ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၁၀၉(က)အရအယူခံမှုနှစ်မျိုးနှစ်စားရှိသည်။ ပထမအမျိုးအစားမှာ၊တရားလွှတ်တော်ကခရိုင်တရားရုံး​၏စီရင်ချက်နှင့်ဒီကရီကိုအတည်ပြုသောစီရင်ချက်နှင့်ဒီကရီအပေါ်တင်သွင်းသောအယူခံမှုဖြစ်သည်။ ဒုတိယအမျိုးအစားမှာ၊တရားလွှတ်တော်ကခရိုင်တရားရုံး​၏စီရင်ချက်နှင့်ဒီကရီကိုပယ်ဖျက်သောစီရင်ချက်နှင့်ဒီကရီအပေါ်တင်သွင်းသောအယူခံမှုဖြစ်သည်။ အဆိုပါအယူခံမှုနှစ်မျိုးနှစ်စားတွင်၊အယူခံအကြောင်းပြချက်၊အယူခံဝင်ခွင့်ရသောဥပဒေအချက်အလက်များမတူညီပါ။ ပထမအမျိုးအစားဖြစ်သော၊တရားလွှတ်တော်ကခရိုင်တရားရုံး​၏စီရင်ချက်နှင့်ဒီကရီကိုအတည်ပြုသောစီရင်ချက်နှင့်ဒီကရီအား၊တရားလွှတ်တော်ချုပ်( Supreme Court )သို့အယူခံဝင်ရာတွင်၊တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၁၁၀၊တတိယအပိုဒ်တွင်ပြဌာန်းထားသော၊" Substantial question of law "( အရေးယူလောက်သောဥပဒေပြဿနာ )ကိုသာအယူခံဝင်ခွင့်ရှိသည်။ တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၁၀၉(က)တွင်၊အပြီးသတ်အမိန့်( final order )ဟူသောစကားလုံးကိုသုံးနှုန်းထားသည်။ အပြီးသတ်အမိန့်ဟူသောစကားရပ်နှင့်ပတ်သက်၍၊တရားလွှတ်တော်( High Court )ကခရိုင်တရားရုံး​၏အဆုံးအဖြတ်ကိုပယ်ဖျက်ပြီး၊တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၄၁၊န...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ ရှေ့နေရှေ့ရပ်အများစုသည်၊ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့တရားမအယူခံတင်သွင်းရာတွင်၊ပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးဥပဒေပုဒ်မ၁၂ကိုသာရေးသားပြီး၊တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအရပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့အယူခံဝင်ရာတွင်ကျင့်သုံးသော၊တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၁၀၉ကို၊ကိုးကားရေးသားနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်းတွေ့ရသည်။ အမှန်မှာပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးဥပဒေဟူသည်၊တရားရုံးများကိုထူထောင်ထားပုံနှင့်စပ်လျဉ်းပြီးပြဌာန်းထားခြင်းဖြစ်ကာ၊စီရင်ပိုင်ခွင့်များအတွက်၊Bare Act ဖြင့်အပ်နှင်းရသေးသည်။ တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေတွင်၊တရားလွှတ်တော်ချုပ်( Supreme Court )သို့အယူခံတက်လျှင်လိုက်နာရမည့်သီးခြားပြဌာန်းချက်ရှိသည်။ အဆိုပါပြဌာန်းချက်သည်၁၉၆၂ခုနှစ်တရားရုံးချုပ်ကိုတည်ထောင်လိုက်ချိန်မှစတင်ပြီး၊ယခုပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်ကိုမတည်ထောင်မီ၂၀၁၁ခုနှစ်အထိ၊လေ့လာကျင့်သုံးမှုမရှိဘဲတိမ်မြုပ်၊လူသိနည်းနေခဲ့သည်။ စာရေးသူဘာသာပြန်ရေးသားထုတ်ဝေသော၊တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပထမတွဲ(နောက်ပိုင်းတွင်ပထမတွဲနှင့်ဒုတိယတွဲကိုပေါင်း၍ထုတ်ဝေသည်)တွင်အဆိုပါပြဌာန်းချက်ကိုဘာသာပြန်ထားသော်လည်း၊အသုံးနည်းသဖြင့်ဖတ်မှတ်လေ့လာသူမရှိသလောက်ဖြစ်နေဟန်တူပါသည်။ တရားလွှ...