specific Relief Act, 12-Specific performance of any contract may in the discretion of the Court be enforced when the act agreed to be done is such that pecuniary compensation for its non-performance would not afford adequate relief.

Unless and until the contrary is proved, the Court shall presume that the breach of a contract to transfer immovable property cannot be adequately relieved by compensation in money.

Action--for enforcement of contract for sale of land.

THE respondents entered into a contract with appellant to sell outright certain land which was already mortgaged to him by them upon payment of a further sum of Rs. 60, out of which the appellant paid Rs. 40. leaving a balance of Rs. 20 due.

The respondents refused to carry out the bargain and a Lower Appellate Court declined to compel them to do so.

Held. That the refusal of the respondents to complete their part of the contract was without any good reason and that the appellant was entitled to the assistance of the Courts to obtain his rights as distinctly provided in section 12 of the Specific Relief  Act.

The Court of First Instance had correctly pasesd a decree accordingly, but it had incorrectly given the defendants the alternative of returning the sum of money reccived with a certain sum as damages.

This latter part of the decree ought to have been reversed by the Lower Appellate Court on the plaintiff's first appeal, and it was now struck out in second appeal, and the decree of the Court below was modified accordingly so as to comply with the terms of section 12 of the Specific Relief Act and enforce specific performance of the contract entered into.”

——————————————————————

ဒေါ်မှန်၏အဆိုလွှာကိုအမိိန့်၇၊နည်း၁၁(က)အရပယ်ရန်အကြောင်းမရှိနိုင်။

တရားလိုသည်အရောင်းအဝယ်ပဋိညာဉ်အတိုင်းဆောင်ရွက်ပေးစေလိုမှုကိုတရားစွဲဆိုပိုင်ခွင့်ရှိမရှိပြဿနာကိုအဆိုလွှာသက်သက်အရဆုံးဖြတ်နိုင်သည်မဟုတ်။

—————————————————————