တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၁၁၊နည်း၁၏ပြဌာန်းချက်နှင့်ဥပဒေသဘော

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

မြန်မာစာ၊အင်္ဂလိပ်စာသင်ယူစဉ်ကဖတ်ရသောဒဏ္ဍာရီပုံပြင်တို့သည်ကြောင်းကျိုးအပေါ်အခြေမခံ။ 

စိတ်ဝင်စားမှုကိုဖမ်းစားနိုင်သည့်ရိုးစင်းသောပုံပြင်များဖြစ်ကြသည်။

ဥပဒေပြဿနာတို့သည်ထိုပုံပြင်များနှင့်မတူ။

ကွဲပြားချက်တရပ်မှာပြဌာန်းချက်များ၏ဆိုလိုရင်းအမှန်ကိုသိမြင်ရန်ထိုက်သင့်သည့်သမာဓိဖြင့်ကြောင်းကျိုးဆင်ခြင်ဖတ်ဖို့လိုသည်။ 

ဝထ္ထုဖတ်သလိုဖတ်ရန်မဟုတ်။ 

ဥပဒေပြဌာန်းချက်များကဖတ်သူဥပဒေပညာရှင်၏စိတ်ဝင်စားမှုကိုပုံပြင်များကဲ့သို့နှိုးဆွနိုင်သည်မဟုတ်။ 

သမ္မာသမာဓိဖြင့်အဓိပ္ပာယ်ကိုဖော်ထုတ်ယူရသည့်ပြဌာန်းချက်များရှိ၍စီရင်ထုံးများ၏ကဏ္ဍပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ဆင်ခြင်တတ်မှု၊မျှော်ခေါ်တတ်မှုစသည့်ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်ခြင်းကိုကျင့်သုံးမှသာထိုပညာမျိုးရနိုင်သည်မှာယုံမှားဖွယ်မရှိသည်ကိုဆင်ခြင်အပ်သည်။ 

တရားစီရင်ရာတွင်ကဏ္ဍစုံ၌ပါသောဥပဒေပညာရှင်တို့သည်လျှောက်လဲရာတွင်၊စီရင်ချက်ရေးရာတွင်ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်သည့်ပညာကိုလက်ကိုင်ထားကျင့်သုံးရန်ဖြစ်သည်။

ရှေ့နေစာမေးပွဲအောင်မြင်သူများနှင့်ဥပဒေဘွဲ့ရပုဂ္ဂိုလ်များသည်ကျောင်းပညာမျှဖြင့် လက်တွေ့ဘဝတွင်အောင်မြင်သောရှေ့နေရှေ့ရပ်များဖြစ်လာမည်ဟုတထစ်ချမျှော်လင့်၍မရနိုင်ပါ။

ထိုလက်မှတ်များသည်ရှေ့နေလောကသို့ဝင်ခွင့်ရစေသည့်လက်မှတ် ( gate pass )မျှသာဖြစ်ချေသည်။

ရှေ့နေလိုက်ရာ၌ဥပဒေပြဿနာတပုံတခေါင်းကြီးနှင့်မုချရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။

——————————

တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၁၁၊နည်း၁၏ပြဌာန်းချက်နှင့်ဥပဒေသဘော

အမိန့်၁၁

ထုတ်ဖော်စေခြင်း[ ပုဒ်မ၃၀ကိုကြည့်ပါ။ပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးအက်ဥပဒေပုဒ်မ၉ ] နှင့် ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခြင်း

မေးမြန်းချက်များ[ ၁၉၅၉ခုနှစ်၊တပ်မတော်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၁၄၂(၂)တွင်မေးမြန်းချက်စာတမ်းများဟုသုံးသည်။ ]ဖြင့်ထုတ်ဖော်စေခြင်း

နည်း၁။   ။မည်သည့်တရားမမှုတွင်မဆိုတရားလိုသို့မဟုတ်တရားပြိုင်သည်တဘက်အမှုသည်တို့ကိုဖြစ်စေ၊တဘက်အမှုသည်တို့အနက်တဦးသို့မဟုတ်အများကိုဖြစ်စေစစ်ဆေးရေးအတွက်တရားရုံး၏ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်မေးမြန်းချက်များရေးသားပေးအပ်နိုင်သည်။အဆိုပါမေးမြန်းချက်များကိုပေးအပ်သည့်အခါမည်သည့်မေးမြန်းချက်ကိုမည်သူကဖြေဆိုရမည်ဖြစ်ကြောင်းမေးမြန်းချက်စာတမ်းအောက်ခြေတွင်ဖော်ပြရမည်။သို့ရာတွင်ယင်းကိစ္စအတွက်အမိိန့်မရရှိဘဲမည်သည့်အမှုသည်ကမျှအမှုသည်တဦးတည်းအတွက်မေးမြန်းချက်တစုံထက်ပို၍ပေးအပ်ခြင်းမပြုရ။ထို့ပြင်လည်းတရားမမှုတွင်အငြင်းပွါးလျက်ရှိသောအကြောင်းအရာတရပ်ရပ်နှင့်မသက်ဆိုင်သည့်မေးမြန်းချက်များမှာသက်သေတဦးကိုနှုတ်တိုက်ပြန်လှန်စစ်မေးရာတွင်လက်ခံနိုင်စေကာမူစပ်ဆိုင်မှုမရှိသောမေးမြန်းချက်များဖြစ်သည်ဟုမှတ်ယူရမည်။

——————————

ဥပဒေသဘော

တရားမမှုတွင်ငြင်းချက်များထုတ်ပြီးနောက်အမှုကိုစစ်ဆေးရန်ချိန်းဆိုလိုက်သောအခါအမှုသည်အသီးသီးသည်မိမိအမှုကိုမည်သို့မည်ပုံသက်သေထင်ရှားပြမည်ကိုစိတ်ကူးကြမည်မှာသဘာဝပင်ဖြစ်သည်။