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ သေသူအပေါ်ချမှတ်သောဒီကရီသည်ပျက်ပြယ်သည်။ သေသူအပေါ်ချမှတ်ထားသောဒီကရီကိုဇာရီပြုခွင့်မရှိ။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်၊၄-၈-၁၉၃၁နေ့၌စီရင်ချက်ချမှတ်သည့်၊သမိုင်းမှတ်တိုင်အဖြစ်ရပ်တည်လျက်ရှိသော- 9 Ran 480( FB ) ( S . A . Nathan v. S . R . Samson. ) ( Before Sir Arthur Page , Kt. , Chief Justice , Mr . Justice Heald , Mr . Justice Carr , Mr . Justice Mya Bu and Mr . Justice Sen. ) စီရင်ထုံးတွင်သေသူအပေါ်ချမှတ်သောဒီကရီမှာပျက်ပြယ်သည်(စက္ကူစုတ်ဖြစ်သည်)ဖြစ်၍အတည်မပြုနိုင်ဟုပြဆိုထားသည်။ 1967 BLR 430 ( U Ba E and one v. U Myaing and one ) ( Before U Kyaw Zan U , J. ) အမှုတွင်ဒီကရီကိုအတည်ပြုလျက်ရှိသောဇာရီတရားရုံးသည်၊ဒီကရီကိုကျောခိုင်းခြင်းမပြုနိုင်ဟူသော၊အခိုင်အမာတည်ရှိလျက်ရှိသောဥပဒေတွင်ခြွင်းချက်၃ရပ်ရှိကြောင်းပြဆိုပြီး၊သေသူအပေါ်ချထားသောဒီကရီသည်မခိုင်လုံကြောင်းဇာရီမှုတွင်တင်ပြခွင့်ရှိကြောင်းထုံးဖွဲ့သည်။ တရားပြိုင်တဦးနှင့်စပ်လျဉ်း၍၊အပြီးသတ်ဒီကရီကိုအခြေခံသောနောက်ဆုံးစီရင်ချက်သည်၊အမိန့်၂၂၊နည်း၆တွင်၊အကျုံးမဝင်ခဲ့လျှင်၊ထိုစီရင်ချက်အရတရားပြိုင်အပေါ်ချမှတ်သောဒီကရီသည်၊ 9 Ran 480( FB )စီရင်ထု...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၁၄ မူလာ​၏တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေကျမ်း(၂၀၀၀)ခုနှစ်ထုတ်၊ပထမတွဲစာမျက်နှာ၁၁၂၆နှင့်၁၁၂၇တွင်- AIR 1931 All 365( FB )စီရင်ထုံးကိုကိုးကားကာ- " A Full Bench of the Allahabad High Court has held that a point of law not taken in the lower Appellate Court cannot be raised in second appeal unless it is a point involving res judicata jurisdiction , or a point the decision of which is necessary to prevent further litigation " ဟုပြဆိုထားသည်။ ပထမအယူခံတရားရုံးတွင်တင်ပြခဲ့ခြင်းမရှိသောမီးသေခြင်းဆိုင်ရာဥပဒေပြဿနာကိုဒုတိယအယူခံတရားရုံးတွင်တင်ပြခွင့်ရှိသည်ဟုဆိုလျှင်၊ထိုပြဿနာကိုပထမအယူခံတရားရုံးကပုဒ်မ၁၁​၏ရှင်းလင်းချက်၄အရဆုံးဖြတ်ပြီးရာမရောက်ကြောင်းမြင်သာပါသည်။ AIR 1949 PC 302 Shivaraj Gopalji v. Ayyissa Bi  Present at the Hearing : Lord Simonds , Lord Radcliffe , Sir Malcolm Macnaghten , Delivered by Lord Simonds  အမှုတွင်မီးသေကြောင်းတင်ပြလျှောက်ထားချက်ကို၊တရားမဒုတိယအယူခံရုံးတွင်မှတင်ပြလာစေကာမူလက်ခံဆုံးဖြတ်ခွင့်ရှိသည်ဟုထုံးဖွဲ့ထားရာ၊ဆွေးနွေးလျက်ရှိသောဥပဒ...