တရားရုံးများကအဆိုလွှာကိုစက်ရုပ်သဖွယ်လက်ခံရန်မဟုတ်။[ SJLB 365 ]

 ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

တရားရုံးများက၊အဆိုလွှာကိုစက်ရုပ်သဖွယ်လက်ခံရန်မဟုတ်။

————————————————

စစ်ကိုင်းတိုင်းတရားရုံးတွင်တရားစွဲဆိုခဲ့သောလင်မယားကွာရှင်းပေးစေလိုမှုတမှုတွင်၊အဆိုလွှာပါအချက်ကိုဆွေးနွေးလိုပါသည်။

အဆိုလွှာကိုလက်ခံရရှိသောအခါ၊စိစစ်ရသည့်အချက်နှစ်ရပ်ကိုအမိန့်၇၊နည်း၁၁(က)နှင့်(ဃ)တို့တွင်ပြဌာန်းထားရာ[တရားရုံးများကအဆိုလွှာကိုစက်ရုပ်သဖွယ်လက်ခံရန်မဟုတ်။]

[ကျန်နှစ်ချက်ကိုချန်လှပ်ထားသည်။]

[အထူးသဖြင့်၊တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်းဖြစ်မြောက်စေသောအကြောင်းခြင်းရာများကိုအဆိုလွှာကသိသာထင်ရှားစေခြင်းရှိမရှိသည်၊အဆိုလွှာကိုဖတ်ကြည့်ရုံမျှဖြင့်သိနိုင်သည့်ကိစ္စဖြစ်သည်။]

[လင်မယားကွာရှင်းပေးစေလိုမှု]တွင်၊အမှုသည်တို့သည်မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာလင်မယားလား၊မူဆလင် လင်မယားလား၊ခရစ်ယာန် လင်မယားလားဟူသောစသည့်အကြောင်းခြင်းရာမှာ၊ဦးစွာစိစစ်ရမည့်အကြောင်းအရာဖြစ်သည်။

အထက်ပါလင်မယားကွာရှင်းပေးစေလိုမှုအဆိုလွှာတွင်၊အဆိုအပိုဒ်၂ပါအဆိုပြုချက်များ၌၊လင်မယားကွာရှင်းပေးစေလိုမှုနှင့်လုံးဝသက်ဆိုင်ခြင်း[မရှိသော]အကြောင်းအရာများပါဝင်သည်။

အဆိုအပိုဒ်၃တွင်၊လင်မယားကွာရှင်းပေးစေလိုမှု၌၊၁၉-၂-၂၀၀၇နေ့က၊အရပ်ကွာရှင်းစာချုပ်ဖြင့်ကွာရှင်း[ခဲ့ကြသေးသည်]ဟုအဆိုပြုခြင်းသည်၊ကိုယ့်သေတွင်းကိုယ်တူးသည့်သဘောဖြစ်နေသည်။

လင်မယားကွာရှင်းပေးစေလိုမှု၏အဆိုအပိုဒ်၁၊၂နှင့်၃တို့ကိုပေါင်းစပ်ဆင်ခြင်ပါက၊အဆိုလွှာကိုတင်သည့်၊၂-၁၀-၂၀၀၉နေ့တွင်၊[တရားလိုနှင့်တရားပြိုင်တို့သည်လင်မယားမဟုတ်တော့။]

[လင်မယားအဖြစ်မှရပ်စဲသွားခဲ့သည်မှာ၊တနှစ်ကျော်ခဲ့ပေပြီ။]

ထိုသို့ဆိုလျှင်၊တရားလိုယောကျ်ားနှင့်တရားပြိုင်မိန်းမတို့သည်[တစိမ်းပြင်ပြင်ပုဂ္ဂိုလ်နှစ်ဦး၏အနေအထားထက်မပို။]

ပညတ်သွားရာဓာတ်သက်ပါဟူသောဆိုရိုးရှိသည့်အတိုင်း[လင်မယားကွာရှင်းပေးစေလိုမှု]ဟူသောစကားရပ်က၊တရားလိုနှင့်တရားပြိုင်တို့သည်အဆိုလွှာတင်သည့်နေ့တွင်၊တရားဝင်လင်မယားဖြစ်နေမှုကိုအထင်အရှားဖော်ညွှန်းလျက်ရှိသည်ကို၊ဗေဒင်မေးစရာမလို။