မိမိအမှုကိုပေါ်လွင်စေရန်ဖြစ်စေ၊ဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်၏အမှုကိုဖြိုဖျက်ရန်ဖြစ်စေ၊ထိုသူ့ထံမှငြင်းချက်များနှင့်ပတ်သက်သောအကြောင်းခြင်းရာများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဖြစ်စေ၊ထိုသူလက်ရှိဖြစ်သောသို့မဟုတ်စီမံခန့်ခွဲနိုင်ခွင့်ရှိသောစာချုပ်စာတမ်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဖြစ်စေသိလိုပေလိမ့်မည်။

သိလိုသည့်ကိစ္စသည်အကြောင်းခြင်းရာနှင့်သက်ဆိုင်လျှင်ဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်အားမေးခွန်းထုတ်ခွင့်ပြုထားသည်။

ယင်းမေးခွန်းများကိုမေးမြန်းချက်များ[ interrogatories ]ဟုခေါ်သည်။

ဆိုင်ရာတရားသူကြီးသည်မေးမြန်းလိုသည့်မေးခွန်းများမှာရောက်ရှိနေသောအဆင့်တွင်မေးမြန်းရန်လျော်ကန်သင့်မြတ်မှုရှိ၊မရှိစိစစ်၍လျော်ကန်သင့်မြတ်သည်ဟုသဘောရလျှင်အမှုမစစ်ဆေးမီအခြားအမှုသည်အားဖြေကြားစေရမည်။

ဤကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ခြင်းကိုဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်ကအကြောင်းခြင်းရာများထုတ်ဖော်စေခြင်းဟုခေါ်သည်။

အမှုသည်ကအခြားအမှုသည်အားငြင်းချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍အရေးပါသောစာရွက်စာတမ်းနှင့်ပတ်သက်သည့်အချက်အလက်ကိုရလိုလျှင်ထိုသူလက်ဝယ်ရှိသောသို့မဟုတ်စီမံခန့်ခွဲနိုင်ခွင့်ရှိသောစာရွက်စာတမ်းအားလုံး၏စာရင်းကိုတင်ပြရန်အတွက်အတင်းအကြပ်ပြုလုပ်ပေးစေရန်လျှောက်ထားနိုင်သည်။

ထို့အပြင်အချို့အခြေအနေတွင်အမှုမစစ်ဆေးမီစာရွက်စာတမ်းကိုကြည့်ရှုစစ်ဆေးခွင့်၊မိတ္တူရယူခွင့်လည်းပေးနိုင်သည်။

ဤကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ခြင်းကိုစာချုပ်စာတမ်းများထုတ်ဖော်စေခြင်းဟုခေါ်သည်။

အကြောင်းခြင်းရာများနှင့်စာချုပ်စာတမ်းများထုတ်ဖော်စေခြင်းသည်စရိတ်စကကုန်ကျမှုကိုသက်သာစေသည်သာမကအမှုရင်ဆိုင်ရခြင်းတိုတောင်းစေသည်။

[ ဦးခင်မောင်လှိုင် နှင့် ဒေါ်ခင်မျိုးလှ၊ 1990 BLR 5 ( 9 ) ]

—————————————-

မေးမြန်းချက်များထုတ်ခြင်း၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာတဘက်အမှုသည်ထံမှအမှုသည်များအချင်းချင်းအငြင်းပွါးလျက်ရှိသောပြဿနာများနှင့်စပ်လျဉ်း၍အဓိကကျသောအကြောင်းအချက်များကိုသိရှိနိုင်စေရန်နှင့်ငြင်းချက်တရပ်ရပ်အတွက်မိမိသက်သေထူရန်ရှိသောအကြောင်းခြင်းရာများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဝန်ခံချက်များရရှိစေခြင်းဖြင့်စရိတ်စကကုန်ကျမှုသက်သာစေရန်ဖြစ်သည်။

[ A. I. R. 1921 Madras 381., Krishna Ayya- Defendant 1-Appellant. V. Madhava Panikkar and others-Plain-tiffs 1 and 2 aud Defendants 2, 3, 5, 6, and 8-10-Respondents. ]

[ AIR 1952 Nagpur 135 ; Ramlalsao v. Tansingh Lalsingh, Madhya Pradesh High Court., Jul 5, 1951 ]

[ ဦးခင်မောင်လှိုင် နှင့် ဒေါ်ခင်မျိုးလှ၊ 1990 BLR 5 ( 10 ) ][တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၁၁အရတဘက်အမှုသည်အားမေးခွန်းထုတ်ခြင်း၏ရည်ရွယ်ချက်တရပ်မှာဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်ထံမှဝန်ခံချက်ရယူကာယင်းဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်၏အမှုကိုဖြိုဖျက်ပစ်နိုင်ရန်အကြောင်းတရပ်လည်းပါဝင်သည်။ ]

——————————————

ယေဘုယျအားဖြင့်ဆိုပါကမေးမြန်းချက်များ၏အဖြေများသည်မေးမြန်းသူ၏အမှုကိုထောက်ခံမည်ဖြစ်လျှင်သို့မဟုတ်ဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်၏အမှုကိုပျက်စေမည်ဖြစ်လျှင်မေးမြန်းချက်ကိုခွင့်ပြုသင့်သည်။

[ AIR 1952 Nagpur 135 ; Ramlalsao v. Tansingh Lalsingh., Madhya Pradesh High Court., Jul 5, 1951 ]

—————————————

တဘက်အမှုသည်၏အမှုသဘောသဘာဝကိုသိရှိနိုင်ရန်မေးခွန်းထုတ်နိုင်သည်။

[ ဦးခင်မောင်လှိုင် နှင့် ဒေါ်ခင်မျိုးလှ၊ 1990 BLR 5 ( 10 ) ]