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၁၃ အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုကြောင်းသေသူအပေါ်ချမှတ်သောအမိန့်သည်ပျက်ပြယ်ခြင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်၊၄-၈-၁၉၃၁နေ့၌စီရင်ချက်ချမှတ်သည့်၊သမိုင်းမှတ်တိုင်အဖြစ်ရပ်တည်လျက်ရှိသော- 9 Ran 480( FB ) S . A . Nathan v. S . R . Samson. Before Sir Arthur Page , Kt. , Chief Justice , Mr . Justice Heald , Mr . Justice Carr , Mr . Justice Mya Bu and Mr . Justice Sen.  စီရင်ထုံးတွင်၊သေသူအပေါ်ချမှတ်သောဒီကရီမှာပျက်ပြယ်သည်(စက္ကူစုတ်ဖြစ်သည်)ဖြစ်၍အတည်မပြုနိုင်ဟုပြဆိုထားသည်။ 1967 BLR 430 U Ba E and one v. U Myaing and one  Before U Kyaw Zan U , J.  အမှုတွင်၊ဒီကရီကိုအတည်ပြုလျက်ရှိသောဇာရီတရားရုံးသည်၊ဒီကရီကိုကျောခိုင်းခြင်းမပြုနိုင်ဟူသော၊အခိုင်အမာတည်ရှိလျက်ရှိသောဥပဒေတွင်ခြွင်းချက်၃ရပ်ရှိကြောင်းပြဆိုပြီး၊သေသူအပေါ်ချထားသောဒီကရီသည်မခိုင်လုံကြောင်းဇာရီမှုတွင်တင်ပြခွင့်ရှိကြောင်းထုံးဖွဲ့သည်။ သေသူအပေါ်ချမှတ်သောအမိန့်သည်လည်းဒီကရီနည်းတူပျက်ပြယ်သည်မှာယုံမှားဖွယ်မရှိသဖြင့်၊တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)အမှုတွင်၊သေသူလျှောက်ထားခံရသူအပေါ်အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုကြောင်းချမှတ်...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၁၂ ဒေါ်ခင်သောင်းအမှု၊ 1998 BLR 177 ( FB )တွင်၊စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၁၈၀၌အမှုဖြစ်စဉ်ကိုအောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထားသည်- "ဒေါ်ခင်သောင်းတင်သွင်းသည့်တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)အမှုအမှတ်၇၆/၉၆ကို၊၂၂-၂-၉၆နေ့ကလက်ခံခဲ့ပြီး၂၇-၈-၉၇နေ့တွင်အပြီးသတ်အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည်။ ဦးကျော်ညွန့်သည်၁၃-၃-၉၇နေ့ကကွယ်လွန်ခဲ့ရာဦးကျော်ညွန့်သည်တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)၇၆/၉၆အတောအတွင်းကွယ်လွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဦးကျော်ညွန်ကွယ်လွန်ပြီးရက်ပေါင်း၉၀အတွင်းတရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းပေးရန်လျှောက်ထားခြင်းမပြုခဲ့သဖြင့်၊ယင်းတရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)အမှုအမှတ်၇၆/၉၆သည်ကွယ်လွန်သူဦးကျော်ညွန့်နှင့်စပ်လျဉ်း၍အမှုရပ်စဲသွားပြီဖြစ်သည်။" လျှောက်ထားခံရသူသည်၊တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)တွင်၊၂၅-၈-၉၇နေ့၌အမိန့်မချမှတ်မီ၄လကျော်၊၁၃-၃-၉၇နေ့တွင်ကွယ်လွန်ခဲ့သည်ဖြစ်ရာ၊လျှောက်လွှာကိုအပြီးသတ်မကြားနာမီကွယ်လွန်သွားခြင်းဖြစ်သည်။အမိန့်၂၂၊နည်း၆တွင်အကျုံးမဝင်သဖြင့်ထိုလျှောက်ထားမှုမှာရပ်စဲသွားသည်ဟု"စုံညီခုံရုံးကပြဆိုခြင်းသည်၊အမိန့်၂၂၊နည်း၄(၃)အရမှန်ကန်သည်မှာယုံမှားဖွယ်မရှိ။ သို့သော်၊  1967 BLR 1(...