Posts

ရှေ့နေရှေ့ရပ်တို့သည်ပြန်လှန်စစ်မေးခြင်းပညာတတ်မြောက်ရမည်

ဆရာကြီးဦးမြရေးသားသောဥပဒေပြဿနာအဖြာဖြာ စာမျက်နှာ - ကလ ရှေ့နေရှေ့ရပ်တို့သည်သက်သေများကိုပြန်လှန်စစ်မေးခြင်းပညာတတ်မြောက်ရမည်။ မုဆိုးစိုင်သင်သလိုသင်ယူရသည့်ပညာမျိုးဖြစ်သည်။ ပြန်လှန်စစ်မေးခြင်း၏ အတိုင်းအတာကို 1946  RLR 229 ( 242 - 243 )တွင်ရှင်းပြထားသည်။ သက်သေကို ယိမ်းယိုင်သွားသည်အထိပြန်လှန်စစ်မေးနိုင်မှုမရှိခြင်းကိစ္စကို 4  Ran  518 ( 521 ) ( PC ) နှင့် 1966 BLR 1371 ( 1384 )တို့တွင်ပြဆိုထားသည်။  သက်သေကိုတဖက်မှပြန်လှန်စစ်မေးရန်ပျက်ကွက်လျှင် ၎င်း၏ထွက်ဆိုချက်ခိုင်လုံသည်ဟုကောက်ယူရန်ဖြစ်ကြောင်း 1952 BLR ( S. C .) 4 ( 9 ) တွင်ညွှန်ပြထားသည်။ တဖက်အမှုသည်ကိုပြန်လှန်စစ်မေးရန်ပျက်ကွက်ခြင်း၏ဆိုးကျိုးကို 1966  BLR 192 ( ပြစ်မှု ) နှင့် 1969 BLR 197 ( တရားမ )အမှုများတွင်ထုံးဖွဲ့ထားသည်။  ထိုထုံးသာဓကများကအောင်မြင်သောရှေ့နေရှေ့ရပ်ဖြစ်ရန်စီရင်ထုံးများကို မပျက်မကွက်လေ့လာဖို့လိုကြောင်းညွှန်ပြလျှက်ရှိသည်။ စီရင်ထုံးများကိုလေ့လာရာမှ ပညာ၏အရသာကိုခံစားရသောအခါရှေ့ကိုဆက်ဖတ်သွားရန်နှောင့်နှေးစရာအကြောင်းမရှိနိုင်တော့။

ဥပဒေပညာရှင်ဖြစ်ရန်မှာ

ဆရာကြီးဦးမြရေးသားသောဥပဒေပြဿနာအဖြာဖြာအမှာစာမှ ဥပဒေပညာရှင်ဖြစ်ရန်မှာ ရှေ့နေစာမေးပွဲအောင်မြင်သူများနှင့်ဥပဒေဘွဲ့ရပုဂ္ဂိုလ်များသည်ကျောင်းပညာမျှဖြင့် လက်တွေ့ဘဝတွင်အောင်မြင်သောရှေ့နေရှေ့ရပ်များဖြစ်လာမည်ဟုတထစ်ချမျှော်လင့်၍မရနိုင်ပါ။ထိုလက်မှတ်များသည်ရှေ့နေလောကသို့ဝင်ခွင့်ရစေသည့်လက်မှတ် ( gate pass )မျှသာဖြစ်ချေသည်။ရှေ့နေလိုက်ရာ၌ဥပဒေပြဿနာတပုံတခေါင်းကြီးနှင့်မုချရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံထုတ်ဥပဒေကျမ်းများအနည်းအကျဉ်းသာရှိပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံထုတ်ကျမ်းများကိုလည်းဖတ်ရန်ဖြစ်သည်။ စာရေးသူသည်မြို့ငယ်တခုတွင်ကြီးပြင်းခဲ့သူဖြစ်သည်။ စာရေးသူ၏ကျောင်းနေဖက်တဦးမှာအိန္ဒိယလူမျိုးရှေ့နေတဦး၏သား ဖြစ်သည်။တနေ့တွင်၎င်းကစာရေးသူအား၎င်း၏မိဘပိုင်အိမ်( တရားရုံးနှင့်မလှမ်းမကမ်းတွင်ရှိသည် )သို့ခေါ်သွားရာလက်ခုတ်တဖောင်ထိမြင့်သောဘီရိုကြီးများ၌ ဥပဒေစာအုပ်များအပြည့်ရှိနေသည်ကိုတအံ့တသြတွေ့ခဲ့ရပါသည်။  နောက်ပိုင်းစာရေးသူသည်သာယာဝတီမြို့တွင်အထက်တန်းပြဆရာအဖြစ် ဆောင်ရွက်စဉ်အထက်တန်းရှေ့နေတဦး၏သားကခေါ်၍၎င်းအိမ်သို့ရောက်သွားပြန်ရာတွင်လည်းအလားတူမြင့်သောဘီရိုများတွင်ဥပဒေစာအုပ်များအပြည့်တွေ့ရပြန်ပါသည်။ထိုခေတ်ကစီရင်ထုံးများနှင့်ကျမ်းမ...