————————————-

အမှုမစစ်ဆေးမီမေးခွန်းထုတ်စေခြင်း၊ဖြေကြားစေခြင်းမှာအမှုသည်တို့အချင်းချင်းအငြင်းပွါးမှုကိုကျဉ်းမြောင်းစေသည့်အတွက်အမှုဆိုင်ရာတွင်ကြန့်ကြာမှုကိုတားဆီးနိုင်သည်ဖြစ်ရာအမိန့်၁၁အရမေးမြန်းခြင်းကိုအားပေးသင့်သည်။

[ A. I. R. 2000 Kerala 24 ]

————————————-

အချင်းဖြစ်အကြောင်းခြင်းရာကိုသက်သေထူရန်အခြားနည်းလမ်းများရှိနေခြင်းသည်မေးမြန်းချက်များကိုခွင့်မပြုဘဲငြင်းပယ်ရန်အကြောင်းမဟုတ်။

[ AIR 1952 Nagpur 135 ; Ramlalsao v. Tansingh Lalsingh; Madhya Pradesh High Court., Jul 5, 1951 ]

————————————

မေးမြန်းချက်များနှင့်အဆိုအချေ

အမှုသည်တဦးသည်ရင်ဆိုင်ရမည့်အမှုအတွက်မှီငြမ်းပြုသည့်အကြောင်းခြင်းရာများကိုလည်းကောင်း၊အဆိုအချေများယေဘုယျဆန်ခြင်းကိုကန့်သတ်ရန်လည်းကောင်းအမှန်တကယ်အငြင်းပွါးမှုကိုလည်းကောင်းသိရှိနိုင်ရန်တဘက်အမှုသည်ကိုမေးမြန်းနိုင်သည်။

[ A. I. R. 1934 Nag. 181 ]

——————————————-

တဘက်ဘက်သောအမှုသည်သည်မိမိအမှုကိုထောက်ခံရန်အတွက်လိုအပ်သောသက်သေခံချက်တွင်ကွင်းဆက်တခုနှင့်စပ်လျဉ်း၍မေးမြန်းနိုင်သည်။

အကြောင်းမူအမှုတွင်အငြင်းပွါးသောအကြောင်းအရာကိုဖော်ထုတ်ရန်အတွက်စပ်ဆိုင်သောမေးခွန်းဖြစ်သည်။

[ A. I. R. 1952 Nag. 36 ]

———————————————

သို့ဖြစ်ရာတရားပြိုင်ကအဓိကကျသောစာရွက်စာတမ်းကိုရေးသားခဲ့ခြင်းမရှိပါဟုငြင်းကွယ်လာလျှင်၎င်းအားပြသသောအခြားစာရွက်စာတမ်းများပါလက်ရေးများသည်၎င်း၏လက်ရေးဟုတ်မဟုတ်မေးမြန်းနိုင်သည်။ယင်းစာရွက်စာတမ်းများသည်အမှုနှင့်မည်သို့မျှသက်ဆိုင်ခြင်းမရှိသော်လည်းလက်ရေးကိုတိုက်ဆိုင်စစ်မေးရာတွင်အသုံးပြုနိုင်သည်ဖြစ်၍မေးခွင့်ရှိသည်။ထိုနည်းတူဟွန်ဒီအပေါ်အခြေပြု၍စွဲဆိုသောအမှုတွင်၎င်းဟွန်ဒီကိုချုပ်ဆိုကြောင်းငြင်းကွယ်သောတရားပြိုင်ကအဖိုးစားနားကိုမည်သည့်ပုံသဏ္ဍာန်ဖြင့်ပေးသည်။ဟွန်ဒီပြုလုပ်ရာအရပ်ဒေသ၊မည်သည့်နေရာတွင်မည်သူကဟွန်ဒီအတွက်ငွေယူခြင်းတို့နှင့်စပ်လျဉ်း၍တရားလိုအားမေးမြန်းနိုင်သည်။သို့ရာတွင်ငွေပေးကတိစာချုပ်အပေါ်အခြေပြုစွဲဆိုသောအမှုတွင်တရားပြိုင်ကအဖိုးစားနားမရပါဟုထုချေလာလျှင်ထိုအချက်ကိုသက်သေထင်ရှားပြရန်တာဝန်သည်၎င်းအပေါ်ကျရောက်မည်ဖြစ်၍တရားလိုထံမှဝန်ခံချက်ရအောင်ကြိုးပမ်းကာယင်းတာဝန်မှကင်းလွတ်အောင်မေးခွန်းမထုတ်နိုင်။

[ A. I. R. 1933 Mad. 290 ]

—————————————

မေးမြန်းချက်များ နှင့် ပြန်လှန်စစ်မေးခြင်း

အမှုတွင်အငြင်းပွါးသောအကြောင်းအရာများနှင့်သက်ဆိုင်မှသာမေးမြန်းချက်များကိုခွင့်ပြုနိုင်သည်။

သို့ဖြစ်ရာမေးမြန်းခြင်းခံရသူအားယုံကြည်သင့်၊မသင့်မှတ်ကျောက်တင်သောမေးခွန်းမျိုးသည်ပြန်လှန်စစ်မေးသည့်သဘောသက်ရောက်၍ခွင့်ပြုမည်မဟုတ်။

[ 37 Bom. 347 ]

————————————-

မည်သည့်အခါမေးမြန်းချက်များကိုမေးမြန်းနိုင်သနည်း

တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေ၊အမိန့်၁၁၊နည်း၁တွင်ချေလွှာတင်ပြီးမှမေးမြန်းချက်များတင်သွင်းနိုင်ကြောင်းပြဌာန်းထားခြင်းမရှိချေ။