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၁၁ အယူခံဝင်ခွင့်ပြုကြောင်းချမှတ်သောအမိန့်မခိုင်လုံလျှင်၊အထူးအယူခံမှုမှာတရားမဝင်( incompetent )ခြင်း။ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသောဥပဒေပြဿနာတရပ်ကိုဆက်လက်ဆွေးနွေးလိုသည်။ ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်က၂၀၁၄ခုနှစ်တရားမအထူးအယူခံမှုအမှတ်၁၀ကိုအပြီးသတ်ကြားနာသည့်အခါ၊အယူခံတရားပြိုင်များ​၏ရှေ့နေကအယူခံတရားပြိုင်ဒေါ်အေးကွယ်လွန်ခြင်းအတွက်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခွင့်မရနိုင်ကြောင်း၊တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)တင်သွင်းထားစဉ်ကာလအတွင်းဒေါ်အေးကွယ်လွန်သွားခြင်းကြောင့်တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)လျှောက်ထားမှုမှာရပ်စဲသွားပြီဖြစ်ကြောင်း၊သို့ဖြစ်၍ဤတရားမအထူးအယူခံမှုသည်လည်းရပ်စဲသွားပြီဖြစ်ကြောင်းဦးစွာလျှောက်လဲတင်ပြရာ၊ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်ကအောက်ပါအတိုင်းဆုံးဖြတ်သည်- "အယူခံတရားပြိုင်များ​၏ရှေ့နေကအယူခံတရားပြိုင်ဒေါ်အေးကွယ်လွန်ခြင်းအတွက်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခွင့်မရှိတော့ကြောင်းဦးစွာတင်ပြချက်မှာ၊ကွယ်လွန်သူဒေါ်အေး​၏နေရာတွင်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခွင့်ပြုရန်သင့်မသင့်ကြားနာဆုံးဖြတ်စဉ်ကတင်ပြခဲ့၍အဆုံးအဖြတ်ပေးပြီးဖြစ်သောကြောင့်ယခုထပ်မံတင်ပြရန်မ...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၁၀ အထူးအယူခံသည့်၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်တရားမအထွေထွေလျှောက်လွှာ(အထူး)တင်သည့်နေ့တွင်တင်သွင်းရာရောက်ခြင်း။ တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၃၃အရလူမွဲအဖြစ်တရားစွဲဆိုခွင့်ပြုရန်လျှောက်ထားရာ၌လျှောက်လွှာနှင့်အတူတရားစွဲဆိုသောအဆိုလွှာကိုပူးတွဲတင်ပြရန်အမိန့်၃၃၊နည်း၂(၁)တွင်ပြဌာန်းထားသည်။ လျှောက်လွှာကိုပယ်ပါကအဆိုလွှာကိုအလိုအလျောက်ပယ်ရာမရောက်သေး။ ကျသင့်သောရုံးခွန်ထမ်းဆောင်ပါက(ထိုသို့ထမ်းဆောင်ခွင့်ပြုနိုင်ရန်တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ၁၄၉တွင်ပြဌာန်းထားသည်ကိုသတိပြုပါ)အဆိုလွှာကိုလူမွဲအဖြစ်တရားစွဲဆိုခွင့်ပြုရန်လျှောက်လွှာတင်သွင်းသည့်နေ့ကပင်(စီရင်ထုံးပါ "on the date on which it was originally filed"ဟူသောစကားရပ်ကိုရည်ညွှန်းသည်။)တင်သွင်းသည်ဟုမှတ်ယူရမည်ဟု၊မသူရပရာဆဒ်အမှု၊1938 RLR 629 ( D B )( Mathura Prasad   v.  R . A . Philips . )( Before Mr . Justice Sharpe )အမှု၌၊ခုံရုံးကထုံးဖွဲ့ထားသည်ကိုထောက်ချင့်ပါက၊အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်ဒေါ်ခင်သောင်းလျှောက်ထားသောအမှုသည်၊အမိန့်၂၂နည်း၆အရရပ်စဲခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့လျှင်၊ဒေါ်ခင်သောင်းကအထူးအယူခံအတွက်ထိုက်သင့်သည့်ရုံးခွန်ထမ်းဆ...