ရင်ကြားစေ့၍မရလောက်အောင်တယောက်တပေါက်သက်သေခံချက်များ( little room for compromise )

Image
ဆရာကြီးဦးမြရေးသားသောအဆိုလွှာနှင့်တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်း စာမျက်နှာ ၃၂၉ - ၃၃၀ မှ တရားသူကြီးဒေါက်တာမောင်မောင်နှင့်တရားသူကြီးဦးစံမောင်တို့ရေးသားစီရင်ခဲ့သောစီရင်ချက်နှစ်ရပ်ကိုဤစာအုပ်တွင်ပွဲထုတ်ပြရာ၌ရည်ရွယ်ချက်တရပ်ရှိပါသည်။  စီရင်ချက်များကိုယှဉ်ကာအရသာခံပြီးအကြိမ်ကြိမ်ဖတ်ကြည့်ပါ။  ရင်ကြားစေ့၍မရလောက်အောင်တစ်ယောက်တစ်ပေါက်သက်သေခံချက်များ(ဦးစံမောင်က little room for compromise.)ဟုပြဆိုသည်။  ဒေါက်တာမောင်မောင်က a wide area of sharp ( စာရေးသူ ကိုးကားသော အဘိဓာန် စာမျက်နှာ ၁၂၆၆ တွင် သိသာသော ၊ ထင်ရှားပြတ်သားသော ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ) controversy . ဟု တင်စားသီကုံးသည်။ )ကို နက်နက်နဲနဲ ကြောင်းကျိုး ဆင်ခြင်ပြခြင်းသည် (1892 ) 20 Cal 93 ( PC ) စီရင်ထုံး၌ ( 6 Ran 586 ( 589 ) အမှုတွင် ကိုးကားသော ပရီဗီကောင်စီ စီရင်ထုံး ) ရည်ညွှန်းသည့် soundness of findings of facts (အကြောင်းခြင်းရာဆိုင်ရာ ကောက်ချက်ချခြင်းတို့၏ ပိုင်နိုင်မှု ၊ ခိုင်မာမှု ) ဟူသော ပြဆိုချက်ကို ထင်ဟပ်သည်။ တရားသူကြီးနှစ်ဦး၏လှပသောအင်္ဂလိပ်စာအရေးအသား၊သက်သေခံတို့မှယုတ္တိ ယုတ္တာရှိသောဖြစ်နိုင်ခြေအရှိဆုံးဖြစ်ရပ်ကိုစိစစ်ထုတ်ယူခြင်း၊သက်ဆိုင်ရာဥပဒေနှ...

ဦးနှောက်ကိုမသွေးဘဲသက်သေခံချက်တို့ကိုဆင်ခြင်သည့်နည်းဖြင့်အမှန်တရားကိုဖော်ထုတ်နိုင်မည်မဟုတ်