မေးမြန်းချက်ကိုကန့်ကွက်နိုင်သောအကြောင်းအချက်များကိုအမိန့်၁၁၊နည်း၆တွင်လည်းကောင်း၊မေးမြန်းချက်အားပယ်ဖျက်နိုင်သည့်အကြောင်းရပ်များကိုအမိန့်၁၁၊နည်း၇တွင်လည်းကောင်းပြဌာန်းထားရာယင်းနည်းဥပဒေများသည်ချေလွှာတင်သွင်းသည့်ကိစ္စကိုရည်ညွှန်းထားခြင်းမရှိချေ။

———————————

တဘက်အမှုသည်

တဘက်အမှုသည်ဆိုသည်မှာအမှုတွင်အခွင့်အရေးတရပ်ရပ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍တဘက်နှင့်တဘက်အငြင်းပွါးကြ၍အဆုံးအဖြတ်ပေးရန်လိုအပ်သောအမှုသည်များဖြစ်သည်။

သို့ဖြစ်ရာတရားပြိုင်များအချင်းချင်းအငြင်းပွါးမှုတစုံတရာရှိလျှင်တရားပြိုင်တဦးကကျန်တဦးကိုမေးမြန်းနိုင်သည်။

ထိုနည်းတူတရားပြိုင်များအနက်တဦးကတရားလိုနှင့်ပူးပေါင်းလျှင်၎င်းသည်ကျန်တရားပြိုင်၏တဘက်အမှုသည်ဖြစ်နိုင်၍၎င်းအားထိုတရားပြိုင်ကမေးခွန်းထုတ်နိုင်သည်။

[ 17 Bom. 384 ]

—————————————

တဘက်တွင်ထိုသူသည်တရားပြိုင်ဖြစ်သော်လည်းတရားလို၏တဘက်အမှုသည်မဟုတ်၊သို့ဖြစ်၍တရားလိုက၎င်းအားမေးခွန်းမထုတ်နိုင်။

[ A. I. R. 1921 Madras 381., Krishna Ayya- Defendant 1-Appellant. V. Madhava Panikkar and others-Plain-tiffs 1 and 2 aud Defendants 2, 3, 5, 6, and 8-10-Respondents. ]

————————————

ရုံးချိန်းပျက်ကွက်သူတရားပြိုင်အားမေးမြန်းခြင်းမပြုနိုင်။

[ A. I. R. 1921 Madras 381., Krishna Ayya- Defendant 1-Appellant. V. Madhava Panikkar and others-Plain-tiffs 1 and 2 aud Defendants 2, 3, 5, 6, and 8-10-Respondents. ]

————————————-

AIR 1952 Nagpur 135

Ramlalsao v. Tansingh Lalsingh

Madhya Pradesh High Court

Jul 5, 1951

အမှု၌၊တရားမမှုတွင်အမှုသည်များသည်မိမိတို့၏စွဲဆိုချက်၊ထုချေချက်တို့ကိုကြိုတင်ချပြကြရမည်။အမှုသည်တဦးသည်တဘက်အမှုသည်၏အမှုသဘောသဘာဝကိုသိခွင့်ရှိသည်။သို့မှသာမည်သို့ချေပရမည်ကိုလည်းကောင်း၊အမှုစစ်ဆေးသည့်အခါမည်သို့”စစ်ထိုး”ရမည်ကိုလည်းကောင်းပြင်ဆင်နိုင်ပေလိမ့်မည်။အမိန့်၁၁အရခွင့်ပြုထားသည့်အတိုင်းမေးခွန်းထုတ်ခြင်းဖြင့်တဖက်အမှုသည်ထံမှဝန်ခံချက်ရရှိနိုင်သည်။ဝန်ခံသည့်အချက်ကိုသက်သေပြရန်မလို။အမှုကိုမြန်မြန်ဆန်ဆန်ပြီးစီးစေနိုင်သည့်နည်းလမ်းဖြစ်သည်။မေးခွန်းထုတ်ခြင်းကိုအားပေးသင့်သည်။ထိုအခွင့်အရေးကိုလွယ်လွယ်ငြင်းပယ်ရန်မသင့်ကြောင်းအောက်ပါအတိုင်းထုံးဖွဲ့ထားသည်-

[ 11. After the written statement was filed the plaintiff sought leave to deliver interrogatories for the examination of both the defendants. 

Answers to these interrogatories were necessary to elicit their admissions to support the plaintiff's case and destroy the case of the defendants. 

The teamed Judge erroneously refused leave on the ground that the interrogatories were not material at that stage of the suit, meaning probably, before the oral evidence was recorded. 

The application for discovery of documents was also disposed of on the same ground. We are of the view that these orders are erroneous. 

The right of a party to deliver interrogatories to his opponent and get answers from him is a valuable one in conducting his cause and he should not lightly be deprived of it. 

It must be remembered that discovery of facts and documents often tends to shorten litigation and save expenses. 

The learned Judge had not framed all the issues arising from the pleadings of the parties. 

If he had framed these issues and permitted the parties to make full use of Orders 11 and 12 of the CPC, the trial would have been shortened and he would have found ample material to decide the case correctly. 

Probably, the preliminary decree could have been passed even without going into oral evidence. ]

————————————-

Jamaitrai Bishansarup 

               vs 

Rai Bahadur Motilal Chamaria 

on 4 December, 1959

Equivalent citations: AIR1960CAL536, AIR 1960 CALCUTTA 536, ILR (1961) 1  CAL  6

ORDER

A.N. Ray, J.

