Posts

Showing posts from September, 2020

အမှုတခုလျှောက်လဲချက်ပေးရင်မိမိအမှုနှင့်ဆိုင်သောဥပဒေကိုအရင်ပြောပါ

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုတခုလျှောက်လဲချက်ပေးရင်မိမိအမှုနဲ့ဆိုင်သောဥပဒေကိုအရင်ပြောပါ။ နောက်ပြီးမှမိမိအမှုနိုင်မယ့်အချက်တွေကိုမီးမောင်းထိုးပြပြီးမြင်သာအောင်ပြောပါ။ မိမိတင်ပြခဲ့တဲ့ facts တွေကိုလျှောက်လဲချက်မှာတခါတည်းရိုက်သွင်းပြလိုက်တာပဲ။ ဆရာ့အတွေ့အကြုံအရပြောရရင်တော့နှစ်ဖက်စစ်ပြီးရင်လျှောက်လဲချက်နှုတ်နဲ့ပြောတာကိုနားထောင်လိုက်တာပဲ။ရေးသားလျှောက်လဲချက်ဆိုတာမကြုံဖူးပါဘူး။ ၁၉၇၃ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းဗဟိုတရားရုံးရောက်မှရေးသားလျှောက်လဲချက်ဆိုတာကြုံရတာ။ လျှောက်လဲချက်ရေးတာ၊စီရင်ချက်ရေးတာဆိုတာတွေဟာ တကယ့် Arts(အနုပညာ )ပါပဲ။ စီရင်ထုံးပြမှလျှောက်လဲချက်ကောင်းစီရင်ချက်ကောင်းဖြစ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ အကျိုးအကြောင်းဆီလျော်အောင်ဆက်စပ်တင်ပြပြီးတင်ပြပုံကောင်းရင်လျှောက်လဲချက်ကောင်း၊စီရင်ချက်ကောင်းဖြစ်တာပါပဲ။ တရားမမှုစီရင်ဆုံးဖြတ်တယ်ဆိုတာ အငြင်းမပွားတာတင်ပြပြီးဖြစ်နိုင်ချေ probability များတဲ့ဘက်ကအနိုင်ရတာပါပဲ။ ဆရာတို့မန္တလေးမှာလုပ်တုန်းက ကလေးသူငယ်တရားသူကြီးဦးကျော်ညွန့်ဆိုတာရှိတယ်။သူကစာရေးဘဝကနေအရာရှိဖြစ်ပြီး ( ၁၀ ) တန်းပဲအောင်တာပါ။ဒါပေမယ့် သူ့အင်္ဂလိပ်စာက High Court Judge လောက်တော်တယ်။ပြောချင်တာကကြိုးစားတဲ့လူတော...

ဘာသာပြန်တဲ့ကိစ္စ

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ ဘာသာပြန်တဲ့ကိစ္စကိုပြောမယ်။ Charity ဆိုတဲ့စကားလုံးကိုယေဘုယျတော့ပေးကမ်းစွန့်ကြဲခြင်းလို့ဘာသာပြန်တယ်။ Kani  Charity  Hospital လို့ဆိုရင် Kani ကုသိုလ်ဖြစ်ဆေးရုံလို့ဘာသာပြန်တယ်။ ဒါကြောင့်တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၉၂ မှာ ပြဌာန်းထားတဲ့ Charity ကိုကုသိုလ်ဖြစ်လို့ဘာသာပြန်တာမှန်တယ်။ ငွေများတရားနိုင်ဆိုတဲ့စကားကိုအိန္ဒိယပြည်မှာတော့ Good Sense နဲ့သုံးနေကြတာ။ တရားမမှုမှာရှေ့နေကောင်းကောင်းကိုစျေးကြီးကြီးပေးငှားမှအမှုနိုင်တယ်လို့ဆိုလိုတာပါ။ ရှေ့နေရဲ့ကဏ္ဍဘယ်လောက်ထိပ်တန်းကျသလဲဆိုတာသိစေချင်လို့ပြောတာ။ စီရင်ထုံးကိုဝတ္ထုဖတ်သလိုဖတ်ရင်ဘယ်တော့မှနားလည်မှာမဟုတ်ဘူး။ every sentence မှာ reasoning ပါနေတာ။ ဥပဒေဖတ်ရင်တနေရာရောက်လို့နားမလည်ရင်ရှေ့ဆက်မဖတ်နဲ့တော့။ နားမလည်တာကိုနားလည်အောင်ကြိုးစားပြီးဖတ်ပါ။ A . I . R ကို ကိုးကားရင်တော့သတိထားပါ။ ပုဂ္ဂလိကကလုပ်တဲ့စီရင်ထုံးစာအုပ်မို့အစိုးရထုတ်တဲ့စီရင်ထုံးစာအုပ်တွေနဲ့ ချိန်ထိုးရင်မခိုင်မာဘူး။ အမှုတခုလာပြီးတိုင်ပင်ဖူးတယ်။ ပြင်သစ်အားကစားအင်္ကျီမိကျောင်းတံဆိပ် Lascote( လက်ကော့စ် ဟုဖတ်ပါ )တံဆိပ်ပါတဲ့အင်္ကျီကိုရောင်းချတာကမြန်မာပြည်မှာပဲ။ ဆင်တူ...