Image
ဆရာကြီးဦးမြရေးသားသောအဆိုလွှာနှင့်တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်း စာမျက်နှာ - ၃၀၇ မှ အားထုတ်ပါလျှင်သက်သေခံချက်များကိုစိစစ်သုံးသပ်သည့်ပညာမှာနေ့စဉ်နှင့်အမျှ ဖြစ်ထွန်းလာပါလိမ့်မည်။  တရားသူကြီးလုပ်သက်၊ရှေ့နေလုပ်သက်၅နှစ်ခန့်ရသောအခါပါရမီရင့်ကျက်သည်နှင့်အမျှခရီးဆက်ရာ၌သက်သေခံချက်များကိုစိစစ်သုံးသပ်ခြင်းသည်ဥပဒေပညာရှင်၏"ဝသီ"ဖြစ်လာပါလိမ့်မည်။  ကိုင်တွယ်ရသောအမှုများတွင်အသုံးချတတ်ပါမှပါရမီရင့်ကျက်လာမည်ဖြစ်သည်ကို သတိချပ်သင့်ပါသည်။  ဦးနှောက်ကို"မသွေးဘဲ"သက်သေခံချက်တို့ကိုဆင်ခြင်သည့်နည်းဖြင့်အမှန်တရားကို ဖော်ထုတ်နိုင်မည်မဟုတ်။ သက်သေခံချက်တို့မှအဖြေထုတ်ယူခြင်းသည်ဥပဒေပြဿနာဖြစ်၍(1966 BLR 1111 ကိုဖတ်ပါ )တရားရုံးအဆင့်ဆင့်တွင်တင်ပြခွင့်ရှိသည်ကိုထောက်ချင့်ပါကတရားစီရင်ရာ၌ယင်းသို့ဆင်ခြင်တိုင်းထွာခြင်းမှာမည်မျှအရေးပါသည်ကိုထောက်ဆနိုင်သည်။ သက်သေခံချက်တို့မှအဖြေမှန် ထုတ်ယူနိုင်မှုသည်သက်သေခံအက်ဥပဒေပုဒ်မ ၃ အရသက်သေခံချက်တို့ကိုဉာဏ်အမျှော်အမြင်ရှိရှိဆင်ခြင်သုံးသပ်နိုင်စွမ်းအပေါ်တည်သည်။  ဆင်ခြင်တတ်မှု၊မျှော်ခေါ်တတ်မှုစသည့် ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်ခြင်းကိုကျင့်သုံးမှသာ ထိုပညာမျိုးရနိုင်သည်မှာယုံမှားဖွယ်မရှိသည်ကိုဆင်ခ...

Prudent ဉာဏ်အမျှော်အမြင်ရှိသော၊နှိုင်းချင့်မျှော်ခေါ်သော

ဆရာကြီးဦးမြရေးသားသောအဆိုလွှာနှင့်တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်း စာမျက်နှာ ၃၀၆ - ၃၀၇ မှ သက်သေထွက်ချက်တို့ကိုစီရင်ချက်တွင်အကျဉ်းဖော်ပြပြီးအားလုံးကိုခြုံ၍သုံးသပ်သော်ဤသို့ဖြစ်၏ဟုနိဂုံးချုပ်ပြခြင်းသည်သက်သေခံအထောက်အထားတို့ကို သုံးသပ်စိစစ်ဆုံးဖြတ်ခြင်းမဟုတ်ပါ။  သက်သေခံချက်တို့ကိုအကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်ဆင်ခြင်သုံးသပ်ရာမရောက်ပါ။  တရားစီရင်သောတရားသူကြီး၏ဦးနှောက်ကို"သွေး"ရာမရောက်နိုင်။  တရားသူကြီးအဖြစ်ပထမဆုံးအမှုကိုစီရင်သည်မှအပအငြိမ်းစားမယူမီနောက်ဆုံးစီရင်ချက်ချမှတ်သည်အထိတရားစီရင်ရာ၌ဦးနှောက်ကိုသုံးရစမြဲဖြစ်သည်။  အမှန်စင်စစ်တရားစီရင်သည့်ကဏ္ဍတွင်ပါဝင်ရသောနှစ်ဖက်ရှေ့နေရှေ့ရပ်များသည်လည်းဦးနှောက်အသုံးပြုရသည့်လုပ်ငန်းဖြင့်အသက်မွေးသူများဖြစ်ချေသည်။  ဤစာအုပ်တွင်မကြာခဏကိုးကားပြသောပထမဆုံးနိုင်ငံတော်တရားဝန်ကြီးချုပ် ဦးဘဦးက၎င်း၏ My Burma စာအုပ်တွင်၎င်း၏ခေတ်မှမြန်မာရှေ့နေအများစုသည် အင်္ဂလိပ်နှင့်အိန္ဒိယရှေ့နေများကိုမယှဉ်နိုင်ခြင်းမှာဦးနှောက်ကိုသုံးရာ၌ချို့တဲ့မှုဟုမှတ်ချက်ပြုခြင်းသည်မျက်မှောက်ခေတ်တရားရေးလောက၌ပါဝင်ကပြသောဥပဒေပညာရှင်တို့တွင်စွဲကပ်လျက်ရှိသောရောဂါဟုတ်မဟုတ်၊မိမိဘာသာဆန်းစစ်ရန်အချိန်တန်ပ...