ဥပဒေသိစရာမလို။

အရွယ်ရောက်သောယောကျ်ားနှင့်မိန်းမတိုင်းသိသည့်[ common knowledge ]ဖြစ်သည်။

လင်မဟုတ်တော့သည့်တရားလိုကမိမိ၏မယားမဟုတ်တော့သောတရားပြိုင်အပေါ်၊လင်မယားကွာရှင်းခွင့်ပြတ်စဲစေသည့်ဒီကရီချမှတ်ပေးရန်တရားစွဲဆိုခြင်းသည်၊အံ့ဩကုန်နိုင်ဖွယ်ဟုဆိုရန်သာရှိသည်။

ယောကျ်ားတဦးကမယားမဟုတ်တော့သည့်မိိန်းမတဦးအပေါ်လင်မယားကွာရှင်းပေးစေရန်အလို့ငှါတရားစွဲဆိုရန်အကြောင်းမရှိသည်မှာမြင်သာသည်။

ဆွေးနွေးသည့်အမှုတွင်၊အဆိုအပိုဒ်၃ကိုဖတ်ကြည့်ရုံမျှဖြင့်၊အဆိုလွှာကိုအမိိန့်၇၊နည်း၁၁(က)အရပယ်ချရန်ဖြစ်သည်မှာ၊လယ်ပြင်တွင်ဆင်သွားသကဲ့သို့ထင်ရှားလှသည်။

မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာလင်မယားကွာရှင်းပေးစေလိုမှု၌၊တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်းကိုဖြစ်မြောက်စေသောအကြောင်းခြင်းရာနှစ်ရပ်မှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(က)တရားလိုနှင့်တရားပြိုင်တို့သည်၊မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာလင်မယားဖြစ်ခြင်း။

(ခ)တရားပြိုင်သည်မြန်မာဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေအရ[လင်မယားကွာရှင်းခွင့်ရရှိစေသော]အိမ်ထောင်ရေးပြစ်မှုကျူးလွန်ခြင်း။

မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာယောကျ်ားနှင့်မိန်းမတို့သည်နှစ်ဦးနှစ်ဝသဘောတူချက်အရလင်မယားဖြစ်လာကြသည့်နည်းတူ၊[နှစ်ဦးနှစ်ဝသဘောတူကွာရှင်းနိုင်သည်။]

[တရားရုံး၏ဒီကရီရယူရန်မလို။]

အဆိုအပိုဒ်၃တွင်၊၁၉-၂-၂၀၀၇နေ့ကအရပ်ကွာရှင်းစာချုပ်ဖြင့်ကွာရှင်းခဲ့ကြသေးသည်ဟူသောဝါကျပါ[ သေး ]ဟူသောစကားလုံးသည်၊မည်မျှတာသွားသည်ကိုအဆိုလွှာရေးသူသိပုံမပေါ်။

မြန်မာစာအဖွဲ့ကပြုစုသောမြန်မာအဘိဓာန်အကျဉ်းချုပ်၊အတွဲ၄၊စာမျက်နှာ၁၉၇တွင်-

[ သေး ]ကို[ တစုံတခုသောပြုလုပ်မှုသည်အတိတ်၌ပြီးပြတ်ခဲ့ပြီးကြောင်းသေချာလေးနက်စေလိုရာ၌သုံးသောစကားလုံး ]ဟုအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုပြီး-

[ မနေ့ကပင်ပြောခဲ့သေးသည်၊မှာလိုက်သေးသည်၊မဟုတ်လော ]ဟူ၍လည်းကောင်း-

မြန်မာစာအဖွဲ့ကပင်ပြုစုသော၊မြန်မာ-အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်စာမျက်နှာ၅၀၀တွင်-

[ သေး ][ part particle suffixed to verb for emphasis ][ မနေ့ကပင်ပြောသေးသည် ]ဟူ၍လည်းကောင်း၊အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားရာ-

[တရားလိုနှင့်တရားပြိုင်တို့အဆိုလွှာမတင်မီကွာရှင်းပြီးဖြစ်သည်ကို၊အလေးအနက်ထပ်လောင်းပြောရာရောက်သဖြင့်၊တရားစွဲဆိုသည့်နေ့တွင်တရားလိုနှင့်တရားပြိုင်ကာယကံရှင်နှစ်ဦးသည်၊လင်မယားမဟုတ်တော့ကြောင်းအလေးအနက်ဝန်ခံပြီးကာမှ၊ကွာရှင်းပေးစေလိုမှုအရေးဆိုခြင်းသည်]ယုံတမ်းစကားဖြစ်သည်မဟုတ်လော။