ရှေ့နေတွေလျှောက်လဲတာအရေးကြီးပုံ

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ ရှေ့နေတွေလျှောက်လဲတာအရေးကြီးပုံကိုပြောမယ်။ ဒေါက်တာဧမောင်ရဲ့သင်္ခနုပတ္တိဉာဏ်ကိုပြောပြမယ်။ တဖက်ရှေ့နေက"ဆရာကြီး....  ဆရာကြီးကျမ်းပြုစုတုန်းကတမျိုးအဖြေထုတ်ပြီးအခုလျှောက်လဲတော့ဆန့်ကျင်ဘက်လျှောက်လဲနေပါလား"လို့ပြောတယ်။ ဒေါက်တာဧမောင်ကဘယ်လိုပြန်လျှောက်လဲတယ်ထင်သလဲ။ "အဲဒီစာအုပ်ပြုစုတုန်းကဒီလောက်ဉာဏ်ပညာမပြည့်စုံသေးဘူး။အခုလျှောက်လဲတဲ့အချိန်အတွေ့အကြုံတွေပိုရင့်ကျက်ပြီးပညာဉာဏ်ပိုကြီးလာလို့ဒီလိုလျှောက်လဲတာလို့"ပြန်ချေပတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့သူရေးတဲ့မြန်မာ့ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေမှာ အသက်ကြီးလာတာနှင့်အမျှ ပညာဉာဏ်ကြီးလာကြောင်း- ( I'm entitled to grow wiser with the passage of time.  )   ဆိုလိုတာကရှေ့နေပညာဆိုတာအခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီးအလိုက်သင့်ပြောတတ်ဖို့တော့လိုလိမ့်မယ်။ တချို့လျှောက်လဲချက်ကြားနာတဲ့တရားသူကြီးတွေကပြန်ရှင်းကိုရှင်းခွင့်မပေးတာတွေ ရှိတယ်။ ရှင်းဖို့ မလိုအပ်လို့ပါ။ The appellant was not called to reply.ဒီလိုတားတာမျိုးရှိခဲ့ဖူးတယ်။  တရားသူကြီးဦးစံမောင်ကျတော့တမျိုးဗျ။အယူခံအကြောင်းပြချက်(ဒုတိယအယူခံလိုဟာမျိုး)လေးခုပါရင်သုံးခုကိုမပြောနဲ့တော့၊ကျန်တဲ့တခုပဲပ...