စီရင်ထုံးများ​၏ကဏ္ဍ

ဆရာကြီးဦးမြရေးသားသောအဆိုလွှာနှင့်တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်း စာမျက်နှာ-၁၄၉  မြန်မာစာ၊အင်္ဂလိပ်စာသင်ယူစဉ်ကဖတ်ရသောဒဏ္ဍာရီပုံပြင်တို့သည်ကြောင်းကျိုးအပေါ်အခြေမခံ။  စိတ်ဝင်စားမှုကိုဖမ်းစားနိုင်သည့်ရိုးစင်းသောပုံပြင်များဖြစ်ကြသည်။ ဥပဒေပြဿနာတို့သည်ထိုပုံပြင်များနှင့်မတူ။ ကွဲပြားချက်တရပ်မှာပြဌာန်းချက်များ၏ဆိုလိုရင်းအမှန်ကိုသိမြင်ရန်ထိုက်သင့်သည့်သမာဓိဖြင့်ကြောင်းကျိုးဆင်ခြင်ဖတ်ဖို့လိုသည်။  ဝထ္ထုဖတ်သလိုဖတ်ရန်မဟုတ်။  ဥပဒေပြဌာန်းချက်များကဖတ်သူဥပဒေပညာရှင်၏စိတ်ဝင်စားမှုကိုပုံပြင်များကဲ့သို့ နှိုးဆွနိုင်သည်မဟုတ်။  သမ္မာသမာဓိဖြင့်အဓိပ္ပာယ်ကိုဖော်ထုတ်ယူရသည့်ပြဌာန်းချက်များရှိ၍စီရင်ထုံးများ၏ကဏ္ဍပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

1963 BLR 217

 ဆရာကြီးဦမြရေးသားသောအဆိုလွှာနှင့်တရားစွဲဆိုရန်အကြောင်း စာမျက်နှာ၃၀၅နှင့်၃၀၆ ဒေါက်တာမောင်မောင်ကိုတရားရုံးချုပ်တရားသူကြီးအဖြစ်၁၉၆၂ခုနှစ်၊ဇူလိုင်လအတွင်းခန့်ထားခဲ့ရာတရားရုံးချုပ်မူလဘက်ဌာနတွင်၎င်းစစ်ဆေးစီရင်ရသောအမှုတမှု၌ချမှတ်သည့်စီရင်ချက်ကို 1963 BLR 217 ( D3 C103 )တွင်ထုံးပြုသည်။ ဒေါက်တာမောင်မောင်ချမှတ်သောစီရင်ချက်သည်တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၂၀၊နည်း ၄(၂ )လာ "concise statement of the case " ဟူသောပြဌာန်းချက်များ(အမိန့် ၄၁ ၊နည်း ၃၁ တွင်ထိုသို့ပြဌာန်း ထားခြင်းမရှိ။ သို့သော်နည်း ၃၁ ( က )အရအယူခံတရားရုံးစီရင်ချက်၌ဖော်ပြရမည့်အချက်များကိုအဆုံးအဖြတ်ပေးရန်လိုအပ်သမျှ အမှုဖြစ်စဉ်အကျဉ်းကိုဖော်ပြသည့်ကျင့်ထုံးရှိသည်)နှင့်အညီအမှုဖြစ်စဉ်အကျဉ်းချုပ်နှင့်စသည်။ စာကြောင်းရေသုံးဆယ်ပင်မပြည့်။ သို့သော်ဖြစ်စဉ်ကိုထင်းကနဲမြင်သာအောင်လိုရင်းတိုရှင်းရေးထားရာနောက်ပိုင်းတရားမကြီးမှုများတွင်ချမှတ်သောစီရင်ချက်များ၌ ထိုအရေးအသားမျိုးမတွေ့ရခြင်းကဒေါက်တာမောင်မောင်၏ပြောင်မြောက်သောရေးသားသီကုံးမှုကိုအတုယူရန်ပျက်ကွက်ခြင်းပေလား။ ဒေါက်တာမောင်မောင်၏စီရင်ထုံးကိုဖတ်မိသည်နှင့်တပြိုင်နက်စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသောဇာတ်လမ်း၊ဖတ်ချင်စဖွ...