အမှု၌၊အချင်းဖြစ်အကြောင်းအရာကိုအခြားနည်းဖြင့်သက်သေထူနိုင်သည်ဟုဆိုကာမေးခွန်းထုတ်ခြင်းကိုငြင်းပယ်ရန်မဟုတ်ကြောင်းအောက်ပါအတိုင်းပြဆိုသည်-

[ 7. In the present case the interrogatories asked for are relevant and arise on the issues and will shorten the trial and may also show that the defence which is set up is unfounded. The interrogatories should, therefore be allowed.

7a. The House of Lords in the case of Lyell v. Kennedy (No. 1), (1883) 8 AC 217. observed as follows:

"It is no sufficient objection that the plaintiff may have, and to some extent (on his own showing) has, other means of proving the facts enquired after. Admissions of facts by the defendant might simplify the proof and materially diminish the expense of trial."

8. It is not a good objection to allowing interrogatories, that the party interrogating has other means of proving the facts in question since one legitimate purpose of interrogatories is to obtain admission. ]

——————————————-

သို့ဖြစ်ရာအမှုစစ်ဆေးသောအခါပြန်လှန်မေးနိုင်သားပဲဟူသောအကြောင်းပြချက်ဖြင့်မေးခွန်းထုတ်ခြင်းကိုငြင်းပယ်ခြင်းမှာမှန်ကန်ဟန်မတူ။

အဖြေသည်အငြင်းပွါးမှုနည်းစေမည်လား၊အမှုနှင့်ဆိုင်သလားစိစစ်ရန်ဖြစ်သည်။

——————————————

အမိန့်၁၁အရမေးခွန်းထုတ်ခြင်းနှင့်ပြန်လှန်စစ်မေးခြင်းသည်သဘောချင်းမတူ။

သက်သေခံစဉ်မေးမြန်းနိုင်သောမေးခွန်းတိုင်းကိုအမိန့်၁၁အရမေးမြန်းခြင်းမပြုနိုင်။

ဥပမာ-တဦးတယောက်သောသူအားယုံကြည်သင့်၊မသင့်စိစစ်ရန်အတွက်သက်သက်မေးသောမေးခွန်းကိုအမိန့်၁၁အရမေးမြန်းခြင်းမပြုရ။

ပြန်လှန်စစ်မေးရာတွင်မေးနိုင်သည့်ကိစ္စဖြစ်သည်။

[ ဘုံဘိုင် အတွဲ-၃၇၊စာ-၃၄၇ကိုကြည့်ပါ။ ]

အမိန့်၁၁အရမေးခွန်းများကိုအမှုသည်ကိုသာမေးနိုင်သည်။

သက်သေကိုမမေးနိုင်။

————————-

သာဓကတရပ်ရှိပါသည်။

အေကဘီအပေါ်၁၉၆၀ပြည့်နှစ်၊မြို့ပြဆိုင်ရာငှါးရမ်းခကြီးကြပ်ရေးအက်ဥပဒေပုဒ်မ၁၂(၁)(စ)အရတရားစွဲဆိုသောအမှုတွင်၊တရားလိုသည်ပုဒ်မ၁၂(၁)(စ)၏ခြွင်းချက်တွင်အကျုံးဝင်သောပိုင်ရှင်ဟုတ်မဟုတ်၊တိတိကျကျအဆိုမပြုသောအမှုများကိုတွေ့ရဖူးပါသည်။

ငှါးရမ်းသည့်အိမ်ရှေ့တွင်”၁၉၆၀ပြည့်နှစ်”ဟုကမ္ဗည်းထိုးထားသည်ဖြစ်ရာ၊ယင်းပုဒ်မအရစွဲဆိုခွင့်မရှိကြောင်းမြင်သာပါလျက်ယင်းအချက်ကို”ဇာတ်မြုပ်”ကာအမှုစွဲဆိုသည်။

တရားပြိုင်က”အချင်းဖြစ်အိမ်ကို၁၉၆၀ပြည့်နှစ်တွင်ဆောက်လုပ်ကြောင်းအိမ်ရှေ့မျက်နှာစာတွင်ကမ္ဗည်းထိုးထားသည်ဆိုခြင်းမှာမှန်သလား”ဟုမေးခွန်းထုတ်လျှင်တရားလိုကငြင်းရဲမည်မဟုတ်ပါ။

ငြင်းလျှင်လည်းအိမ်ရှေ့ကိုဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးတင်ပြနိုင်သည်။

သက်သေတဦးဦးအားကမ္ဗည်းကိုဖတ်စေပြီးသက်သေထူနိုင်သည်။

အမိန့်၁၁၊နည်း၈တွင်ကျမ်းကျိန်ဆို၍ဖြေကြားရန်ပြဆိုထားရာလိမ်လည်ထွက်ဆိုလျှင်ပြစ်မှုကြောင်းအရအရေးယူနိုင်သည်။

တရားလိုကအမှန်ကိုဝန်ခံလျှင်ဝန်ခံချက်အရတရားလိုအားအလဲထိုးရန်သာရှိပေလိမ့်မည်။

ထိုအချက်ကိုတရားလိုအားပြန်လှန်စစ်မေးနိုင်သည်ကိုအကြောင်းပြုပြီးမေးခွန်းကိုပယ်ရန်မဟုတ်။

စောစောစီးစီးပြီးနိုင်သည့်ကိစ္စကိုအချိန်ဆွဲထားရန်သင့်မည်မဟုတ်။

———————————

A. I. R. 1921 Madras 381.

AYLING AND SESHAGIRI AIYAR, JJ.

Krishna Ayya- Defendant 1-Appellant.

                       V.

Madhava Panikkar and others-Plain-tiffs 1 and 2 aud Defendants 2, 3, 5, 6, and 8-10-Respondents.

Second Appeal No. 2037 of 1918, decided on 25th October 1920, from a decree of the Sub-J., Soutb Malabar in Appeal Suit No. 123 of 1918.