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၉ အထူးအယူခံ ဒေါ်ခင်သောင်းအမှု၊  1998 BLR ( F B ) 177  ဒေါ်ခင်သောင်း(၎င်း​၏ကိုယ်စားလှယ်ဦးသန်းအောင်) နှင့် ဦးကျော်ညွန့် အမှုတွင်၊ဒေါ်ခင်သောင်းကအထူးအယူခံဝင်ခွင့်ပြုရန်လျှောက်ထားဆဲ၌လျှောက်ထားခံရသူဦးကျော်ညွန့်ကွယ်လွန်သွားခဲ့သော်လည်းတရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းပေးရန်လျှောက်ထားခဲ့ဟန်မတူ။ အထူးအယူခံဝင်ခွင့်ရပြီးနောက်၊အယူခံမှုဖွင့်ပြီးမှကွယ်လွန်ပြီးဖြစ်သောအယူခံတရားပြိုင်ဦးကျော်ညွန့်​၏နေရာ၌တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းပေးရန်အမိန့်၂၂၊နည်း၉(၂)အရလျှောက်ထားရာ၊စုံညီခုံရုံးကဒေါ်အေးခင်စီရင်ထုံးကိုကိုးကားပြီး၊အောက်ပါအတိုင်းပြဆိုကာအထူးအယူခံကိုပလပ်လိုက်သည်- "တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၂၂၊နည်း၄ပါပြဌာန်းချက်များကိုနည်း၁၁ပါပြဌာန်းချက်များနှင့်ပူးတွဲဖတ်ရှုပါက၊အယူခံတင်သွင်းထားစဉ်အတွင်းအယူခံတရားပြိုင်ကွယ်လွန်သွားလျှင်၊စည်းကမ်းသတ်ကာလအတွင်းလျှောက်ထားပါကသူ​၏နေရာတွင်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းပေးနိုင်သည်။ဤအမှုတွင်ဦးကျော်ညွန့်မှာဤအထူးအယူခံမှုကိုမတင်မီကပင်ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးဖြစ်သောကြောင့်၊သူ​၏နေရာတွင်တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၂၂၊နည်း၄အရတရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်း...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၈ သေသူအပေါ်တရားစွဲခြင်း သေသူအပေါ်တရားစွဲခြင်း၊အယူခံဝင်ခြင်းကြောင့်ရှုပ်ထွေးလှသောဥပဒေပြဿနာများပေါ်ပေါက်ခဲ့ရဖူးသည်ကို၊ရှေ့နေရှေ့ရပ်များကောင်းစွာမလေ့လာသဖြင့်အမှုသည်များရင်စီးခံနေရသည်မှာမဖြစ်သင့်။ အယူခံမတင်မီ၊တရားမစွဲဆိုမီ၊တရားစွဲဆိုသည့်နေ့၊အယူခံတင်သွင်းသည့်နေ့၌တရားပြိုင်၊အယူခံတရားပြိုင်အသက်ထင်ရှားရှိ၊မရှိ၊တရားလို၊အယူခံတရားလိုအားစုံစမ်းစေပြီး၊သက်ရှိထင်ရှားရှိသည်ဟုသိရမှအဆိုလွှာတင်ခြင်း၊အယူခံလွှာတင်ခြင်းပြုသင့်သည်။ တရားပြိုင်၊အယူခံတရားပြိုင်တို့သည်အခြားမြို့ရွာတွင်ရှိ၍၊ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရန်မဖြစ်နိုင်ဟုစောဒကတက်လျှင်မှားပေလိမ့်မည်။ဥပဒေကခြွင်းချက်ပြုသည်မဟုတ်။ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးသည်မဟုတ်။ ပြဿနာတက်မှခြေမကိုင်မိ၊လက်မကိုင်မိဖြစ်ခြင်းသည်ဖြစ်သင့်သည်မဟုတ်။မဖြစ်တန်ရာသည်ကိုမဖြစ်ရန်ကြိုတင်ဆောင်ရွက်ခြင်းမှာ proactive ဆောင်ရွက်ချက်ဖြစ်သည်။ ပြဿနာဖြစ်မှဆောင်ရွက်ခြင်းမျိုးကို reactive ဆောင်ရွက်ချက်ဟုခေါ်သည်။ကြိုတင်ဆောင်ရွက်ခြင်းကတပန်းသာသည်ကို၊မည်သူမျှမငြင်းနိုင်သည်ကိုရှေ့နေရှေ့ရပ်များမှတ်ယူလိုက်နာသင့်သည်။ သေသူအပေါ်အယူခံဝင်ခြင်း သာမန်အယူခံ ရှေးကမဖြစ်ဖူးပုံပေါ်သေ...