အမွေဆက်ခံရေးအက်ဥပဒေပုဒ်မ၃၀၆ပါပြဌာန်းချက်များသည်၊တဦးတယောက်သေဆုံးသွားရာ၌၊၎င်းအကျိုးငှါတည်ရှိသောတရားစွဲဆိုရန်အကြောင်း[၎င်းကတရားစွဲဆိုပိုင်ခွင့်]သို့မဟုတ်၊၎င်းကထုချေခွင့်တို့ရပ်စဲသွားခြင်းရှိမရှိနှင့်သက်ဆိုင်သည်။

ထိုပုဒ်မ၏ဥပမာ၂တွင်၊[ A sues for divorce. A dies The cause of action does not survive to his representative ]

တရားလို A သေဆုံးသွားခြင်းသည် A နှင့်တရားပြိုင်တို့သည်အလိုအလျောက်ကွာရှင်းပြီးရာရောက်သဖြင့်၊တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်းရပ်စဲသွားခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ဆိုလျှင်၊ဆွေးနွေးလျက်ရှိသောအမှုတွင်၊တရားလိုနှင့်တရားပြိုင်တို့နှစ်ဦးနှစ်ဝသဘောတူကွာရှင်းပြီးဖြစ်ရာ၊လင်မယားကွာရှင်းပေးစေရန်တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်းမပေါ်ပေါက်ကြောင်း၊အထက်ပါဥပမာသည်အမြင်သာဆုံးသာဓကဖြစ်သည်။

အထက်ပါအမှုကိုစောစောစီးစီးပယ်ချဖို့ဝေးစွ၊တရားရုံးကနှစ်အတန်ကြာအချိန်ယူစစ်ဆေးစီရင်ခဲ့ကြောင်းတွေ့ရသည်။

——————————————————

တရားမကြီးမှုကိုစစ်ဆေးခြင်းမပြုဘဲ၊အဆိုလွှာကိုစောစောစီးစီးပယ်ချနိုင်ရန်၊အမိန့်၇၊နည်း၁၁တွင်ပြဌာန်းထားသည်။

နည်း၁၁​၏အဖွင့်စာပိုဒ်ပါ[ shall be rejected ]ဟူသောပြဌာန်းချက်သည်မလွဲမသွေလိုက်နာရမည့်အာဏတ္တိကပြဌာန်းချက်ဖြစ်သည်။

သီပေါမင်းနန်းမကျမီလပိုင်းအလို၊၁၈၈၅ခုနှစ်၊ဇွန်လ၅ရက်နေ့တွင်ဆုံးဖြတ်သော SJLB 365 စီရင်ထုံး၌၊အဆိုလွှာကိုစက်ရုပ်သဖွယ်လက်ခံရန်မဟုတ်။

တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၅၃နှင့်၅၄(ယခုအမိန့်၇၊နည်း၁၁)တို့အရ၊တရားရုံးသည်အဆိုလွှာကိုအရေးယူဆောင်ရွက်ခြင်းမပြုမီဆင်ခြင်သုံးသပ်ရမည်-

[ the court shall consider the plaint before action is taken upon it. ]

ဟုစီရင်ထုံး၌လမ်းညွှန်ခြင်းသည်၊အမိန့်၇၊နည်း၁၁​၏အဖွင့်စာပိုဒ်ပါ[ shall be rejected ]ဟူသော၊မလွဲမသွေလိုက်နာရမည့်အာဏတ္တိကပြဌာန်းချက်ကိုမီးမောင်းထိုးပြခြင်းဖြစ်သည်။

————————————————-

SJLB 365

Nga Shwe Win  v. Nga Chan E

Before W. F. Meres , Esq.

Civil Appeal No. 27 , 1885.June 5.

Act XIV , 1882 ( Code of Civil Procedure ) , ss. 53 and 54 - Receiving plaints.

[ The duty of receiving plaints in civil suits is not merely a mechanical operation. 

Sections 53 and 54 of the Code of Civil Procedure require that the Court shall consider the plaint before action is taken upon it. 

This is the more necessary in rural parts , as there litigants largely rely on the assistance of the Courts in the conduct of their cases. ]

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၃၆၆၌၊တရားသူကြီး W. F. Meres ကအောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

[ I suppose, impossible to say what this litigation has actually cost the parties, which has now been in progress for about two years. 

It is much to be regretted that it was not discovered earlier that the suit had been instituted in the wrong Court, and this suit is a fair illustration of the urgent necessity which lies upon all Civil Judicial Officers in this country to see that the receiving of plaints does not become a merely mechanical operation. 

The Civil Procedure Code (sections 53 and 54) requires that the Court shall consider the plaint before action is taken upon it, and this is the more necessary in rural parts because there litigants largely rely on the assistance of the Courts in the conduct of their suits. ]

——————————————————————

.