အမှု၌၊မေးခွန်းများထုတ်ခြင်း၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာတဘက်အမှုသည်ထံမှအမှုသည်များအချင်းချင်းအငြင်းပွါးလျက်ရှိသောပြဿနာနှင့်စပ်လျဉ်း၍အဓိကကျသောအကြောင်းအချက်များကိုသိရှိစေရန်နှင့်ငြင်းချက်တရပ်ရပ်အတွက်မိမိသက်သေထူရန်ရှိသောအကြောင်းခြင်းရာများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဝန်ခံချက်များရရှိစေခြင်းဖြင့်စရိတ်စကကုန်ကျမှုသက်သာစေရန်ဖြစ်ကြောင်း၊တဘက်တွင်ထိုသူသည်တရားပြိုင်ဖြစ်သော်လည်းတရားလို၏တဘက်အမှုသည်မဟုတ်၊သို့ဖြစ်၍တရားလိုက၎င်းအားမေးခွန်းမထုတ်နိုင်ကြောင်းအောက်ပါအတိုင်းထုံးဖွဲ့သည်-

[ Civil P. C. O. 11, R. 1-Interroaatories must not be administered to persons supporting the party administering them.

Where although arrayed on opposite sides, the plaintifis and some of the defendants have the same interest in the suit and plaintif is really fighting the case on their behalf as well as for himselt, it is not open to plaintiff to administer interrogatories to those defendants. ]

——————————————-

1990 BLR 5 ( 10 )

တရားမပြင်ဆင်မှု

တရားရုံးချုပ်တရားသူကြီးဦးကျော်တင့်ရှေ့တွင်

ဦးခင်မောင်လှိုင် နှင့် ဒေါ်ခင်မျိုးလှ

အမှု၌၊တရားရုံးချုပ်ကစီရင်ထုံးစာမျက်နှာ-၆တွင်အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

[ လျှောက်ထားခံရသူ၏ရှေ့နေကလျှောက်ထားသူသည်ချေလွှာတင်သွင်းခြင်းမပြုမီတရားလိုအားတရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၁၁အရမေးခွန်းထုတ်ခွင့်မရှိကြောင်းဖြင့်ကျမ်းပြုဆရာမူလာပြုစုသောတရားမကျင့်ထုံးဥပဒေ(၁၃ကြိမ်မြောက်ထုတ်)ကျမ်းစာမျက်နှာ၈၃၂ပါဝေဖန်ချက်ကိုကိုးကားတင်ပြသည်။

ကျမ်းပြုဆရာ၏သုံးသပ်ချက်သည်အင်္ဂလန်နိုင်ငံရှိတရားရုံးများ၏စီရင်ထုံးနှစ်ခုကိုကိုးကားထားကြောင်းတွေ့ရသည်။

ယင်းစီရင်ထုံးများသည်မည်သည့်ပြဌာန်းချက်အပေါ်အခြေခံ၍၊မည်သည့်အကြောင်းပြချက်များအရဆုံးဖြတ်ထားကြောင်းမသိရသဖြင့်တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၁၁နှင့်သက်ဆိုင်သည်၊မသက်ဆိုင်သည်ကိုယင်းစီရင်ထုံးများအပေါ်အခြေခံကာအဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်မည်မဟုတ်ချေ။ ]

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ-၇၌၊အောက်ပါအတိုင်းဆက်လက်သုံးသပ်သည်-

[ လျှောက်ထားခံရသူ၏ရှေ့နေကတရားမကျင့်ထုံးဥပဒေနှင့်စပ်လျဉ်း၍၊အေအိုင်အာရ်ဝေဖန်ချက်များကျမ်းစာ၁၇၇၉ကိုကိုးကား၍လျှောက်ထားပြန်သည်။

ယင်းအကိုးအကားသည်အေအိုင်အာရ်၊၁၉၃၂၊မဒရပ်၊စာ၃၁၆စီရင်ထုံးအပေါ်အခြေခံပြီးတရားပြိုင်သည်ချေလွှာမတင်မီတရားလိုထံမှသက်သေခံချက်များကို”အစ်”သည့်သဘောမေးမြန်းချက်တို့ကိုဖြေကြားရန်တရားရုံးကအမိန့်ချမှတ်ခြင်းမပြုနိုင်ကြောင်းထုံးဖွဲ့ထားသည်။ ]

————————————-

A. I. R. 1932 Madras 316

CURGENVEN. J

(Taiyyati) Vasudevan Nambiyar and others-Plaintiffs-Appellants.

                        V.

(Unnikatungi) Nedungathiripad and others—Defendants—Respondents.

Appeal No. 248 of 1929, Decided on 21st October 1931.

အမှု၌၊အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်သည်-

[  The second preliminary point contains a good deal more substance. 

It is that the order of the Court dismissing the suit must be deemed to have been passed in virtue of the failure of the plaintiff to comply with an order under 0.6, R. 5,Civil P. C. 

That order enables the Court to call upon a party to furnish a further and better statement of the nature of the claim or defence, or further and better particulars of any matter stated in any pleading. 

Now the suit was one for a lump sum of money estimated at Rs. 15,000, and complaint was made by the defendant that the plaint did not disclose in, reasonable detail the particulars upon which that claim was founded.

Accordingly, two months after the filing of the plaint, and before the written statement was filed, under O. 6, R. 5 requesting the Court to pass an order directing the plaintiff to state certain additional particulars contained in an affidavit which, it was added, were absolutely necessary considering the nature of the suit and which the plaintiff was bound to give in the plaint. 

The Court thereupon passed an order which it headed "O. 6, R.5, Civil P. C." in the terms required, adding that the information sought might be put into the form of interrogatories. 