ဆရာပြောချင်တာကရှေ့နေတွေနှံ့နှံ့စပ်စပ်စာဖတ်ဖို့ပဲ

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ ဆရာပြောချင်တာကရှေ့နေတွေနှံ့နှံ့စပ်စပ်စာဖတ်ဖို့ပဲ။ ခင်ဗျားရှေ့နေဆိုရင်ကိုယ်လျှောက်လဲမယ့်အမှုဟာဘယ်ဥပဒေနဲ့ဆိုင်သလဲဆိုတာ အရင်တင်ပြဖို့လိုလိမ့်မယ်။တကယ်လို့ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေနဲ့စဉ်းစားရမယ်လို့ပြောချင်ရင်ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေမှာဓမ္မသတ်၊စီရင်ထုံး၊လက်ရှိကျင့်သုံးနေတဲ့ဓလေ့ထုံးတမ်းတို့နဲ့ဆိုင်တာပါ။ဘယ်ဥပဒေနဲ့ဆိုင်တယ်ဆိုတာတရားရုံးကိုအရင်တင်ပြပါ။ ဆရာ့တရားသူကြီးအတွေ့အကြုံအရပြောရရင်လျှောက်လဲတဲ့ကုလားရှေ့နေတွေက အမှုအကြောင်းအရာအကျဉ်းချုပ်ပြောပြီးရင်သက်ဆိုင်တဲ့ဥပဒေ တန်းပြောတာပဲ။အဲဒီဥပဒေနဲ့သူလိုက်တဲ့အမှုနဲ့သွင်းယူပြီးမှလျှောက်လဲကြတာ။ ပြောတဲ့လျှောက်လဲချက်ကလဲနားဝင်လက်ခံအောင်ပြောနိုင်ရတယ်။ နားထောင်တဲ့ တရားသူကြီးကလဲအာရုံစူးစိုက်ပြီးနားထောင်ရတယ်။ လက်ရှိအခြေအနေကတော့ ရေးသားလျှောက်လဲချက်ဆိုတာကြီးကအဓိကဖြစ်နေတယ်။ တရားရုံးများလက်စွဲစာပိုဒ်-၁၅၈၊စာပိုဒ်ခွဲ-၁၂ကိုကြည့်ပါ။အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့်ပြုစုထားသော BCM ကိုဆိုလိုသည်။ယင်းစာပိုဒ်တွင်နှစ်ဘက်သက်သေစစ်၍ပြီးလျှင်ပြီးချင်းလျှောက်လဲချက်တန်းပေးခိုင်းပါဟုဆိုသည်။ စိတ်အာရုံတွင်အမှုနှင့်ပတ်သက်၍မှတ်မှတ်သားသားရှိနေဆဲဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။လျှောက်လဲချက်အတွက်ရုံး...

Daw Thoung vs. Daw Ma Ma Gyi 1961 BLR ( SC ) 36 ( 42 )

 ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ Daw Thoung vs. Daw Ma Ma Gyi  1961 BLR ( SC ) 36 ( 42 ) Daw Thoung vs. Daw Ma Ma Gyi 1961 BLR  ( SC ) 77 (83 ) စီရင်ထုံးမှာအယူခံတရားလိုရှေ့နေဦးလှအောင်ကရေဆန်ကိုလှော်ပြီးတက်သွားတယ်။ ဦးလှအောင်ဘယ်လောက်အပြောကောင်းလဲဆိုတာစဉ်းစားသာကြည့်တော့။ သူအမှုနိုင်အောင်လျှောက်လဲသွားတာသိပ်တော်တာပဲ။ တရားလွှတ်တော်ချုပ်က အထူးအယူခံကိုခွင့်ပြုလိုက်တယ်။ ရှေ့နေတွေကိုပြောချင်တာ။အရင်စီရင်ထုံးက Full Bench ကချတာမို့အားမလျှော့ပါနဲ့။ ရှေ့နေတွေကြိုးစားရင်ရပါတယ်။ဆုံးဖြတ်တဲ့တရားသူကြီးကဦးဘိုကြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဦးဘိုကြီးက  B. J. S ( Senior Branch )နဲ့ဝင်ပြီး Supreme Court Judge ဖြစ်သွားတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်ပါ။ ဆရာသာယာဝတီရောက်သွားတော့ဦးဘိုကြီးကိုမှီလိုက်တယ်။ စာရေးကြီးရှိတယ်။စာရေးကြီးပြန်ပြောလို့သိရတာ။ ဦးဘိုကြီးအင်္ဂလိပ်လိုရေးတဲ့စီရင်ချက်တွေသိပ်ကောင်းတယ်။စာရေးကြီးပြောလို့ သိရတာ။ ဦးဘိုကြီးကအင်္ဂလိပ်လိုစီရင်ချက်ရေးရင် P.  C.  WREN and H.  MARTIN ရဲ့ High School English Grammer and Composition စာအုပ်ကိုရှေ့ချပြီးရေးတာလို့သိရတယ်။ ဆရာပြောခဲ့တဲ့ Daw Thoung  vs.  Daw M...