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၇ အမိန့်၂၂၊နည်း၂တွင်အကျုံးမဝင်သောအမှုများ၌တရားလိုတဦးဦးသေဆုံးသွားလျှင်သော်လည်းကောင်း၊တရားပြိုင်တဦးသေဆုံးလျှင်သော်လည်းကောင်း၊၎င်း​၏နေရာ၌တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခြင်းမပြုလျှင်စွဲဆိုသောအမှုရှုံးနိမ့်ရသောအမှုများပေါ်ပေါက်လျက်ရှိသည်။ ရှေ့နေရှေ့ရပ်များအနေဖြင့်မည်သို့ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း၊စာရေးသူရေးသားသောသောင်းပြောင်းထွေလာဥပဒေပြဿနာအတွဲ(၁၊၂၊၃ပေါင်းချုပ်)စာမျက်နှာ(၁၂၄မှ၁၃၄)တို့တွင်ရေးသားနှိုးဆော်ခဲ့သော်လည်းလက်တွေ့၌လိုက်နာသူနည်းနေသေးကြောင်းတွေ့ရသည်။ အမှုအလိုအလျောက်ရပ်စဲခြင်း ဆူဘရာမိုနီယန်အမှု၊ 1963 BLR 423 တွင်၊စီရင်ထုံးစာမျက်နှာ၄၂၅နောက်ဆုံးစာပိုဒ်၌အောက်ပါအတိုင်းပြဆိုထားသည်- "တရားခံ(တရားပြိုင်)များအနက်တဦးသေဆုံးပြီးနောက်၊ကာလစည်းကမ်းသတ်အတွင်း၎င်း​၏တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းရန်လျှောက်ထားခြင်းမပြုလျှင်ထိုသေဆုံးသူနှင့်စပ်လျဉ်း၍အမှုမှာအလိုအလျောက်ရပ်စဲခြင်းဖြစ်သည်။တရားရုံးကရပ်စဲရန်အမိန့်ချမှတ်မှသာလျှင်အမှုရပ်စဲမည်မဟုတ်ပေ။" ကာလစည်းကမ်းသတ်ကျော်မှတရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းလိုလျှင်အမိန့်၂၂၊နည်း၉(၂)အရလျှောက်ထားရခြင်း။ တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၆ အချိန်လွန်မှလျှောက်လွှာတင်လျှင်အမှုရပ်စဲသလော AIR 1959 Pat 254 ( F B )  ( Masammat Hifsa Khatoon And Ors . Vs Mohammad Salimar Rahman And Ors . on 27 Novmber , 1958 )  ( Equivalent citations : AIR 1959 Pat 254 )  ( Bench : V Ramaswami , R Choudhary , K Sahai ) အမှုတွင်၊တရားပြိုင်တဦးကွယ်လွန်သွားရာတရားစွဲဆိုခွင့်မှာအမှုတွဲ၌ရှိနှင့်ပြီးသောအခြားတရားပြိုင်များအပေါ်တွင်သာကျန်ရစ်သည်ဖြစ်၍၊တရားလိုဘက်မှမည်သို့မျှမဆောင်မရွက်နေခဲ့ရာမှတနှစ်ခန့်အကြာတွင်၊ထိုအချက်ကိုမှတ်တမ်းတင်ရန်လျှောက်ထားရာကာလစည်းကမ်းသတ်ကျော်လွန်သည်ဖြစ်၍အမှုရပ်စဲကြောင်းတရားပြိုင်ဘက်မှလျှောက်ထားတင်ပြသည်။ စုံညီခုံရုံးကစီရင်ထုံးအများအပြားကိုစိစစ်ပြီးထိုတင်ပြချက်ကိုပယ်ချရာ၌၊စီရင်ထုံးစာပိုဒ်၅၌အစားထိုးခြင်း(မှတ်ချက်။  ။တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ထည့်သွင်းခြင်း)ဆိုင်ရာဥပဒေသ​၏ရည်ရွယ်ချက်မှာအမှုတွင်ချမှတ်နိုင်သောအမိန့်သို့မဟုတ်ဒီကရီမှာ၊ကွယ်လွန်သူ​၏အမွေစားအမွေခံများသို့မဟုတ်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်များအပေါ်တာဝန်ရှိစေရန်အလို့ငှာ၊၎င်းတို့​၏ရှေ့မှောက်၌၎င်းတို့ကိုကြားနာပြီးနောက်အမိန့်ခ...

ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၅ အမိန့်၂၂၊နည်း၂အရမဆောင်ရွက်ဘဲချမှတ်သောဒီကရီသည်၊စီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာမရှိဘဲချမှတ်သည်ဟူသောအကြောင်းပြချက်အရပျက်ပြယ်သလော။ AIR 1954 Cal 205  ( Himangshu Bhusan Kar And Ors.  vs  Manindra Mohan Saha on 15 December , 1953 )  ( Equivalent citations : AIR 1954 Cal 205 , 58 CWN 221 )  ( Bench : P . N . Mookerjee , J . ) အမှုတွင်၊ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးကအိမ်ငှားများအပေါ်နှင်လိုမှုစွဲဆိုရာ၊အမှုအတောအတွင်းတရားလိုတဦးကွယ်လွန်သွားသော်လည်း၎င်း​၏နေရာတွင်တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်တင်သွင်းခြင်းမပြုဘဲတရားရုံးကဒီကရီချမှတ်သည်။ ဇာရီမှုတွင်ထိုဒီကရီမှာစီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာမရှိဘဲချမှတ်ထားသောပျက်ပြယ်သည့်ဒီကရီဖြစ်သည်။ဇာရီပြုခွင့်မရှိဟုတရားရှုံးများကကန့်ကွက်သည်။ တရားလွှတ်တော်ကအမှုတွင်ကျန်ရစ်သောတရားလိုသည်ကွယ်လွန်သူ​၏တဦးတည်းသော(sole)တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သဖြင့်အမှုမှာ၊အမိန့်၂၂၊နည်း၂နှင့်သက်ဆိုင်သည်။ ဒီကရီချမှတ်သောတရားရုံးအားတရားလိုတဦးသေဆုံးသွားသည်ကိုအသိမပေးခဲ့၍နည်း၂အရလိုအပ်သည့်အတိုင်းထိုသို့သေဆုံးခြင်းကိုရေးမှတ်ခဲ့ခြင်းမရှိသော်လည်း၊ထိုသို့မရေးမှတ်ခြင်းသည်ထုံ...

 ဆရာကြီးဦးမြသင်ကြားပို့ချချက်များ အမှုရပ်စဲခြင်း၊အပိုင်း၄ တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေအမိန့်၂၂၊နည်း၂တွင်အကျုံးဝင်သောအမှုများ မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာပထမမယားလက်ထက်၌ထွန်းကားသောအိမ်နှင့်မြေတွင်၊ထိုမယားနှင့်ရသောသားသမီးများအနက်အချို့နှင့်၎င်းတို့​၏ဖခင်ပထမမယားကွယ်လွန်ပြီးနောက်ဖခင်ကထပ်မံအိမ်ထောင်ပြုသောဒုတိယမယား၊ဒုတိယအိမ်ထောင်၌ထွန်းကားသောသမီးတို့အမွေမခွဲဘဲနေထိုင်လျက်ရှိသည်။ ဖခင်ကအမွေဆိုင်အိမ်နှင့်မြေကိုဒုတိယမယား​၏သမီးနှင့်အိမ်ထောင်ကျသောသားမက်ကိုမှတ်ပုံတင်စာချုပ်ချုပ်ဆိုရောင်းချလိုက်သဖြင့်၊ပထမမယား​၏သားသမီးများကအမွေဆိုင်ပစ္စည်းများဖြစ်ကြောင်းမြွက်ဟကြေညာပေးစေရန်နှင့်မှတ်ပုံတင်အရောင်းအဝယ်စာချုပ်ကိုပယ်ဖျက်ပေးရန်၊ဖခင်၊ဒုတိယမယား၊၎င်းတို့​၏သားသမီးနှင့်သားမက်တို့အားတရားစွဲဆိုရာ၊မူလတရားရုံးကစွဲဆိုသောအမှုမှာကာလစည်းကမ်းသတ်ကျော်လွန်ပြီဟုအကြောင်းပြကာပလပ်လိုက်သည်။ ပထမအယူခံတွင်တရားလွှတ်တော်ကမူလတရားရုံး​၏အဆုံးအဖြတ်ကိုအတည်ပြုသည်။ တရားလိုများကပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့ဆက်လက်အယူခံမတင်မီ၊ဖခင်သေဆုံးသွားသဖြင့်ဒုတိယမယား(ကိုယ်တိုင်နှင့်ခင်ပွန်း​၏တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်ဖြင့်)၎င်း​၏သမီးနှင့်သားမက်တို့အပေါ်ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တ...