After the interrogatories were filed an order was passed in justification of calling upon the plaintiff to answer them and the reasons given were that in this plaint he had given no details of the money spent, or the dates of disbursements, and that his claim was only in theform of a consolidated amount. 

It was added that he was bound to disclose the purpose for which the alleged disbursements were made and then only the defendants could say how far the claim was justified.

I take that to mean that the defendants could not be called upon to answer the plaint by a written statement unless they had that information. 

Accordingly the plaintiff was asked to answer the interrogatories as a means, I take it, of rendering more precise the statement made in the plaint. 

It has been sought to argue that because the matter was put into the form of interrogatories, it was intended that O. 11 and not O.6 should apply to this proceeding.

I do not think that there is anything in the term “interrogatories “ to lead necessarily to that conclusion.

It is true that it is used in O.11 and not in O.6; but in the first place, it is only synonymous with “question “ and, in the second, it is evident from the Court’s own heading of its order that it intended at that stage to proceed under O.6 and not under O.11.

I have been asked to infer from the nature of the questions administered that they were more in the nature of eliciting evidence then of filling up gaps in the pleadings, but I have been through them together with the plaint, and it appears to me that the information asked for might very well have been expected to be found originally in the plaint and, in fact, that in several respects, such as questions with regard to the inclusion of interest, of salary and of the particulars of special expenses, suits, customary expenses, etc., that they should have been included in making the original claim.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

The main reason for holding that O.6 and not O.11 applies is undoubtedly the stage of the suit at which the application was made.

It was made, as I have said, very shortly after the plaintiff was filed and before the written statement was filed and clearly in order that the defendant might have materials upon which to prepare it.

Now it cannot be said that, generally speaking, the Court is justified in calling upon a party to answer interrogatories, which are in the nature of eliciting evidence, under O.11 at that stage; whereas there can be no question that at that stage it is perfectly proper to remedy a defect in the pleadings by an order R.5, O.6.

It is abundantly clear that any rate when it started out the lower Court intended its order to be of that character. ]

—————————————————

စီရင်ထုံစာမျက်နှာ-၇၌၊အောက်ပါအတိုင်းဆက်လက်သုံးသပ်သည်-

[ အထက်ပါမေးခွန်းအရဆိုလျှင်ယင်းအမှု၌ဒေါ်ခင်မျိုးလှကဦးခင်မောင်လှိုင်တို့သည်အချင်းဖြစ်ဥပစာအတွင်းသို့၂၅-၅-၈၈နေ့၌ကျူးကျော်ဝင်ရောက်သည်ဖြစ်၍ဒေါ်ခင်မျိုးလှကဥပစာကိုလက်လွတ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်းထုချေခဲ့ပါက၇-၂-၉၀နေ့၌သီးခြားသက်သက်သာခွင့်အက်ဥပဒေပုဒ်မ၉အရစွဲဆိုသောအမှုမှာကာလစည်းကမ်းသတ်ကျော်လွန်ခြင်းရှိမရှိအဆိုအချေအရဆုံးဖြတ်နိုင်ပေလိမ့်မည်။

သို့ဖြစ်ရာမေးမြန်းချက်သည်တရားလိုထံမှသက်သေခံအထောက်အထားကို”အစ်”ထုတ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲကာလစည်းကမ်းသတ်ပြဿနာကိုဖော်ထုတ်နိုင်ရန်အတွက်မေးမြန်းခြင်းဖြစ်၍ထိုသို့မေးမြန်းခြင်းကိုအထက်ပါစီရင်ထုံးကပိတ်ပင်ရန်အကြောင်းမရှိပေ။ 

တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၁၁၊နည်း၁တွင်ချေလွှာတင်ပြီးမှမေးမြန်းချက်စာတမ်းများ[ interrogatories ]တင်သွင်းနိုင်ကြောင်းပြဌာန်းထားခြင်းမရှိချေ။

မေးမြန်းချက်ကိုကန့်ကွက်နိုင်သောအကြောင်းအချက်များကိုအမိန့်၁၁၊နည်း၆တွင်လည်းကောင်း၊မေးမြန်းချက်အားပယ်ဖျက်နိုင်သည့်အကြောင်းရပ်များကိုအမိန့်၁၁၊နည်း၇တွင်လည်းကောင်းပြဌာန်းထားရာယင်းနည်းဥပဒေများသည်ချေလွှာတင်သွင်းသည့်ကိစ္စကိုရည်ညွှန်းထားခြင်းမရှိပေ။ ]

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ-၈၌၊အောက်ပါအတိုင်းဆက်လက်သုံးသပ်သည်-

[ တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၁၁အရတဘက်အမှုသည်အားမေးခွန်းထုတ်

ခြင်း၏ရည်ရွယ်ချက်တရပ်မှာဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်ထံမှဝန်ခံချက်ရယူကာယင်းဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်၏အမှုကိုဖြိုဖျက်ပစ်နိုင်ရန်အကြောင်းတရပ်လည်းပါဝင်သည်။

လျှောက်ထားသူမေးလိုသောတတိယမေးခွန်းမှာကာလစည်းကမ်းသတ်ပြဿနာနှင့်စပ်လျဉ်း၍တဘက်အမှုသည်အားအနိုင်ယူနိုင်ရန်ဦးတည်ထားကြောင်းထင်ရှားသည်ဖြစ်ရာမေးမြန်းသင့်သောမေးခွန်းဖြစ်ကြောင်းယုံမှားဖွယ်မရှိချေ။

ယင်းမေးခွန်း၏အဖြေကိုရရှိသောအခါချေလွှာ၌ထည့်သွင်းထုချေနိုင်သဖြင့်အဆင်ပြေမှုအလို့ငှါချေလွှာမတင်မီမေးမြန်းချက်စာတမ်းကိုတင်သွင်းစေခြင်းသည်လျော်ကန်သည်ဟုဆိုရပေမည်။ ]

စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ-၉နှင့်၁၀၌၊အောက်ပါအတိုင်းဆက်လက်သုံးသပ်သည်-

[ အမှုနှင့်ဆိုင်သည့်အကြောင်းအရာနှင့်စာချုပ်စာတမ်းများကိုဖွင့်လှစ်ဖော်ထုတ်ခြင်းနှင့်ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခြင်းကိစ္စကိုတရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၁၁တွင်ပြဌာန်းထားသည်။

တရားမမှုတွင်ငြင်းချက်များထုတ်ပြီးနောက်အမှုကိုစစ်ဆေးရန်ချိန်းဆိုလိုက်သောအခါအမှုသည်အသီးသီးသည်မိမိအမှုကိုမည်သို့မည်ပုံသက်သေထင်ရှားပြမည်ကိုစိတ်ကူးကြမည်မှာသဘာဝပင်ဖြစ်သည်။

မိမိအမှုကိုပေါ်လွင်စေရန်ဖြစ်စေ၊ဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်၏အမှုကိုဖြိုဖျက်ရန်ဖြစ်စေထိုသူတို့ထံမှငြင်းချက်များနှင့်ပတ်သက်သောအကြောင်းခြင်းရာများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဖြစ်စေ၊ထိုသူလက်ဝယ်ရှိသို့မဟုတ်စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသောစာချုပ်စာတမ်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဖြစ်စေသိလိုပေလိမ့်မည်။

သိလိုသည့်ကိစ္စသည်အကြောင်းခြင်းရာနှင့်သက်ဆိုင်လျှင်ဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်အားမေးခွန်းထုတ်ခွင့်ပြုထားသည်။

ယင်းမေးခွန်းများကိုမေးမြန်းချက်စာတမ်းများ[ interrogatories ]ဟုခေါ်သည်။

ဆိုင်ရာတရားသူကြီးမေးမြန်းလိုသည့်မေးခွန်းများမှာရောက်ရှိနေသောအဆင့်တွင်မေးမြန်းရန်လျော်ကန်သင့်မြတ်မှုရှိမရှိစိစစ်၍လျော်ကန်သင့်မြတ်သည်ဟုသဘောရလျှင်အမှုမစစ်ဆေးမီ၊အခြားအမှုသည်အားဖြေကြားစေရမည်။

ဤကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ခြင်းကိုဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်ကအကြောင်းခြင်းရာများကိုဖွင့်လှစ်ဖော်ထုတ်ခြင်းဟုခေါ်သည်။

အမှုသည်ကအခြားအမှုသည်အားငြင်းချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍အရေးပါသောစာချုပ်စာတမ်းနှင့်ပတ်သက်သောအချက်အလက်များကိုရလိုလျှင်ထိုသူလက်ဝယ်ရှိသို့မဟုတ်စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်ရှိစာချုပ်စာတမ်းအားလုံး၏စာရင်းကိုတင်ပြရန်အတွက်အတင်းအကျပ်ပြုလုပ်ပေးစေရန်လျှောက်ထားနိုင်သည်။

ထို့အပြင်တချို့အခြေအနေတွင်အမှုမစစ်ဆေးမီစာချုပ်စာတမ်းကိုကြည့်ရှုစစ်ဆေးခွင့်၊မိတ္တူရယူခွင့်ပေးနိုင်သည်။

ဤကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ခြင်းကိုစာချုပ်စာတမ်းများဖွင့်လှစ်ထုတ်ဖော်ခြင်းဟုခေါ်သည်။

အကြောင်းခြင်းရာများနှင့်စာချုပ်စာတမ်းများဖော်ထုတ်ခြင်းသည်စရိတ်စကကုန်ကျမှုကိုသက်သာစေသည်သာမကအမှုရင်ဆိုင်ရခြင်းကိုတိုတောင်းစေသည်။

မေးခွန်းထုတ်ရခြင်း၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာအမှုသည်များအကြားအငြင်းပွါးလျက်ရှိသောပြဿနာများနှင့်စပ်လျဉ်း၍အရေးပါသောအကြောင်းခြင်းရာများနှင့်ပတ်သက်သောအကြောင်းအရာများကိုဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်ထံမှရစေခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ငြင်းချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍သက်သေပြရန်အကြောင်းခြင်းရာကိုတဘက်အမှုသည်ထံမှဝန်ခံချက်ရစေခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊စရိတ်စကအကုန်အကျသက်သာစေရန်ဖြစ်သည်။

ယေဘုယျအားဖြင့်ဆိုလျှင်မေးမြန်းချက်များ၏အဖြေတို့သည်မေးမြန်းသူတင်ပြလိုသောအမှုကိုအထောက်အကူရစေမည်ဖြစ်လျှင်သော်လည်းကောင်း၊ဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်၏အမှုကိုဖြိုဖျက်နိုင်စေမည်ဖြစ်လျှင်သော်လည်းကောင်းယင်းမေးမြန်းချက်တို့ကိုခွင့်ပြုမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင်တဘက်အမှုသည်၏သဘောသဘာဝကိုသိရှိနိုင်ရန်အတွက်အမိန့်၁၁အရမေးခွန်းထုတ်နိုင်သည်။

အမှုမစစ်ဆေးမီမေးခွန်းထုတ်စေခြင်း၊ဖြေကြားစေခြင်းဖြင့်အမှုသည်တို့အကြားအငြင်းပွါးမှုကိုကျဉ်းမြောင်းစေခြင်းဖြင့်အမှုဆိုင်ရာတွင်ကြန့်ကြာမှုကိုတားဆီးနိုင်သည်ဖြစ်ရာအမိန့်၁၁အရမေးမြန်းခြင်းကိုအားပေးသင့်သည်။ ]

——————————————-